Αντίστροφη μέτρηση για συνάντηση Πούτιν–Ζελένσκι

Η αντίστροφη μέτρηση για τη συνάντηση του ηγέτη της Ουκρανίας με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει ξεκινήσει, όπως ανακοίνωσε τη Δευτέρα 18/8 ο Ντόναλντ Τραμπ, έπειτα από την «πολύ καλή» συζήτηση που είχε με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και ευρωπαίους ηγέτες. Σύμφωνα με πηγή ενήμερη σχετικά, ο ρώσος πρόεδρος δήλωσε διατεθειμένος να δει τον αρχηγό του ουκρανικού κράτους όταν ο αμερικανός ομόλογός του τού τηλεφώνησε σε διάλειμμα των συνομιλιών στον Λευκό Οίκο. Κατά τον καγκελάριο της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς, στόχος είναι η συνάντηση να πραγματοποιηθεί εντός Αυγούστου.

Ο αμερικανός πρόεδρος ανέφερε μέσω Truth Social ότι η συνάντηση, σε τόπο που δεν έχει ακόμη οριστεί, θα ακολουθηθεί από τριμερή σύνοδο κορυφής με τη δική του παρουσία, προκειμένου να υπάρξει αποκατάσταση της ειρήνης έπειτα από τρεισήμισι χρόνια πολέμου. Ο ίδιος σημείωσε ότι «συζητήσαμε εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, εγγυήσεις που θα παρασχεθούν από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, σε συντονισμό με τις ΗΠΑ». Η Μόσχα απορρίπτει εκ προοιμίου οποιαδήποτε εγγύηση ασφαλείας μέσω του ΝΑΤΟ και του μηχανισμού συλλογικής άμυνας, το άρθρο 5, γεγονός που φορτίζει το διπλωματικό πεδίο πριν καν καθοριστεί η ατζέντα. Οι συνομιλίες στον Λευκό Οίκο διακόπηκαν για κάποια ώρα προκειμένου ο αμερικανός πρόεδρος να μιλήσει τηλεφωνικά με τον ρώσο ομόλογό του, ενώ λίγη ώρα αργότερα ο Λευκός Οίκος έδωσε στη δημοσιότητα φωτογραφία που δείχνει τον Ντόναλντ Τραμπ να συνομιλεί με τον Βλαντίμιρ Πούτιν μέσα στο Οβάλ Γραφείο.

President Donald J. Trump on the phone with President Putin in the Oval Office. pic.twitter.com/RkWReNAT2b

— The White House (@WhiteHouse) August 19, 2025

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μιλώντας το απόγευμα, ανέφερε ότι «είχαμε πολύ καλή συζήτηση με τον πρόεδρο Τραμπ, ήταν αληθινά η καλύτερη μέχρι τώρα». Πριν από τη διευρυμένη σύσκεψη με τη συμμετοχή ευρωπαίων ηγετών, οι δύο άνδρες είχαν διμερή συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο, όπου απάντησαν σε ερωτήσεις δημοσιογράφων σε εγκάρδιο κλίμα, σε θεαματική αντίθεση με τη δημόσια ταπείνωση που είχε υποστεί ο ουκρανός πρόεδρος στα τέλη Φεβρουαρίου. Ο Ζελένσκι ευχαρίστησε τον αμερικανό πρόεδρο «για την πρόσκληση και για τις προσωπικές προσπάθειές του να λάβουν τέλος οι σκοτωμοί και να σταματήσει αυτός ο πόλεμος», υπενθυμίζοντας εμμέσως την προηγούμενη επίπληξη που είχε δεχθεί πως δεν επέδειξε την οφειλόμενη ευγνωμοσύνη για την αμερικανική υποστήριξη.

Οι ευρωπαίοι προσκεκλημένοι, όπως και ο Ζελένσκι, κατέβαλαν εμφανή προσπάθεια να διαμορφώσουν την καλύτερη δυνατή διάθεση για τον Ντόναλντ Τραμπ, ιδίως μετά τη συνάντησή του της Παρασκευής με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, από την οποία ο ρώσος πρόεδρος δεν προέβη σε καμία ουσιαστική δημόσια παραχώρηση. Ο ουκρανός ηγέτης εμφανίστηκε στον Λευκό Οίκο με μαύρο σακάκι και μαύρο πουκάμισο, επιλογή που επαινέθηκε από τον αμερικανό πρόεδρο, ο οποίος δίνει ιδιαίτερη σημασία στο πρωτόκολλο. Η εμφάνισή του τον Φεβρουάριο με στρατιωτικού τύπου περιβολή είχε επικριθεί από τον ρεπουμπλικάνο ηγέτη και υποστηρικτές του, γεγονός που προσέδωσε επιπλέον βαρύτητα στη σημερινή εικόνα. Οι παρευρισκόμενοι δεν παρέλειψαν να ευχαριστήσουν τον κ. Τραμπ για τις μεσολαβητικές του προσπάθειες, προβάλλοντας μια συντονισμένη διάθεση στήριξης της πρωτοβουλίας.

Μια νότα διαφοροποίησης έδωσε ο γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, ο οποίος επέμεινε στην ανάγκη κήρυξης κατάπαυσης του πυρός πριν από τη συνέχιση των απευθείας διαπραγματεύσεων, θέση που δεν θεωρεί απαραίτητη ο ένοικος του Λευκού Οίκου. «Ας εργαστούμε γι’ αυτό και ας προσπαθήσουμε να ασκήσουμε πίεση στη Ρωσία», είπε ο κ. Μερτς, την ώρα που η πιο αιματηρή ένοπλη σύρραξη στο ευρωπαϊκό έδαφος μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο συνεχίζεται, με επιδρομές drones και εκτοξεύσεις βαλλιστικών πυραύλων της Ρωσίας εναντίον ουκρανικών στόχων. Πριν αρχίσει η συνεδρίαση με τους ευρωπαίους, ο αμερικανός πρόεδρος φέρεται να είπε στον γάλλο ομόλογό του Εμανουέλ Μακρόν, σε φράση που καταγράφηκε πιθανόν εν αγνοία του από ανοιχτό μικρόφωνο και προφανώς αναφερόταν στον Βλαντίμιρ Πούτιν, ότι «νομίζω πως θέλει να κλείσει συμφωνία μαζί μου, καταλαβαίνεις, όσο τρελό κι αν ακούγεται».

Στο πρωτοφανές διπλωματικό μπαλέτο της Ουάσιγκτον, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Κιρ Στάρμερ, ο καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς, η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζα Μελόνι, ο πρόεδρος της Φινλανδίας Αλεξάντερ Στουμπ και ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν αφίχθησαν διαδοχικά στον Λευκό Οίκο για να ταχθούν γύρω από τον ουκρανό πρόεδρο και να δηλώσουν τη στήριξή τους στη διαπραγματευτική διαδρομή που ανοίγεται. Ο κ. Ζελένσκι επανέλαβε, πριν μεταβεί στην αμερικανική προεδρία, ότι η Ρωσία δεν πρέπει να «επιβραβευτεί» για την εισβολή του Φεβρουαρίου 2022, θέτοντας ευθύς εξαρχής όρια στην όποια αναζήτηση συμβιβασμού.

Ο αμερικανός πρόεδρος, που δεν έχει υιοθετήσει δημοσίως την αντίληψη ότι η Μόσχα φέρει αποκλειστική ευθύνη για τον πόλεμο, αναφέρθηκε εκ νέου στη συζήτηση περί «ανταλλαγής εδαφών», παραπέμποντας σε ένα από τα πλέον ακανθώδη ζητήματα της επόμενης ημέρας. Ο Εμανουέλ Μακρόν διαβεβαίωσε ότι το θέμα αυτό δεν συζητήθηκε «καθόλου» κατά τις χθεσινές επαφές και αξίωσε την επιβολή ακόμη σκληρότερων κυρώσεων στη Ρωσία σε περίπτωση αποτυχίας της διπλωματίας, μερικές ώρες μετά το πέρας των πολυμερών συνομιλιών. Ο Φρίντριχ Μερτς, από την πλευρά του, επέμεινε ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να εξαναγκαστεί σε εδαφικές παραχωρήσεις, εδραιώνοντας την ευρωπαϊκή κόκκινη γραμμή ενόψει των επόμενων βημάτων.

Η εικόνα που αναδύεται είναι εκείνη μιας επιταχυνόμενης διαπραγματευτικής διαδικασίας με εντεινόμενη αμερικανική διαμεσολάβηση, σφιχτά χρονοδιαγράμματα για μια πρώτη απευθείας συνάντηση και αμφισβητήσεις που προϊδεάζουν για δύσκολες ισορροπίες στο τραπέζι. Οι τελικές αποφάσεις για τον τόπο, το πλαίσιο και τις ασφαλιστικές δικλίδες της συνάντησης Πούτιν–Ζελένσκι αναμένονται να κρίνουν όχι μόνο τη μορφή της διαπραγμάτευσης αλλά και την πραγματική δυνατότητα ενός οδικού χάρτη προς την παύση των εχθροπραξιών.