Στο στόχαστρο οι 55άρηδες με νέα όρια συνταξιοδότησης

Οι σημερινοί πενηνταπεντάρηδες αναμένεται να βρεθούν στο επίκεντρο των υπό συζήτηση αλλαγών στα όρια ηλικίας, καθώς στο τέλος του 2026 η κυβέρνηση θα αποφασίσει αν και με ποιον τρόπο θα αυξηθούν τα γενικά όρια συνταξιοδότησης από την 1η ιανουαρίου 2027, με «πυξίδα» τις εξελίξεις στο προσδόκιμο ζωής.
Οι όποιες παρεμβάσεις θα στηριχθούν στη μελέτη της εθνικής αναλογιστικής αρχής που εκπονείται ανά τριετία και, σύμφωνα με τα έως τώρα στοιχεία, αποτυπώνει άνοδο του προσδόκιμου, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο αναπροσαρμογής των ορίων.
Πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι το 2030 τα νομοθετημένα όρια των 62 και 67 ετών ενδέχεται να αυξηθούν κατά ενάμιση έτος, με το αν η μετάβαση θα γίνει σταδιακά από το 2027 έως το 2030 ή «μονοκοπανιά» από την 1η ιανουαρίου 2027 να εξαρτάται από το μοντέλο σύνδεσης του προσδόκιμου με τα ηλικιακά όρια.

Εάν επιλεγεί η προοδευτική εφαρμογή, είναι πιθανό να ακολουθηθεί το πρότυπο της περιόδου 2015–2021 όπου τα όρια αναπροσαρμόζονταν κάθε χρόνο, πράγμα που θα μπορούσε να σημαίνει ότι όσοι κλείνουν τα 62 το 2027 θα αποχωρούν στα 62,6 έτη, όσοι το 2028 στα 62,9 και όσοι το 2030 στα 63,5 έτη.
Σήμερα τα όρια ηλικίας παραμένουν «κλειδωμένα» σε δύο βασικές κατηγορίες, στα 62 έτη με την προϋπόθεση 40 ετών ασφάλισης (12.000 ένσημα) και στα 67 έτη με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης (4.500 ένσημα), με πηγές του υπουργείου εργασίας να υπογραμμίζουν ότι δεν υφίσταται άμεση ανάγκη αύξησης, καθώς η ελλάδα έχει περιθώριο λόγω δύο παραγόντων, αφενός επειδή από την 1η ιανουαρίου 2013 τα όρια είχαν ανέβει στα 62 και 67 έτη υπό την πίεση της τρόικας περισσότερο από ό,τι προέβλεπε ο νόμος του 2010 και αφετέρου επειδή με τον νόμο 4336/2015 αυξήθηκαν όλα τα ενδιάμεσα όρια.

Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης επισημαίνουν ότι τρεις δημογραφικοί δείκτες θα καθορίσουν το τοπίο μετά το 2027, ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων άνω των 65 προς τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό που οδεύει στο 60% από 39% σήμερα, ο δείκτης γήρανσης που αποτυπώνει αναλογία περίπου 170 ηλικιωμένων προς 100 νέους εργάσιμης ηλικίας και ο δείκτης γονιμότητας που, παρά τη μικρή βελτίωση από 1,3 παιδιά το 2018 σε 1,5 το 2022, παραμένει αισθητά κάτω από το 2,1 των ανεπτυγμένων χωρών.
Η υπογεννητικότητα αναδεικνύεται ως μείζον ζήτημα, γεγονός που καταγράφεται και στο μόνιμα ελλειμματικό ισοζύγιο γεννήσεων και θανάτων, το οποίο σχεδόν διπλασιάστηκε μέσα σε μία πενταετία, από μείον 33.856 άτομα το 2018 σε μείον 64.706 το 2022, στοιχείο που τροφοδοτεί τη συζήτηση για το αν και πότε θα απαιτηθούν διορθώσεις στα όρια συνταξιοδότησης.