Συντονισμός Αθήνας–Λευκωσίας υπό αμερικανική πίεση στην Τουρκία

Σε μια περίοδο αυξημένης κινητικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και ενώ οι ΗΠΑ εντείνουν τις πιέσεις προς την Άγκυρα για τις ενεργειακές της σχέσεις με τη Μόσχα, πραγματοποιείται στην Αθήνα η 3η διακυβερνητική σύνοδος Ελλάδας–Κύπρου, δύο χρόνια μετά τη θεσμοθέτησή της από τον Πρωθυπουργό και τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, με στόχο την εμβάθυνση της στρατηγικής σχέσης των δύο χωρών και τη διεύρυνση της συνεργασίας τους σε τομείς που υπερβαίνουν την εξωτερική πολιτική.

Κυριάκος Μητσοτάκης και Νίκος Χριστοδουλίδης αναμένεται να εξετάσουν διεξοδικά τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό και τα νέα δεδομένα στα κατεχόμενα μετά την εκλογή του Τουφάν Ερχιουρμάν στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων, επιβεβαιώνοντας την κοινή θέση Αθήνας και Λευκωσίας υπέρ δίκαιης και βιώσιμης λύσης στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ, δηλαδή διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με μία ιθαγένεια και μία διεθνή προσωπικότητα. παράλληλα προωθούνται οι διεργασίες για τη σύγκληση νέας άτυπης πενταμερούς το επόμενο διάστημα, ενώ η ειδική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ αναμένεται στην Κύπρο στις αρχές Δεκεμβρίου για επαφές που θα κρίνουν τα περιθώρια επανεκκίνησης της διαδικασίας.

Την ίδια ώρα που Ελλάδα και Κύπρος ενισχύουν τον ενεργειακό τους συντονισμό, η Ουάσιγκτον απευθύνει αυστηρό μήνυμα προς την Τουρκία να τερματίσει τις αγορές ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου, με τον αμερικανό πρόεδρο να ζητά από όλους τους συμμάχους του ΝΑΤΟ να συμβάλουν στον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία διακόπτοντας την εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια. Όπως μετέφεραν ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς και ο υπουργός εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο στον Χάκαν Φιντάν. Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία παραμένει τρίτος μεγαλύτερος εισαγωγέας ρωσικού πετρελαίου παγκοσμίως μετά την Κίνα και την Ινδία, ενώ η συνεργασία της με τη Μόσχα εκτείνεται και στην πυρηνική ενέργεια μέσω της υπό κατασκευή μονάδας στο Ακούγιου, γεγονός που τροφοδοτεί την αμερικανική ενόχληση για τον ρόλο της Άγκυρας ως «κόμβου παράκαμψης» των δυτικών κυρώσεων, την ώρα που η Αθήνα αναβαθμίζει τη στρατηγική της σχέση με τις ΗΠΑ στον ενεργειακό τομέα.

Στο εσωτερικό της ελληνικής στρατηγικής κεντρική θέση κατέχει η περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας με τις ΗΠΑ με φιλοδοξία η χώρα να λειτουργήσει ως κόμβος εισαγωγής και διακίνησης υγροποιημένου φυσικού αερίου προς τα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, έως και την Ουκρανία, με τον Πρωθυπουργό να αναμένεται να ενημερώσει τον Κύπριο Πρόεδρο για πρόσφατες επαφές του με αμερικανούς αξιωματούχους και για συμφωνίες που ενισχύουν τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας. αξιοσημείωτο είναι ότι στη σύνοδο δεν θα παραστούν οι Υπουργοί Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου και Γιώργος Παπαναστασίου, καθώς βρίσκονται στις Βρυξέλλες για συνάντηση με τον επίτροπο ενέργειας, με αντικείμενο μεταξύ άλλων την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας–Κύπρου υπό το νέο πλαίσιο που διαμορφώνει η ενεργή αμερικανική εμπλοκή στα ενεργειακά της Ανατολικής Μεσογείου.

Στην ατζέντα βρίσκεται επίσης η επικείμενη ανάληψη από την Κύπρο της προεδρίας του συμβουλίου της Ε.Ε. το πρώτο εξάμηνο του 2026, εξέλιξη που προσφέρει έδαφος για στενότερη σύμπλευση σε ευρωπαϊκά ζητήματα και ανοίγει νέα πεδία πολιτικού συντονισμού των δύο κυβερνήσεων σε θεσμικό επίπεδο.

Η διακυβερνητική σύνοδος, όπως τονίζουν κυβερνητικές πηγές, επιβεβαιώνει το κοινό όραμα Ελλάδας και Κύπρου για σταθερότητα, ασφάλεια και ανάπτυξη στην περιοχή μέσα από συνεχή και πολυεπίπεδη συνεργασία, με την ολοκλήρωση των εργασιών να συνοδεύεται από κοινές δηλώσεις Μητσοτάκη–Χριστοδουλίδη που θα καθορίσουν τους άξονες της διμερούς δράσης για την επόμενη διετία και θα αποτυπώσουν το πλαίσιο των συντονισμένων πρωτοβουλιών σε πολιτικό, ενεργειακό και διπλωματικό πεδίο.