Υποχρεωτική απογραφή ανελκυστήρων μέχρι 30 νοεμβρίου 2025

Από την 1η αυγούστου βρίσκεται σε λειτουργία η νέα ψηφιακή πλατφόρμα του υπουργείου ανάπτυξης, όπου μέχρι τις 30 νοεμβρίου 2025 πρέπει να δηλωθούν όλοι οι ανελκυστήρες της χώρας, με στόχο να καλυφθεί το πολυετές θεσμικό και τεχνικό κενό και να γίνει το πρώτο βήμα καθολικής συμμόρφωσης με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τις απαιτήσεις ασφάλειας, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζεται σαφής οδηγός για τη διαδικασία και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Από το 2008 έως το 2025 περίπου 150.000 ανελκυστήρες έχουν πιστοποιηθεί και καταχωρηθεί στα περιφερειακά συστήματα, κυρίως σε δημόσια κτίρια και σύγχρονες οικοδομές με σήμανση Ε.Ε., την ώρα που, σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, ο συνολικός αριθμός ανελκυστήρων ανέρχεται σε 700.000 έως 750.000, εκ των οποίων οι μισοί, όπως αναφέρει η ΠΟΒΕΣΑ, δεν πληρούν τις προϋποθέσεις ασφαλείας. Η υποχρεωτική καταχώριση που θεσπίστηκε το 2008 πήρε αλλεπάλληλες παρατάσεις και η τελευταία, που δόθηκε το 2024 και έληγε τον ιούνιο, δεν θα επαναληφθεί, καθώς ο υπουργός ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος υπογραμμίζει ότι δεν πρόκειται για γραφειοκρατικό ζήτημα αλλά για ασφάλεια πολιτών.

Με αυτό το πλαίσιο το υπουργείο ενεργοποίησε την απογραφή όλων των ανελκυστήρων με καταληκτική ημερομηνία την 30ή νοεμβρίου 2025, καθιστώντας την καταγραφή υποχρεωτική για νέες και υφιστάμενες εγκαταστάσεις με ή χωρίς άδεια λειτουργίας, ακόμη και αν είναι απενεργοποιημένες ή έχουν δηλωθεί παλαιότερα σε άλλα μητρώα, ενώ για τη μεταγενέστερη πιστοποίηση θα καθοριστούν σταδιακά προθεσμίες ανάλογα με την ηλικία κάθε ανελκυστήρα, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι φορείς ελέγχου είναι περιορισμένοι, μόλις 17, με περίπου 7.500 εξουσιοδοτημένους τεχνικούς. Η καταχώριση πραγματοποιείται αποκλειστικά ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας elevator.mindev.gov.gr με είσοδο από κωδικούς taxisnet και, όπως σημειώνει ο πρόεδρος της ΠΟΒΕΣΑ Γιώργος Βλασόπουλος, η διαδικασία είναι απλή και σύντομη, με δικαίωμα δήλωσης στον ιδιοκτήτη του ακινήτου, στον διαχειριστή της πολυκατοικίας ή στον νόμιμο εκπρόσωπό τους.

Ο δηλών οφείλει να καταχωρίσει τα βασικά στοιχεία, δηλαδή τα στοιχεία του ιδιοκτήτη ή του διαχειριστή ή του εκπροσώπου, τη διεύθυνση του κτιρίου, τον αριθμό στάσεων, το έτος εγκατάστασης, τα στοιχεία του υπεύθυνου συντηρητή και τον ΚΑΕΚ, ενώ αν στο ίδιο κτίριο υπάρχουν περισσότεροι ανελκυστήρες απαιτείται ξεχωριστή δήλωση για τον καθένα. Πέρα από την ηλεκτρονική δήλωση, για την πλήρη καταχώριση και την πιστοποίηση απαιτούνται αίτηση καταχώρισης, αντίγραφο οικοδομικής άδειας, μηχανολογικά και ηλεκτρολογικά σχέδια του ανελκυστήρα, υπεύθυνες δηλώσεις για εγκατάσταση και λειτουργία, πιστοποιητικό ελέγχου από αναγνωρισμένο φορέα και βιβλιάριο παρακολούθησης με ενδείξεις συντηρήσεων και ελέγχων, με μικρές διαφοροποιήσεις ανάλογα με το αν πρόκειται για νέο ή υφιστάμενο ανελκυστήρα, ενώ η πιστοποίηση είναι υποχρεωτική για τη νόμιμη λειτουργία. Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας κάθε ανελκυστήρας αποκτά μοναδικό κωδικό αναγνώρισης uuid, ο οποίος θα τον συνοδεύει σε κάθε μελλοντική ενέργεια συντήρησης, ελέγχου, ασφάλισης ή μεταβίβασης.

Οι ανελκυστήρες που δεν θα δηλωθούν έως την 30ή νοεμβρίου 2025 θεωρούνται μη συμμορφούμενοι, δεν θα μπορούν να συντηρηθούν νόμιμα και επισύρουν πρόστιμα 500 ευρώ για κτίρια κατοικιών, 500 ευρώ για κτίρια μεικτής ή επαγγελματικής χρήσης και 1.000 ευρώ για κτίρια προσπελάσιμα από το κοινό. Μετά την υποχρεωτική απογραφή των επτά βασικών στοιχείων από συντηρητές ή ιδιοκτήτες και διαχειριστές, στις αρχές του νέου έτους θα αξιολογηθούν τα αποτελέσματα και θα εκδοθούν κοινές υπουργικές αποφάσεις που θα ορίζουν προθεσμίες ολοκλήρωσης, με προφανές κριτήριο, όπως προτείνει η ΠΟΜΙΔΑ, το έτος εγκατάστασης και προτεραιότητα από τους παλαιότερους προς τους νεότερους. Για κάθε ιδιοκτήτη ή διαχειριστή η συνέχεια περιλαμβάνει έλεγχο συστημάτων ασφαλείας από διαπιστευμένο φορέα, σύνταξη και κοινοποίηση έκθεσης ελλείψεων, λήψη προσφορών κόστους, απόφαση γενικής συνέλευσης συνιδιοκτητών για ανάθεση έργου, εκτέλεση εργασιών αναβάθμισης, επανέλεγχο από τον φορέα και καταχώριση στο ενιαίο μητρώο ανελκυστήρων που θα λειτουργεί υπό τη γενική γραμματεία βιομηχανίας βάσει του άρθρου 52 του νόμου 4961/2022 και του άρθρου 11α του νόμου 3982/2011.

Η πομιδα εκφράζει ικανοποίηση για την υιοθέτηση των επισημάνσεών της σχετικά με την ανάγκη απογραφής πριν από τον ορισμό νέων καταληκτικών ημερομηνιών για έλεγχο, αναβάθμιση και καταχώριση, τονίζοντας ότι η σταδιακή υλοποίηση είναι απαραίτητη τόσο λόγω της περιορισμένης δυναμικότητας των 17 φορέων και των συνεργείων όσο και λόγω της οικονομικής δυνατότητας των ιδιοκτητών, ιδίως σε παλαιές πολυκατοικίες όπου το κόστος είναι υψηλότερο, και αναμένει μέτρα στήριξης όπως πρόγραμμα επιδότησης τύπου «εξοικονομώ» για την αναβάθμιση συστημάτων ασφαλείας καθώς και ένταξη υλικών ανελκυστήρων στις επιλέξιμες δαπάνες για την υπό νομοθέτηση επιστροφή φόρου έως 16.000 ευρώ για τα έτη 2025 και 2026.