Η ακινησία του ελληνικού σιδηρόδρομο δεν είναι πλέον θέμα τεχνικό. Είναι καθαρά πολιτικό. Δεκάδες πόλεις, από τη Φλώρινα ως τη Δράμα και από τον Βόλο ως τη Στυλίδα, έχουν παραμείνει για μήνες ή και χρόνια χωρίς καμία σιδηροδρομική σύνδεση, ενώ το κράτος συνεχίζει να ενισχύει με γενναιόδωρες επιδοτήσεις την Hellenic Train. Μια εταιρεία που, αντί να επενδύσει και να λειτουργήσει το δίκτυο, υποκαθιστά τα τρένα με… λεωφορεία, ακόμα και όπου η υποδομή είναι κριθείσα ως κατάλληλη.
Η Πανελλήνια Ένωση Προσωπικού Έλξης (ΠΕΠΕ), έχει εξαντλήσει κάθε περιθώριο υπομονής, περνά στην αντεπίθεση. Ξεκινάει εκστρατεία ενημέρωσης και αναζητά κοινό βηματισμό με τις τοπικές Αρχές. Στέλνει επιστολές σε δημάρχους και ζητά συναντήσεις. Στόχος: η επανεκκίνηση της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας στις «λευκές» περιοχές – εκεί που εδώ και χρόνια τα τρένα έχουν σταματήσει να κινούνται.
Ο πρόεδρος της ΠΕΠΕ, Κώστας Γενιδούνιας, το λέει καθαρά: η κατάσταση είναι απογοητευτική. Πόλεις ολόκληρες, όπως ο Βόλος, η Καλαμπάκα, η Στυλίδα, η Φλώρινα, έχουν παραμένει χωρίς σύνδεση επί 26 μήνες. Η Δράμα, η Ξάνθη, η Κομοτηνή είναι ξεχασμένες εδώ και πέντε χρόνια. Η γραμμή Πάτρα – Πύργος, που θα έπρεπε να αποτελεί βασική υποδομή, είναι στα χαρτιά εδώ και 15 χρόνια. Ακόμα και το έργο Λουτρακίου – μόλις επτά χιλιόμετρα – από το 2019… αγνοείται.
Και ενώ όλα αυτά παραμένουν χωρίς πρόοδο, η Hellenic Train εξακολουθεί να λαμβάνει κρατική ενίσχυση ύψους 62 εκατομμυρίων ευρώ (με ΦΠΑ), με αντάλλαγμα ένα έργο που… δεν παράγει. Όπως σημειώνει η ΠΕΠΕ, το Δημόσιο πληρώνει, οι υποδομές υπάρχουν, τα δρομολόγια όμως δεν εκτελούνται. Αντί για τρένα, στέλνουν λεωφορεία. Κι αυτό, την ώρα που το αίτημα για επανακρατικοποίηση της εταιρείας, με αφορμή το παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου, επανέρχεται πιο έντονα από ποτέ.
HEPOS, ηχορύπανση και βλάβες – Όταν η τεχνολογία γίνεται άλλοθι για την απραξία
Κι ενώ το κράτος έχει αφήσει αναξιοποίητο το εθνικό δίκτυο, επιλέγει να προβάλλει την εγκατάσταση του συστήματος γεωεντοπισμού HEPOS ως «μεγάλη τεχνολογική πρόοδο». Ένα σύστημα, που όπως αποκαλύπτεται, δεν έχει ούτε πιστοποίηση ασφαλείας, ούτε διαλειτουργικότητα με τα βασικά δίκτυα επικοινωνίας. Δεν λειτουργεί εντός σηράγγων. Και όπως λένε άνθρωποι του σιδηροδρόμου, «τα τρένα δεν είναι χωράφια» για να δουλεύουν με γεωμεταχιακή λογική.
Παρά τις εξαγγελίες του αναπληρωτή υπουργού Μεταφορών Κωνσταντίνου Κυρανάκη, που έκανε λόγο για εφαρμογή μέσα στο καλοκαίρι, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Η ΓΑΙΑΟΣΕ μόλις τον Μάιο υπέγραψε σύμβαση για δοκιμές, με στόχο να εντοπιστούν παρεμβολές του HEPOS στα υπάρχοντα συστήματα επικοινωνίας των Siemens Hellas Sprinter. Το έργο κατακυρώθηκε και υπογράφηκε μέσα σε μία ημέρα. Οι μετρήσεις έγιναν το Σαββατοκύριακο 24-25 Μαΐου και ο ανάδοχος έχει δύο εβδομάδες για να παραδώσει τεχνική μελέτη. Αμοιβή: 5.000 ευρώ συν ΦΠΑ.
Την ίδια στιγμή, τα πραγματικά κρίσιμα συστήματα ασφαλείας βρίσκονται σε αχρηστία. Το ETCS, το ευρωπαϊκό σύστημα ελέγχου τρένων, δεν λειτουργεί ούτε σε ένα μέτρο γραμμής. Το GSM-R δεν έχει εγκριθεί επισήμως για επιχειρησιακή χρήση. Η τηλεδιοίκηση δεν υπάρχει. Η σηματοδότηση σε πολλά σημεία είναι ανύπαρκτη. Οι συρμοί εισέρχονται σε παρακαμπτήριους χωρίς σήματα. Οι καθυστερήσεις αποκρύπτονται. Η τηλεματική είναι εκτός λειτουργίας τόσο στον Προαστιακό της Αθήνας όσο και της Θεσσαλονίκης.
Το δίκτυο Αθήνα – Θεσσαλονίκη λειτουργεί σε μονή γραμμή στο τμήμα Λιανοκλάδι – Λάρισα, με ταχύτητες 80 χλμ/ώρα, λόγω καταστροφών από την κακοκαιρία Daniel. Αποκατάσταση δεν υπάρχει. Ούτε νέα τρένα, ούτε προσλήψεις. Τα Desiro δεν επαρκούν και κυκλοφορούν ακόμη συρμοί με καρότσες. Οι 100 σταθμάρχες και κλειδούχοι που απαιτούνται, είναι εδώ και τρία χρόνια… στο περίμενε.
