Ξενοδοχεία-φαντάσματα και ανύπαρκτα εργοστάσια: Το σκάνδαλο των Αναπτυξιακών Νόμων
Για δεκαετίες οι Αναπτυξιακοί Νόμοι μοίραζαν εκατομμύρια ευρώ σε επενδυτικά σχέδια που δεν υλοποιήθηκαν ποτέ. Το αποτέλεσμα είναι ένα τοπίο γεμάτο ξενοδοχεία-φαντάσματα, εργοστάσια που έμειναν στις μακέτες, συνεταιρισμούς που χάθηκαν και εταιρείες που κατέρρευσαν, αφήνοντας πίσω τους μόνο τα ίχνη των γενναίων επιχορηγήσεων που εισέπραξαν. Σήμερα, ύστερα από την παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, το Υπουργείο Ανάπτυξης υποχρεώνεται να κινηθεί για την επιστροφή των χρημάτων, σε μια προσπάθεια να περισώσει ό,τι μπορεί από το σκάνδαλο.
Συνολικά, 1.400 έργα φέρεται να εισέπραξαν δεκάδες εκατομμύρια, χωρίς να ολοκληρωθούν. Ο λογαριασμός αγγίζει τα 480 εκατ. ευρώ, ενώ ήδη τα πρώτα 43 εκατ. έχουν διαβιβαστεί στην ΑΑΔΕ. Ωστόσο, είναι κοινό μυστικό ότι μεγάλο μέρος των ποσών αυτών δεν πρόκειται ποτέ να ανακτηθεί. Παρά τις βαρύγδουπες δηλώσεις του υπουργού Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκου για «διαφάνεια» και «λογοδοσία», τα ονόματα των επιχειρηματιών που ωφελήθηκαν παραμένουν εφτασφράγιστο μυστικό. Εάν δεν υπήρχε η πίεση της ευρωπαϊκής Δικαιοσύνης, είναι αμφίβολο αν θα είχε ξεκινήσει η διαδικασία ανάκτησης.
Η δημοσιογραφική έρευνα φέρνει στο φως μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Στην Καστοριά, το ξενοδοχείο Belle Vue Resort εισέπραξε 1,54 εκατ. ευρώ χωρίς να λειτουργήσει ποτέ. Στο Αμύνταιο, η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών πήρε 910.000 ευρώ για μονάδα πατάτας που δεν λειτούργησε. Στη Χαλκίδα, η Ευβοϊκή Γη ΑΕ πήρε 104.000 ευρώ για αποθήκη που δεν ολοκληρώθηκε, ενώ στη Σπάρτη το ξενοδοχείο του Δ. Σολωμού – Μπομπόρη έμεινε στα μπετά, παρά την επιδότηση των 4 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία Λουτράκι Παλλάς έλαβε 1 εκατ. ευρώ και σήμερα βρίσκεται σε εκκαθάριση, ενώ η Et Plast ΑΒΕΕ πήρε 544.000 ευρώ χωρίς να παράξει τίποτα.
Ακολουθούν κι άλλα παραδείγματα: η Karipidis Pallets πήρε 1,09 εκατ. ευρώ για παλέτες που έμειναν στα χαρτιά, η Φιλόξυλ ΑΕ 1,4 εκατ. ευρώ χωρίς ποτέ να λειτουργήσει, η βιομηχανία Νίκας 639.000 ευρώ χωρίς επένδυση, ενώ η Ι. Βασιλόπουλος ΑΕ με μηδενικό τζίρο από το 2017 είχε εισπράξει 148.000 ευρώ. Στην Κω, η Ξενοφάνης Κτηματική πήρε 320.000 ευρώ για ξενοδοχείο που δεν αναβαθμίστηκε, ενώ η Formaplast και η Ρεκάντα ΑΒΕ επιδοτήθηκαν με πάνω από 1,3 εκατ. ευρώ και πτώχευσαν ήδη από το 2017 και το 2015 αντίστοιχα. Στην Πάτρα το συνεδριακό κέντρο της Λάγιος ΑΕ που χρηματοδοτήθηκε με 332.000 ευρώ δεν υλοποιήθηκε, όπως και η μονάδα logistics της ΒΙΔΑ ΑΕΒΕ στη Θεσσαλονίκη που έλαβε 429.000 ευρώ.
Η λίστα είναι ενδεικτική και μόνο. Το ύψος των ποσών, η επαναλαμβανόμενη αποτυχία υλοποίησης και η έλλειψη ουσιαστικού ελέγχου δημιουργούν εύλογα ερωτήματα. Γιατί εγκρίθηκαν αυτά τα έργα; Ποιοι υπέγραψαν τις αποφάσεις ένταξης και εκταμίευσης; Γιατί επί χρόνια οι αρμόδιες υπηρεσίες επέτρεπαν τα «φέσια» και τις εικονικές επενδύσεις; Και κυρίως, γιατί σήμερα ο υπουργός αρκείται σε γενικόλογες αναφορές χωρίς να αποκαλύπτει τους πραγματικούς πρωταγωνιστές;
Ανάμεσα στους επιδοτηθέντες εμφανίζονται γνωστά ονόματα, όπως ο επιχειρηματίας Καρυπίδης, μέτοχος της ΠΑΕ Άρης, αλλά και η βιομηχανία Νίκας, που πρόσφατα πέρασε στον όμιλο Υφαντής. Το ερώτημα γίνεται πιο καίριο όταν αγγίζει πρόσωπα όπως ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Σπύρος Θεοδωρόπουλος, ο οποίος είχε πάρει τη Νίκας. Αν ο επικεφαλής του συνδέσμου βιομηχάνων δίνει αυτό το παράδειγμα, τότε τι μπορούν να περιμένουν οι υπόλοιποι;
Το πρόβλημα, ωστόσο, δεν σταματά στους επιχειρηματίες. Εξίσου βαρύνουσα είναι η ευθύνη όσων εντός του κράτους υπέγραψαν και ενέκριναν αυτά τα προγράμματα. Αν δεν ελεγχθούν οι υπηρεσιακοί παράγοντες και οι πολιτικοί προϊστάμενοι που επέτρεψαν τη διάχυση εκατοντάδων εκατομμυρίων σε ανύπαρκτες επενδύσεις, η ατιμωρησία θα συνεχίσει να γεννά νέα σκάνδαλα.
Το Υπουργείο Ανάπτυξης μιλά για «νέα εποχή διαφάνειας». Όμως η αληθινή διαφάνεια απαιτεί πλήρη αποκάλυψη: ποιοι πήραν τα χρήματα, ποιοι τα ενέκριναν και ποιοι θα λογοδοτήσουν. Όσο αυτά τα ερωτήματα μένουν αναπάντητα, τα δελτία Τύπου και οι δηλώσεις περί λογοδοσίας μοιάζουν περισσότερο με επικοινωνιακά άλλοθι παρά με πραγματική βούληση κάθαρσης. Οι λίστες βγαίνουν στη δημοσιότητα με κόπο από ανεξάρτητες έρευνες και όχι από την ίδια την Πολιτεία. Και είναι ώρα, πλέον, να τις δει και η Δικαιοσύνη.
