Τεράστιο οικονομικό βάρος για την Ελλάδα λόγω Ουκρανίας
Οι λανθασμένες διπλωματικές κινήσεις της κυβέρνησης, η απρόσμενη παρέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών στην ειρηνευτική διαδικασία και οι νέες δαπάνες που θα επιβαρύνουν
Η κυβέρνηση, μετά τον αιφνιδιασμό από την πρωτοβουλία των Ηνωμένων Πολιτειών για την ειρηνευτική διαδικασία στην Ουκρανία και την αποτυχία του διαλόγου με την Τουρκία, προσπαθεί να αναδιαμορφώσει τη διπλωματική στρατηγική της.
Αυξάνεται η οικονομική επιβάρυνση της Ελλάδας λόγω Ουκρανίας
Η κυβέρνηση, μετά τις λανθασμένες διπλωματικές κινήσεις και τις απρόβλεπτες, προσπαθεί να αναπροσαρμόσει τη στρατηγική της. Ωστόσο, τα διαδοχικά λάθη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη καθιστούν δύσκολη την αναστροφή της κατάστασης, ενώ νέα ζητήματα προκύπτουν.
Νέες δεσμεύσεις της Ελλάδας στην Ε.Ε.
Η χώρα της στις διαβουλεύσεις για τη νέα στρατηγική της Ουκρανίας δημιουργεί οικονομικές στάσεις. Στην έκτακτη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. στις 6 Μαρτίου, η Αθήνα προτίθεται να στηρίξει τη χορήγηση νέου πακέτου στρατιωτικής βοήθειας προς το Κίεβο, το οποίο θα υπερβαίνει τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ. Η συνεισφορά φτάνει να φτάσει τα 280.000.000 ευρώ, επιβαρύνοντας την ελληνική αποκλειστικά τον κρατικό προϋπολογισμό.
Πιθανή αύξηση του κόστους
Αν ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αποφασίσει τελικά και διακόψει την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, η Ε.Ε. θα κληθεί να καλύψει μέρος του κενού. Αυτό που θα αυξήσει περαιτέρω την ελληνική οικονομική συνεισφορά, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο τα κρατικά ταμεία.
Επιπλέον δεσμεύσεις μέσω ΝΑΤΟ
Σύμφωνα με τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο του 2024, η Ελλάδα έχει τη χρηματοδότηση του εκσυγχρονισμού των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων και της διαλειτουργικότητας τους με τα συμμαχικά συστήματα. Το κόστος αυτής της δέσμευσης υπολογίζεται σε 180.000.000 ευρώ ετησίως για την περίοδο 2025-2030.
Το συνολικό οικονομικό βάρος
Συνολικά, η ελληνική οικονομική επιβάρυνση από τις δεσμεύσεις σε Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ έρχεται σε τουλάχιστον 460.000.000 ευρώ ετησίως, ένα ποσό που δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα για τη βιωσιμότητα του κρατικού προϋπολογισμού και τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής της χώρας.
Διπλωματικές δυσκολίες και οικονομικές επιβαρύνσεις για την Ελλάδα
Περιορισμένη επιρροή στην Ευρώπη
Η ελληνική κυβέρνηση αναλαμβάνει σημαντικές οικονομικές δεσμεύσεις σε μια περίοδο που η επιρροή της στις μεγάλες δυνάμεις της Ε.Ε. είναι μειωμένη. Παρά τη στενή σχέση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, οι διαφωνίες σε θέματα εξοπλισμών και αμυντικών πολιτικών αποστάσεων. Η γαλλική προτεραιότητα στη γερμανική πρωτοβουλία για κοινή αεράμυνα αντί της ελληνοπολωνικής πρότασης είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Αντίσταση από το Βερολίνο
Η γερμανική γραφειοκρατία απορρίπτει σταθερά τις ελληνικές προτάσεις, ενώ δεν αλλάζει στάση ούτε μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης υπό τον Φρίντριχ Μερτς. Η Ελλάδα δεν βρίσκει στήριξη ούτε στην ιδέα για κοινό ταμείο εξοπλισμών 100 δις. ευρώ. Επιπλέον, η πρόταση εξαίρεσης των αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε. φαίνεται να περιορίζεται μόνο σε χώρες με μικρότερες στρατιωτικές δαπάνες από την Ελλάδα.
Δοκιμασία στις σχέσεις με τις ΗΠΑ
Η Αθήνα προσπαθεί να χτίσει δίαυλο επικοινωνίας με το επιτελείο του Ντόναλντ Τραμπ, ενόψει της επιστροφής του στον Λευκό Οίκο. Στο πλαίσιο αυτό, δίνεται έμφαση στην έγκριση στρατιωτικής βοήθειας 120.000.000 δολαρίων από το πρόγραμμα Foreign Military Financing (FMF). Ωστόσο, το ποσό αυτό προέρχεται από την προγενέστερη υπόσχεση των ΗΠΑ για συνολικά 200.000.000 δολάρια και είχε ήδη εγκριθεί από τον Άντονι Μπλίνκεν το 2023.
Χαμένες και καθυστερήσεις
Η ελληνική πλευρά δεν αξιοποίησε έγκαιρα το διαθέσιμο κονδύλιο, με αποτέλεσμα να «παγώσει» προσωρινά λόγω της λήξης του αμερικανικού οικονομικού έτους. Η πρόσφατη αποδέσμευση του ποσού δεν είναι αποτέλεσμα διπλωματικών διαβουλεύσεων αλλά διαδικαστική εξέλιξη που είχε ήδη προαναγγείλει από την αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα.
Η Ελλάδα, με μειωμένα διπλωματικά ερείσματα και αυξημένες οικονομικές υποχρεώσεις, βρίσκεται αντιμέτωπη με κρίσιμες προκλήσεις τόσο στην Ε.Ε. όσο και στις σχέσεις της με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στροφή Μητσοτάκη στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και νέες δεσμεύσεις για την Ουκρανία
Αναδίπλωση στις κυρώσεις της Ε.Ε.
Η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε σε αλλαγή στάσης σχετικά με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, επιδιώκοντας να ενισχύσει τη θέση της στην Ουάσινγκτον. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης απηύθυνε το αίτημα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις εξετάσεις από τη 16η δέσμη κυρώσεων, που αφορούσε το ρωσικό αλουμίνιο, το αργό πετρέλαιο, τις συναλλαγές σε συγκεκριμένα ρωσικά λιμάνια και τα αυστηρότερα μέτρα για τον «σκιώδη στόλο» των ρωσικών πλοίων.
Η απόφαση αυτή -έστω μερικώς- στο ερώτημα της αμερικανικής απάντησης για το τι επιπλέον μπορεί να κάνει η Ελλάδα να αυξήσει την πίεση στη Ρωσία και να συμβάλει στην προώθηση της ειρήνης.
Δέσμευση για μελλοντική υποστήριξη στην Ουκρανία
Παρότι η Ελλάδα δεν θα συμμετέχει στην αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων στην Ουκρανία, όπως σχεδιάζουν η Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ολλανδία, η κυβέρνηση αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο άλλων μορφών συνεισφοράς. Η τελική στάση της Αθήνας θα εξαρτηθεί από τους όρους της ειρηνευτικής συμφωνίας και τις λεπτομέρειες της αμερικανικής υποστήριξης για την εφαρμογή της.
Με τις κινήσεις αυτές, η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί να ισορροπήσει μεταξύ των συμμάχων της και στους εσωτερικούς περιορισμούς, διατηρώντας ταυτόχρονα την επικοινωνία της με την Ουάσινγκτον.
