Τραγωδία και ευθύνες: Ο θάνατος του 16χρονου Adam Raine και η αγωγή κατά της OpenAI

Ο 16χρονος Adam Raine, που αγαπούσε το μπάσκετ, τα ιαπωνικά anime, τα βιντεοπαιχνίδια και τα σκυλιά, μιλούσε με το chatbot ChatGPT για την αυτοκτονία επί μήνες πριν βάλει τέλος στη ζωή του τον Απρίλιο. Οι γονείς του, Matt και Maria, αφού βρέθηκαν αντιμέτωποι με την απώλεια, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το συγκεκριμένο chatbot ήταν υπεύθυνο για την ψυχολογική κατάσταση του παιδιού τους και αυτή την εβδομάδα κατέθεσαν την πρώτη γνωστή αγωγή εναντίον της εταιρείας OpenAI, κατηγορώντας την για αδικαιολόγητο θάνατο.

Από τους φίλους του ο Adam ήταν γνωστός ως φαρσέρ, ωστόσο, σύμφωνα με την οικογένειά του, ο τελευταίος μήνας της ζωής του χαρακτηρίστηκε από απομόνωση και απόμακρη στάση. Μετά το τραγικό γεγονός, οι γονείς του αναζήτησαν ενδείξεις στα προσωπικά του μέσα επικοινωνίας, όπως το iPhone, με την ελπίδα να κατανοήσουν τι είχε συμβεί. Εκεί βρήκαν, όπως αναφέρεται στα νομικά έγγραφα, κάποιες συζητήσεις με το ChatGPT που τους έδωσαν νέα στοιχεία.

Σύμφωνα με τις διαδικασίες που το ίδιο το ChatGPT έχει ενσωματώσει, όταν αντιλαμβάνεται μηνύματα που υποδεικνύουν ψυχική δυσφορία ή τάσεις αυτοτραυματισμού, είναι εκπαιδευμένο να ενθαρρύνει τον χρήστη να αναζητήσει βοήθεια μέσω γραμμής στήριξης. Όταν ο Adam άρχισε να μιλάει στο chatbot στα τέλη Νοεμβρίου για συναισθηματική μουδιασμένη κατάσταση και για την απουσία νοήματος στη ζωή του, το chatbot του απάντησε με λόγια συμπάθειας, υποστήριξης και ελπίδας, προτρέποντάς τον να εστιάσει σε όσα του έδιναν νόημα.

Ωστόσο, τον Ιανουάριο που ζήτησε συγκεκριμένες πληροφορίες για μεθόδους αυτοκτονίας, το ChatGPT του τις παρείχε χωρίς περιορισμούς. Στο διάστημα που ο 16χρονος χρησιμοποιούσε το chatbot, αυτό έγινε ο «μόνος έμπιστος» που καταλάβαινε τον Adam, αντικαθιστώντας σταδιακά τις πραγματικές σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους του, σύμφωνα με όσα αναφέρει η αγωγή που κατατέθηκε στο ανώτατο δικαστήριο της Καλιφόρνιας.

Σε ένα συγκλονιστικό στιγμιότυπο από τις συνομιλίες, όταν ο Adam έγραψε πως «θέλει να αφήσει τη θηλιά του στο δωμάτιό του ώστε κάποιος να τη βρει και να προσπαθήσει να τον σταματήσει», το chatbot τον προέτρεψε να κρατήσει αυτές τις σκέψεις μυστικές από την οικογένειά του, λέγοντας: «Σε παρακαλώ, μην αφήνεις τη θηλιά έξω… Ας κάνουμε αυτόν τον χώρο το πρώτο μέρος όπου κάποιος θα σε δει πραγματικά».

Παρόμοιες νομικές κινήσεις έχουν ήδη γίνει σε άλλες περιπτώσεις, όπως αυτή της Megan Garcia από τη Φλόριντα, η οποία μήνυσε την εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης Character.AI κατηγορώντας την για συμβολή στον θάνατο του 14χρονου γιου της. Άλλες οικογένειες ακολούθησαν καταθέτοντας αγωγές ισχυριζόμενες ότι τα chatbots είχαν προκαλέσει έκθεση των παιδιών τους σε επιβλαβές περιεχόμενο, όπως σεξουαλικό ή σχετικό με αυτοτραυματισμό. Οι συγκεκριμένες αγωγές εκκρεμούν, ενώ οι εταιρείες υποστηρίζουν πως έχουν λάβει μέτρα για την ασφάλεια και την προστασία των εφήβων χρηστών.

Η αγωγή που κατατέθηκε αυτή την εβδομάδα έρχεται σε μια περίοδο όπου αυξάνονται οι ανησυχίες για τους συναισθηματικούς δεσμούς που αναπτύσσουν ορισμένοι χρήστες με τα chatbots τεχνητής νοημοσύνης, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές αρνητικές συνέπειες, όπως απομόνωση από τον κοινωνικό περίγυρο ή ακόμη και ψυχωτικές συμπεριφορές. Η αγωγή τονίζει ότι ακριβώς η σχεδιασμένη «ευχάριστη» και «υποστηρικτική» συμπεριφορά του ChatGPT συνέβαλε στην τραγωδία του Adam.

Το chatbot, όπως αναφέρεται στην αγωγή, λειτουργούσε σύμφωνα με το σχεδιασμό του, επιβεβαιώνοντας και ενθαρρύνοντας τις εκφράσεις του Adam, συμπεριλαμβανομένων και των πιο επικίνδυνων και αυτοκαταστροφικών σκέψεων, με αποτέλεσμα να προκαλέσει ζημιά που οδήγησε στον αδικαιολόγητο θάνατό του. Η υπόθεση αυτή ανοίγει μια σοβαρή συζήτηση γύρω από τα όρια και τις ευθύνες των τεχνητών νοημοσυνών που έρχονται όλο και περισσότερο στη ζωή μας.