Τετραήμερη εργασία διεθνώς, εξαήμερο στο ελληνικό σχέδιο

Η ιδέα της τετραήμερης εβδομάδας εργασίας κερδίζει ταχύτητα σε όλο τον κόσμο, καθώς κυβερνήσεις και επιχειρήσεις αναζητούν τρόπους να ενισχύσουν την ευημερία των εργαζομένων, να περιορίσουν την επαγγελματική εξουθένωση και να διατηρήσουν ή και να αυξήσουν την παραγωγικότητα.
Στον αντίποδα, στην ελλάδα το νέο εργασιακό σχέδιο νόμου εισάγει εξαήμερη απασχόληση, δυνατότητα 13ώρου και διευρυμένη υπερεργασία, μέτρα που παρουσιάζονται ακόμη και ως «απαίτηση των εργαζομένων».

Στην ολλανδία έχουν ήδη ξεκινήσει οργανωμένες προσπάθειες μείωσης του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας, με τη χώρα που διαθέτει το υψηλότερο ποσοστό μερικής απασχόλησης στον ΟΟΣΑ να προετοιμάζεται για μοντέλο τετραήμερης εβδομάδας.
Σύμφωνα με την Eurostat, ο μέσος όρος εβδομαδιαίων ωρών για εργαζόμενους 20–64 ετών διαμορφώνεται στις 32,1, το χαμηλότερο στην ευρωπαϊκή ένωση, ένδειξη μιας αγοράς που κινείται συστηματικά προς μικρότερα ωράρια.

Πολλές ολλανδικές εταιρείες πειραματίζονται με συμπιεσμένες εβδομάδες, επιδιώκοντας να κρατήσουν την απόδοση υψηλή ενώ παραχωρούν περισσότερο χρόνο για προσωπική ανάπτυξη και οικογενειακή ζωή, με ειδικούς να επισημαίνουν ότι η ευρεία υιοθέτηση μπορεί να μειώσει τις απουσίες και να αυξήσει τη δέσμευση του προσωπικού.

Στην ισλανδία, μεταξύ 2015 και 2019, εφαρμόστηκαν δοκιμές μεγάλης κλίμακας με 2.500 υπαλλήλους του δημόσιου τομέα, όπου οι εβδομαδιαίες ώρες μειώθηκαν από 40 σε 35–36 χωρίς περικοπή αποδοχών και με συμμετοχή διοικητικών, εκπαιδευτικών και υγειονομικών δομών.

Οι αξιολογήσεις κατέγραψαν αισθητή μείωση άγχους, βελτίωση ψυχικής υγείας και υψηλότερη ικανοποίηση από την εργασία, ενώ η παραγωγικότητα παρέμεινε σταθερή ή βελτιώθηκε, με αποτέλεσμα μετά το πέρας του πιλοτικού το 86% των εργαζομένων να μεταβεί σε μικρότερο ωράριο ή να αποκτήσει δικαίωμα επιλογής.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 2022 υλοποιήθηκε πιλοτικό πρόγραμμα με 61 επιχειρήσεις και περίπου 2.900 εργαζόμενους σε διάφορους κλάδους, δοκιμάζοντας 32 ώρες εργασίας την εβδομάδα με πλήρεις αποδοχές ως απάντηση στην εξουθένωση και τις ελλείψεις προσωπικού.
Τα ευρήματα ήταν ισχυρά, με την ικανοποίηση να καταγράφεται στο 97% των συμμετεχόντων, το άγχος να μειώνεται κατά 25%, τη διακράτηση προσωπικού να βελτιώνεται και τις μετρήσεις παραγωγικότητας να διατηρούνται ή να ενισχύονται, ενώ ο ευέλικτος προγραμματισμός ενίσχυσε τη συνεργασία και τη δημιουργικότητα των ομάδων.

Στη Βαλένθια της Ισπανίας, το 2023 εφαρμόστηκε πιλοτική παρέμβαση για περίπου 360.000 εργαζομένους, με συμπύκνωση των αργιών σε τέσσερις συνεχόμενες δευτέρες και κίνητρα για μικρότερη εργάσιμη εβδομάδα, με στόχο καλύτερη ισορροπία ζωής και εργασίας και ενίσχυση της ψυχικής ευεξίας.
Τα αποτελέσματα περιλάμβαναν χαμηλότερα επίπεδα άγχους, βελτιωμένη ευεξία και μεγαλύτερη ικανοποίηση από την ισορροπία επαγγελματικού και ιδιωτικού χρόνου, ενώ η περιορισμένη μετακίνηση συνετέλεσε σε αισθητή βελτίωση της ποιότητας αέρα στα αστικά κέντρα και περισσότερο ποιοτικό χρόνο για οικογένειες και παιδιά.