Η κυβέρνηση εξετάζει την τροποποίηση σημαντικών άρθρων του Συντάγματος

Η κυβέρνηση εξετάζει την τροποποίηση σημαντικών άρθρων του Συντάγματος, με στόχο την εξασφάλιση ευρείας κοινοβουλευτικής συναίνεσης και την ενίσχυση της διαφάνειας στο πολιτικό σύστημα. Ένα από τα κεντρικά ζητήματα που εξετάζονται είναι το άρθρο 86, το οποίο αφορά την ποινική ευθύνη των υπουργών, και η συζήτηση επικεντρώνεται σε πιθανές αλλαγές που θα περιορίσουν την ασυλία των πολιτικών προσώπων.

Η αλλαγή αυτών των άρθρων απαιτεί την έγκριση τουλάχιστον 180 βουλευτών, καθώς η συνταγματική αναθεώρηση προϋποθέτει αυξημένη πλειοψηφία για να προχωρήσει. Η κυβέρνηση στοχεύει να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες ώστε να επιτευχθεί η συμφωνία των περισσότερων κομμάτων, εξασφαλίζοντας έτσι τη νομιμοποίηση και την σταθερότητα των αλλαγών στο Σύνταγμα.

Η διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης αναμένεται να ξεκινήσει προς το τέλος του χρόνου, με τις συζητήσεις να επικεντρώνονται σε κρίσιμα ζητήματα που επηρεάζουν τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος. Ένα από τα κύρια θέματα της συζήτησης θα είναι το άρθρο 86, το οποίο αφορά την ποινική ευθύνη των υπουργών, ένα ζήτημα που απασχολεί τον δημόσιο διάλογο εδώ και χρόνια και το οποίο αφορά τη διασφάλιση μεγαλύτερης διαφάνειας και λογοδοσίας.

Η σημερινή Βουλή έχει το ρόλο της προτείνουσας, πράγμα που σημαίνει ότι τα άρθρα που συγκεντρώνουν 180 ψήφους μπορούν να αναθεωρηθούν από την επόμενη Βουλή με απλή πλειοψηφία 151 βουλευτών. Αν ένα άρθρο συγκεντρώσει από 151 έως 179 ψήφους, τότε απαιτούνται 180 ψήφοι από την επόμενη Βουλή για να γίνει η αναθεώρησή του.

Η στρατηγική της κυβέρνησης είναι να διαμορφώσει συνθήκες ευρείας συναίνεσης για να εξασφαλίσει τη μεγαλύτερη δυνατή υποστήριξη από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ώστε να περάσουν όσο το δυνατόν περισσότερα άρθρα με 180 ψήφους από τη σημερινή Βουλή. Παράλληλα, θα κριθεί από τις προτάσεις της αντιπολίτευσης και τις δυνατότητες για σύγκλιση αν θα υπάρξουν σημεία συμφωνίας.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας στην Ολομέλεια, παρουσίασε την κατεύθυνση της αναθεώρησης και πρότεινε να τεθούν τέσσερα βασικά θέματα στη διαδικασία, δύο εκ των οποίων θα επιλεγούν από τη Νέα Δημοκρατία και δύο από το ΠΑΣΟΚ. Η κυβέρνηση προτίθεται να αναθεωρήσει το άρθρο που αφορά τον τρόπο επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, καθώς και το άρθρο 86 για την ποινική ευθύνη των υπουργών, με στόχο να περιορίσει τα προνόμια και να ενισχύσει τη λογοδοσία.

Άλλα θέματα που εξετάζονται περιλαμβάνουν την αναθεώρηση του άρθρου 16, το οποίο αφορά τα πανεπιστήμια, ώστε να επιτραπεί η ίδρυση μη κρατικών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, καθώς και την συνταγματική κατοχύρωση της αξιολόγησης στο Δημόσιο για την ενίσχυση της διαφάνειας και της λειτουργίας του κράτους. Επίσης, στο τραπέζι βρίσκεται και το ζήτημα της θεσμοθέτησης της επιστολικής ψήφου στις εθνικές εκλογές, το οποίο ενδέχεται να απαιτήσει αναθεώρηση του άρθρου 51 του Συντάγματος.

Η Νέα Δημοκρατία έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να ανοίξει τη συζήτηση για αλλαγές που αφορούν τις σχέσεις κράτους και Εκκλησίας, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να τονίζει ότι τα βασικά ζητήματα που διέπουν αυτή τη σχέση δεν θα συμπεριληφθούν στη συνταγματική αναθεώρηση.

Όσον αφορά το άρθρο 86, το οποίο αφορά την ποινική ευθύνη των υπουργών, η συζήτηση είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς συνδέεται με τη διαφάνεια και τη λογοδοσία των πολιτικών προσώπων. Η κυβέρνηση, μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να αποδεσμεύσει τη Βουλή από την αρμοδιότητα άσκησης δίωξης σε πρώην ή νυν μέλη της κυβέρνησης, χωρίς όμως να παραγνωρίζει ότι σε όλα τα κράτη υπάρχει μια ειδική διαδικασία, είτε μέσω των κοινοβουλίων είτε με μικτές επιτροπές από δικαστικούς και κοινοβουλευτικούς παράγοντες.

Η κυβέρνηση εξετάζει εναλλακτικά μοντέλα για την ποινική ευθύνη των υπουργών, με πιθανές προτάσεις να αναθέτουν τη διαδικασία σε ανώτατους δικαστές ή να ακολουθηθεί ένα μικτό σύστημα, συνδυάζοντας δικαστικούς και κοινοβουλευτικούς παράγοντες. Παράλληλα, η κυβέρνηση υπογραμμίζει την ανάγκη να υπάρχει φίλτρο για την αποφυγή εκδικητικών μηνύσεων, χωρίς όμως να παρέχεται ασυλία στα πολιτικά πρόσωπα.

Οι επόμενες κινήσεις στη Βουλή θα περιλαμβάνουν τη διαβούλευση των προτάσεων για την αναθεώρηση του άρθρου 86, όπου τα κόμματα θα παρουσιάσουν τις θέσεις τους. Η συναίνεση για μια νέα διαδικασία που θα εξισορροπεί τη δικαιοσύνη και την πολιτική ευθύνη θα εξαρτηθεί από τη συνεχιζόμενη συζήτηση.

Στην ατζέντα της συνταγματικής αναθεώρησης περιλαμβάνεται και η πρόταση για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας. Η κυβέρνηση προτείνει να εκλέγεται για μία και μόνο θητεία έξι ετών, χωρίς δυνατότητα ανανέωσης. Αυτή η αλλαγή στοχεύει στην αποφυγή πολιτικών εντάσεων και στην ενίσχυση του ανεξάρτητου ρόλου του Προέδρου, μακριά από κομματικές σκοπιμότητες. Το αν θα υπάρξει συναίνεση για αυτή τη μεταρρύθμιση θα κριθεί στην επερχόμενη συζήτηση στη Βουλή.