Τέλος στο μαρτύριο των δικαστηρίων: Το Δημόσιο θα αποζημιώνει πολίτες χωρίς δίκες και πολύχρονες καθυστερήσεις

Χωρίς δικαστικές εμπλοκές και καθυστερήσεις θα μπορούν πλέον οι πολίτες να λαμβάνουν αποζημιώσεις από το Δημόσιο, χάρη στη νέα ρύθμιση που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο για τις σχολάζουσες κληρονομιές, το οποίο βρίσκεται στη Βουλή.

Η διάταξη δημιουργεί έναν ειδικό μηχανισμό εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών για χρηματικές απαιτήσεις, ενώ προβλέπει ότι σε περιπτώσεις όπου οι πολίτες έχουν ήδη δικαιωθεί αμετάκλητα από ποινικό ή διοικητικό δικαστήριο, το Δημόσιο —μέσω του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους— θα αποσύρεται από εκκρεμείς δίκες και δεν θα προχωρά σε έφεση.

Με τη νέα διαδικασία, οι πολίτες θα μπορούν να διεκδικούν αποζημιώσεις χωρίς ταλαιπωρία, μέσω Ειδικού Θεματικού Σχηματισμού στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, ο οποίος θα εξετάζει τις υποθέσεις και θα αναγνωρίζει απευθείας τυχόν δικαιώματα χωρίς να απαιτείται προηγούμενη δικαστική κρίση.

Η διαδικασία ξεκινά με αίτημα εξωδικαστικής επίλυσης —είτε εξώδικα είτε εντός εκκρεμούς δίκης— σε οποιοδήποτε στάδιο πριν από τη συζήτηση σε πρώτο ή δεύτερο βαθμό ή πριν από την αναίρεση.

Ο νέος μηχανισμός θα περιλαμβάνει κατηγορίες υποθέσεων για τις οποίες η εξωδικαστική διαδικασία θα είναι υποχρεωτικό βήμα πριν από προσφυγή στα δικαστήρια. Αν ο πολίτης δεν υποβάλει σχετικό αίτημα στο ΝΣΚ, η υπόθεση δεν θα συζητείται και θα απορρίπτεται ως απαράδεκτη.

Ο ειδικός σχηματισμός θα αξιολογεί κάθε υπόθεση και, όπου τεκμαίρεται δικαίωμα αποζημίωσης, θα το αναγνωρίζει χωρίς καμία δικαστική διαδικασία, με τις λεπτομέρειες της εφαρμογής να ορίζονται με κοινή υπουργική απόφαση Οικονομικών και Δικαιοσύνης.

Ταυτόχρονα συστήνεται Ειδικό Τμήμα Ταχείας Αντίδρασης που θα εκδίδει άμεσες γνωμοδοτήσεις σε υποθέσεις επείγοντος δημοσίου συμφέροντος. Παράλληλα, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους θα έχει τη δυνατότητα να σταματά δίκες που δεν έχουν νόημα όταν ο πολίτης έχει ήδη δικαιωθεί αμετάκλητα, αποσυμφορώντας τα δικαστήρια και εξοικονομώντας δημόσιους πόρους.

Κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης υπογράμμισε ότι οι νέες ρυθμίσεις αγγίζουν άμεσα την καθημερινότητα ευάλωτων πολιτών, αντιμετωπίζουν διαχρονικές αδικίες και φέρνουν τη διοίκηση πιο κοντά σε ένα κράτος λειτουργικό και δίκαιο.

Όπως ανέφερε, «δημιουργείται για πρώτη φορά ένας μηχανισμός εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών, ώστε ο πολίτης να μπορεί να αποζημιώνεται από το Δημόσιο χωρίς δικαστικές προσφυγές και χωρίς χρόνια ταλαιπωρία».