Κλείσιμο της βάσης Αλεξανδρούπολης και αδειασμα Μητσοτάκη από Τραμπ – Πανηγυρισμοί στην Τουρκία

Το δημοσίευμα του ρωσικού πρακτορείου Τass φέρνει στο φως μια ανατροπή στην στρατηγική που είχε χαράξει η ελληνική κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Κυριάκου Μητσοτάκη, με την απόφαση της κυβέρνησης Trump να κλείσει τη στρατιωτική βάση στην Αλεξανδρούπολη. Η βάση είχε παραχωρηθεί από την ελληνική κυβέρνηση στη διοίκηση Biden το 2022, με σκοπό την υποστήριξη των στρατηγικών συμφερόντων των ΗΠΑ στην περιοχή, ειδικά για τη μεταφορά όπλων στην Ουκρανία και τη στρατηγική δράση κατά της Ρωσίας. Ωστόσο, η απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να βάλει λουκέτο στη βάση θεωρείται ως μία «αντεπίθεση» που πλήττει την ελληνική διπλωματία και την επιρροή της στην περιοχή.

Η απόφαση αυτή έρχεται σε μία περίοδο όπου οι ΗΠΑ και η Ρωσία φαίνεται να διαπραγματεύονται θετικά για το μέλλον της Ουκρανίας, και η κυβέρνηση Trump δεν φαίνεται να επιθυμεί πλέον την αποστολή στρατιωτικού εξοπλισμού και προσωπικού στην Ουκρανία. Στο πλαίσιο αυτό, η στρατηγική θέση της Αλεξανδρούπολης χάνει τη σημασία της, αφού το επίκεντρο των αμερικανικών στρατηγικών συμφερόντων στην περιοχή φαίνεται να μετατοπίζεται.

Η κίνηση αυτή εξυπηρετεί τη Ρωσία, καθώς η ύπαρξη της βάσης είχε συνδεθεί με την ένταξη της Ελλάδας στη λίστα των εχθρικών προς τη Ρωσία χωρών. Η απομάκρυνση των αμερικανικών δυνάμεων από την Αλεξανδρούπολη θεωρείται θετική για τη Ρωσία, διότι αποδυναμώνει την ελληνική θέση στην περιοχή. Παράλληλα, η Τουρκία, η οποία είχε αντιταχθεί στην ύπαρξη της βάσης, φαίνεται να ωφελείται, καθώς η απομάκρυνσή της επιστρέφει τον πλήρη έλεγχο του Βοσπόρου στην Άγκυρα. Αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία επανακτά την κυριαρχία στη στρατηγική είσοδο και έξοδο από τη Μαύρη Θάλασσα, κάτι που ενισχύει τη θέση της στην περιοχή.

Η πιθανή συμφωνία μεταξύ Trump και Putin για τη συμφωνία ειρήνης στην Ουκρανία ενδέχεται να επηρεάσει τη στρατηγική της Ελλάδας και την παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή. Η μεταφορά των αμερικανικών δυνάμεων στην Ουκρανία μέσω αεροπορικών διαδρομών αντί να εξαρτάται από τη χρήση βάσεων, θα μπορούσε να μειώσει τη σημασία της Αλεξανδρούπολης για τους Αμερικανούς. Η Ελλάδα, η οποία είχε υποδεχθεί θετικά την παρουσία των αμερικανικών στρατευμάτων στην περιοχή, βλέπει την στρατηγική της θέση να αμβλύνεται με την απομάκρυνση των δυνάμεων αυτών.

Αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με την ενδεχόμενη αποχώρηση των αμερικανικών και καναδικών δυνάμεων από το NATO, μπορεί να οδηγήσει την Ελλάδα να προσφέρει τις στρατιωτικές της βάσεις και δυνάμεις στους Ευρωπαίους συμμάχους της, αναλαμβάνοντας έναν πιο ενεργό ρόλο στην ευρωπαϊκή άμυνα. Αν και η ελληνική κυβέρνηση και η αντιπολίτευση δεν έχουν λάβει ακόμη οριστική απόφαση για το μέλλον της βάσης στην Αλεξανδρούπολη, οι διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία αναμφίβολα θα επηρεάσουν την τελική απόφαση.

Η αντίδραση του φιλοκυβερνητικού τύπου της Τουρκίας στην απόφαση να κλείσει η στρατιωτική βάση της Αλεξανδρούπολης είναι ιδιαίτερα θετική για την Άγκυρα. Τα τουρκικά ΜΜΕ υποδέχθηκαν την απόφαση ως μια στρατηγική νίκη για τη χώρα τους, την οποία εκλαμβάνουν ως ένδειξη ισχυροποίησης της τουρκικής επιρροής στην περιοχή. Ιδιαίτερα η εφημερίδα Yeni Safak, με την οποία συμφωνούν και άλλοι τουρκικοί τίτλοι, τονίζει ότι το κλείσιμο της βάσης θα ενισχύσει τη θέση της Τουρκίας στα Στενά και θα ενδυναμώσει τον έλεγχό της πάνω στις θαλάσσιες οδούς που συνδέουν τη Μαύρη Θάλασσα με το Αιγαίο. Η Άγκυρα, με την απομάκρυνση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας από την Αλεξανδρούπολη, θα επαναφέρει ουσιαστικά τη στρατηγική κυριαρχία στην περιοχή, κάτι που ενισχύει τον έλεγχο της Τουρκίας στην είσοδο και έξοδο των πλοίων από τη Μαύρη Θάλασσα.

Αναφέρονται, μάλιστα, και οι επιπτώσεις που θα έχει για την Ελλάδα μια ενδεχόμενη αποχώρηση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ. Η Yeni Safak υπογραμμίζει ότι η απομάκρυνση των αμερικανικών δυνάμεων από την περιοχή θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντική μείωση της υποστήριξης προς την Ουκρανία, κάτι που θα επηρεάσει αρνητικά τη στρατηγική θέση της Ελλάδας και τον ρόλο της στην περιοχή. Ειδικότερα, αναφέρεται ότι χώρες όπως η Ελλάδα θα πλήττονται αν αποχωρήσουν οι ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ, αφού η ελληνική στρατηγική εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αμερικανική υποστήριξη, ειδικά στην Ουκρανία και τη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής.

Συνολικά, η τουρκική αντίδραση ενισχύει την άποψη ότι η απομάκρυνση των αμερικανικών δυνάμεων από την Αλεξανδρούπολη αποτελεί κίνηση που εξυπηρετεί τα τουρκικά συμφέροντα και ανατρέπει το στρατηγικό πλαίσιο που είχε δημιουργηθεί από την ελληνική κυβέρνηση με τη στήριξη των ΗΠΑ.

Η στάση του Κυριάκου Μητσοτάκη και η εμμονή του να ενσωματωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση στις διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και αναλύσεις στον ελληνικό και διεθνή τύπο. Η κριτική αφορά κυρίως το γεγονός ότι η Ευρώπη, και ειδικότερα η Ελλάδα, συμμετέχουν ενεργά σε μια διαδικασία που πολλοί θεωρούν ότι θα πρέπει να αφορά πρωτίστως την Ουκρανία και τους άμεσα εμπλεκόμενους παίκτες, όπως η Ρωσία και οι ΗΠΑ. Η απόφαση αυτή του Έλληνα πρωθυπουργού, που μάλιστα επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία την ανάγκη να σεβαστεί η Δύση τις αποφάσεις της Ουκρανίας, έχει προκαλέσει τη δυσαρέσκεια όσων πιστεύουν ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να τηρήσει μια πιο αποστασιοποιημένη και ρεαλιστική προσέγγιση, χωρίς να εμπλέκεται υπερβολικά στις στρατηγικές διαπραγματεύσεις.

Την ίδια στιγμή, η επανειλημμένη δήλωση του Μητσοτάκη ότι «τίποτα για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία» τονίζει την επιθυμία της Ελλάδας να στηρίξει την πλήρη κυριαρχία και την αυτοδιάθεση της Ουκρανίας. Ωστόσο, η στρατηγική αυτή έρχεται σε αντίθεση με τις τελευταίες δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου, που φαίνεται να προκρίνει μια λιγότερο έντονη εμπλοκή της Ευρώπης και μια ισχυρότερη αμερικανική ηγεσία στις διαπραγματεύσεις. Η διαφορά αυτή έχει φέρει τον Μητσοτάκη σε πλήρη αντίθεση με την αμερικανική κυβέρνηση και προκαλεί έντονη ανησυχία για τη συνέχιση των διπλωματικών επαφών μεταξύ της Ελλάδας και των ΗΠΑ, ιδιαίτερα μετά από τις τελευταίες δηλώσεις του πρώην προέδρου Donald Trump.

Η απροθυμία της αμερικανικής διοίκησης να συνεργαστεί με έναν πολιτικό όπως ο Μητσοτάκης, ο οποίος στο παρελθόν είχε ασκήσει έντονη κριτική στον Trump, φαίνεται να έχει δημιουργήσει ένα κλίμα απομάκρυνσης και πολιτικής δυσπιστίας. Σύμφωνα με πηγές από τον κύκλο του πρώην προέδρου, η κυβέρνηση Trump θεωρεί ότι ο Μητσοτάκης έχει πλέον απομακρυνθεί από το διεθνές σκηνικό και ότι το πολιτικό του μέλλον στην Ελλάδα φαίνεται αβέβαιο σε σχέση με την επερχόμενη πολιτική αλλαγή στις ΗΠΑ. Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, ο Trump και οι σύμβουλοί του πιστεύουν ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να παραμείνει προσηλωμένη στις ίδιες στρατηγικές που ακολουθούσε πριν, ειδικά όταν οι νέες διεθνείς δυναμικές και το πολιτικό περιβάλλον καθιστούν δύσκολη τη διατήρηση σχέσεων με ηγέτες όπως ο Μητσοτάκης.

Η επικοινωνία και η συνεργασία του Μητσοτάκη με τον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι ενίσχυσε την εικόνα της Ελλάδας ως πιστού συμμάχου στην Ουκρανία. Ωστόσο, αυτή η προσήλωση στην ουκρανική υπόθεση φαίνεται να απομακρύνει την Ελλάδα από άλλες διεθνείς στρατηγικές συνεργασίες, καθώς η υποστήριξη για μια «ευρωπαϊκή» προσέγγιση στις διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία δεν βρίσκει πλήρη συμφωνία με την εξωτερική πολιτική της Ουάσινγκτον ή την πολιτική του ΝΑΤΟ.

Η συγκεκριμένη πολιτική προσέγγιση, η οποία ενθαρρύνει την αποστολή αμυντικού εξοπλισμού στην Ουκρανία, έχει προκαλέσει όχι μόνο εσωτερικές αντιδράσεις στην Ελλάδα αλλά και διεθνείς ανησυχίες για τη συνέπεια της χώρας στην ευρύτερη περιοχή. Οι πράξεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη, όπως η αποστολή TNT από τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα, θέτουν την Ελλάδα στο επίκεντρο μιας επικίνδυνης στρατηγικής. Η μετατροπή των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων σε «ιδιότυπη αμυντική βιομηχανία του Zelensky και του ΝΑΤΟ» ενισχύει την εικόνα της Ελλάδας ως ενεργού συμμετόχου στον πόλεμο, με κινδύνους για την εσωτερική ασφάλεια και τη διεθνή της θέση.

Οι ενέργειες αυτές, όπως η αποστολή εκρηκτικών υλών χωρίς μέτρα ασφαλείας, έχουν προκαλέσει αντιδράσεις για την αμετροεπή και επικίνδυνη διαχείριση των όπλων στην ελληνική επικράτεια. Παράλληλα, δημιουργούν ανησυχίες σχετικά με την πολιτική και στρατηγική της Ελλάδας, καθώς ο κόσμος περιμένει να δει πώς θα εξελιχθεί ο πόλεμος στην Ουκρανία και πώς θα επηρεάσει την Ελλάδα στο μέλλον. Η στήριξη του Μητσοτάκη στο καθεστώς Zelensky φαίνεται να οδηγεί τη χώρα σε ένα αβέβαιο πολιτικό και στρατηγικό μέλλον, με τον κίνδυνο να βρεθεί ανάμεσα στους μεγάλους ηττημένους όταν ο πόλεμος τελειώσει.