Υποχρεωτικές μηνιαίες δηλώσεις ΦΠΑ για 5.057 νέες επιχειρήσεις από τέλος Μαΐου
Από τα τέλη Μαΐου, 5.057 επιχειρήσεις και επαγγελματίες που έκαναν έναρξη δραστηριότητας την 1η Απριλίου 2025, θα είναι οι πρώτοι που θα υπαχθούν υποχρεωτικά στο νέο καθεστώς των μηνιαίων δηλώσεων ΦΠΑ. Το σύστημα αυτό επιβάλλει σε κάθε νεοσύστατη επιχείρηση και νέο επαγγελματία, ανεξαρτήτως του εάν τηρούν απλογραφικά ή διπλογραφικά βιβλία, να υποβάλλει δήλωση ΦΠΑ κάθε μήνα και να καταβάλει τον αναλογούντα φόρο στο Δημόσιο. Πρόκειται για μια σημαντική αλλαγή, καθώς μέχρι σήμερα, μόνο οι υπόχρεοι με διπλογραφικά βιβλία ήταν υποχρεωμένοι σε μηνιαία υποβολή δηλώσεων. Η εφαρμογή του μέτρου στους τηρούντες απλογραφικά βιβλία αποτελεί καινοτομία του νέου συστήματος.
Η υπαγωγή στο καθεστώς αυτό είναι δεσμευτική για τουλάχιστον δύο χρόνια από την έναρξη της δραστηριότητας. Από την 1η Ιουλίου 2025, στο νέο πλαίσιο θα ενταχθούν αυτόματα και οι επιχειρήσεις που ξεκίνησαν δραστηριότητα από 1η Ιανουαρίου 2024 έως και 31 Μαρτίου 2025. Για τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες που έκαναν έναρξη μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2023, η συμμετοχή στο σύστημα των μηνιαίων δηλώσεων ΦΠΑ παραμένει προαιρετική, με δυνατότητα ένταξης από την 1η Οκτωβρίου 2025 και μετά.
Μετά την πάροδο 24 μηνών από την ημερομηνία έναρξης των εργασιών τους ή 12 μηνών από την ημερομηνία ένταξης στο καθεστώς της μηνιαίας φορολογικής περιόδου, οι επιχειρήσεις αποκτούν το δικαίωμα να επιλέξουν την τριμηνιαία υποβολή της δήλωσης ΦΠΑ. Η δυνατότητα αυτή δίνει μια μεγαλύτερη ευελιξία στη φορολογική συμμόρφωση, ωστόσο συνοδεύεται από δεσμεύσεις: κάθε μεταγενέστερη προαιρετική αλλαγή του τρόπου υποβολής —είτε από μηνιαία σε τριμηνιαία είτε το αντίστροφο— συνεπάγεται υποχρεωτική παραμονή στο νέο καθεστώς για τουλάχιστον 12 μήνες. Με τον τρόπο αυτό, το Υπουργείο Οικονομικών επιχειρεί να συνδυάσει τον καλύτερο φορολογικό έλεγχο με ένα σταθερό πλαίσιο για τις επιχειρήσεις.
Το νέο καθεστώς για την υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ θέτει υποχρεώσεις και δικαιώματα για χιλιάδες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες, εστιάζοντας σε όσους τηρούν απλογραφικά βιβλία. Ειδικότερα, από την 1η Απριλίου 2025, όλοι όσοι ξεκινούν δραστηριότητα και διενεργούν φορολογητέες πράξεις ή απαλλασσόμενες με δικαίωμα έκπτωσης ΦΠΑ εισροών, θα πρέπει υποχρεωτικά να υποβάλλουν δήλωση ΦΠΑ κάθε μήνα. Το ίδιο καθεστώς θα επεκταθεί από την 1η Ιουλίου 2025 και σε όσους έκαναν έναρξη εργασιών μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2024 και 31ης Μαρτίου 2025.
Μετά τη συμπλήρωση 24 μηνών από την υποχρεωτική υπαγωγή στο μηνιαίο σύστημα, οι υπόχρεοι με απλογραφικά βιβλία θα μπορούν να επιλέξουν τη μετάβαση σε τριμηνιαία υποβολή. Η σχετική δήλωση πρέπει να υποβάλλεται έως την προτελευταία εργάσιμη ημέρα του 1ου, 4ου, 7ου ή 10ου μήνα, εφόσον έως τον αμέσως προηγούμενο μήνα έχουν ήδη συμπληρωθεί οι απαιτούμενοι 24 μήνες από την έναρξη εργασιών. Η αλλαγή ενεργοποιείται από την 1η ημέρα του μήνα υποβολής της δήλωσης και καταχωρείται μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE, στην επιλογή «Μητρώο και Επικοινωνία/Αλλαγή στοιχείων μητρώου». Η επιστροφή σε τριμηνιαία βάση παραμένει δεσμευτική για τουλάχιστον 12 μήνες, χωρίς δυνατότητα ανάκλησης.
Παράλληλα, για τις επιχειρήσεις που ξεκίνησαν πριν από την 1η Ιανουαρίου 2024 και μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2023, η υπαγωγή στο νέο καθεστώς παραμένει προαιρετική. Έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στις μηνιαίες δηλώσεις ΦΠΑ από την 1η Οκτωβρίου 2025, υποβάλλοντας δήλωση επιλογής φορολογικής περιόδου εντός των ίδιων χρονικών πλαισίων, δηλαδή μέχρι την προτελευταία εργάσιμη των ίδιων μηνών (1ου, 4ου, 7ου ή 10ου). Και σε αυτή την περίπτωση, η μηνιαία φορολογική περίοδος ισχύει από την πρώτη ημέρα του μήνα υποβολής της δήλωσης και δεν μπορεί να τροποποιηθεί πριν την παρέλευση ενός έτους.
