Στρατηγική σύμπραξη με επίκεντρο την ενέργεια: Στην Αθήνα ο πρόεδρος της Αιγύπτου για το πρώτο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας
Ο πρόεδρος της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι, επισκέπτεται σήμερα την Αθήνα, όπου θα τον υποδεχθεί η πολιτική και πολιτειακή ηγεσία της Ελλάδας, σηματοδοτώντας μια νέα, ουσιαστική φάση στις διμερείς σχέσεις των δύο χωρών. Η σημερινή ημέρα χαρακτηρίζεται από την πραγματοποίηση του πρώτου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Αιγύπτου, γεγονός που επισφραγίζει τη στερεή βάση στην οποία έχει πλέον εδραιωθεί η συνεργασία Αθήνας και Καΐρου.
Στο επίκεντρο των συνομιλιών βρίσκεται η ενίσχυση της στρατηγικής σχέσης μεταξύ των δύο κρατών, με βασικά θέματα στην ατζέντα την οικονομία, την ενέργεια, τη μετανάστευση, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό. Οι κυβερνητικές πηγές υπογραμμίζουν πως οι δύο πλευρές προσέρχονται με διάθεση ουσιαστικής εμβάθυνσης των διμερών δεσμών και με σαφή προσανατολισμό στην πρακτική συνεργασία.
Ξεχωριστή θέση στις συζητήσεις κατέχει το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου (GREGY), που υλοποιείται από τον Όμιλο Κοπελούζου. Πρόκειται για μια υποθαλάσσια ενεργειακή γέφυρα που όχι μόνο ενδυναμώνει τους δεσμούς των δύο χωρών, αλλά ενισχύει και την ενεργειακή θωράκιση της Ευρώπης. Η σημασία του έργου ξεπερνά τα διμερή όρια, όπως φάνηκε και από τη ρητή αναφορά που έκανε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στη διάρκεια της πρόσφατης Συνόδου για το Μέλλον της Ενεργειακής Ασφάλειας στο Λονδίνο. Η Αθήνα επιδιώκει να καταστεί κρίσιμος ενεργειακός κόμβος της περιοχής και το GREGY αποτελεί κομβικό κρίκο αυτής της στρατηγικής.
Η επίσκεψη του προέδρου της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι, στην Αθήνα σηματοδοτεί μια νέα σελίδα στη στρατηγική συνεργασία Ελλάδας – Αιγύπτου, με την έναρξη του πρώτου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας να λειτουργεί ως αφετηρία για την περαιτέρω εμβάθυνση των διμερών σχέσεων. Στο τραπέζι των συνομιλιών κυριαρχούν ζητήματα οικονομίας, ενέργειας, μετανάστευσης, εκπαίδευσης και πολιτισμού, με την ηλεκτρική διασύνδεση GREGY να βρίσκεται στο επίκεντρο.
Το έργο GREGY, που προωθείται από τον Όμιλο Κοπελούζου, συνιστά υποθαλάσσια διασύνδεση ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, και θεωρείται στρατηγικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια όχι μόνο της Ευρώπης, αλλά και της Αφρικής. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έκανε ξεχωριστή μνεία στη σημασία του έργου, στηρίζοντας δημόσια το σχέδιο και υπογραμμίζοντας τη συμβολή του στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ενεργειακής αυτονομίας, κατά την ομιλία της στη Σύνοδο για το Μέλλον της Ενεργειακής Ασφάλειας στο Λονδίνο.
Η διασύνδεση εντάσσεται στο ευρύτερο ευρωπαϊκό στρατηγικό πλάνο για την ανάπτυξη ενεργειακών υποδομών, το οποίο στοχεύει στη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και στη σύνδεση των αγορών μέσα από διακρατικά έργα υψηλής σημασίας. Το GREGY ενισχύει καθοριστικά τον ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακής πύλης της Ευρώπης, επιτρέποντας την εισαγωγή καθαρής, πράσινης ενέργειας από τη Βόρεια Αφρική προς την ευρωπαϊκή ήπειρο.
Το έργο προβλέπει τη μεταφορά 3.000 MW πράσινης ενέργειας, που θα προέρχεται από έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας συνολικής ισχύος 9,5 GW στην Αίγυπτο. Το 75% της ενέργειας θα προέρχεται από αιολικά πάρκα και το 25% από φωτοβολταϊκά, προσφέροντας στην Ευρώπη φθηνή και καθαρή ενέργεια και δίνοντας ουσιαστική λύση στην ανάγκη για ενεργειακή επάρκεια και απανθρακοποίηση.
Σε μια περίοδο έντονων γεωπολιτικών ανακατατάξεων στη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη, η Αθήνα υποδέχεται τον πρόεδρο της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι, για την πραγματοποίηση του πρώτου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Η χρονική συγκυρία είναι καθοριστική: οι δύο χώρες εμφανίζονται ως πυλώνες σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και διατηρούν κοινή στάση σε ζητήματα που αφορούν το Διεθνές Δίκαιο. Η ανάγκη για σφυρηλάτηση συμμαχιών γίνεται ακόμα πιο επιτακτική υπό το φως των τουρκικών προκλήσεων, ειδικά μετά το νέο κύμα δηλώσεων του Ταγίπ Ερντογάν για το Κυπριακό, ενισχύοντας τη σημασία μιας συντονισμένης στάσης Αθήνας και Καΐρου. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Ιανουάριο πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο η τριμερής Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου, ενισχύοντας την περιφερειακή συνεργασία.
Κομβικό σημείο στην ιστορία των ελληνοαιγυπτιακών σχέσεων παραμένει η Συμφωνία Οριοθέτησης ΑΟΖ που υπεγράφη στο Κάιρο στις 6 Αυγούστου 2020. Η συμφωνία θεωρήθηκε υποδειγματική σεβασμού στο Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας και δημοσιεύθηκε επισήμως στον ΟΗΕ λίγους μήνες αργότερα. Για την ελληνική κυβέρνηση, αποτέλεσε ιστορική διπλωματική επιτυχία και εντάσσεται στον συνολικό σχεδιασμό θαλάσσιας πολιτικής της χώρας, ο οποίος παρουσιάστηκε στην ΕΕ τον Απρίλιο του 2025, προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Άγκυρας.
Στο σημερινό πρόγραμμα, ο Αιγύπτιος πρόεδρος θα γίνει δεκτός από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Τασούλα, και στη συνέχεια από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Θα ακολουθήσουν οι εργασίες του Ανώτατου Συμβουλίου, η υπογραφή Κοινής Διακήρυξης Στρατηγικής Συνεργασίας και σχετικών Μνημονίων Κατανόησης, και τέλος οι κοινές δηλώσεις των δύο ηγετών. Η παρουσία Αλ Σίσι στην Αθήνα, η αναβάθμιση της στρατηγικής συνεργασίας, αλλά και η εμβάθυνση της ενεργειακής σύμπραξης μέσω του έργου GREGY, αποτυπώνουν έναν σαφή γεωπολιτικό προσανατολισμό: σταθερότητα, συνεργασία και ενεργειακή ανεξαρτησία στον πυρήνα μιας νέας περιφερειακής ισορροπίας.
