Από τη γενιά των δημιουργών στη γενιά των θεατών: Η παρακμή του ανδρισμού
Ο πατέρας μου μπορούσε να αποσυναρμολογήσει και να ξανασυναρμολογήσει τον κινητήρα ενός αυτοκινήτου στο γκαράζ μας. Εγώ, όπως πολλοί από τη γενιά μου, οδηγήθηκα στον «πολιτισμένο» δρόμο – δουλειές γραφείου, κλιματιζόμενα γραφεία και μια αυξανόμενη απομάκρυνση από τον φυσικό κόσμο. Ενώ μεγάλωσα αγαπώντας τα σπορ, απομνημονεύοντας τα στατιστικά του μπέιζμπολ με θρησκευτική αφοσίωση και βρίσκοντας αληθινή χαρά στα παιχνίδια, κάτι θεμελιώδες έχει αλλάξει στον τρόπο που οι άνδρες ασχολούνται με τον αθλητισμό σήμερα.
Σε σκοτεινές αίθουσες σε όλη τη χώρα, εκατομμύρια άνδρες συγκεντρώνονται κάθε Σαββατοκύριακο, φορώντας φανέλες με τα ονόματα άλλων ανδρών – όχι ως συμπλήρωμα των δικών τους επιτευγμάτων, αλλά ως υποκατάστατο αυτών. Έχουμε μετατραπεί από έθνος παικτών σε έθνος θεατών. Όπως οι άρτοι και οι αρένες της Ρώμης, αυτή η παθητική κατανάλωση εξυπηρετεί το σκοπό της καταστολής και όχι της έμπνευσης. Τα παιχνίδια αυτά καθαυτά δεν είναι το πρόβλημα – μπορούν να χτίσουν χαρακτήρα, να διδάξουν πειθαρχία και να προσφέρουν αληθινή ψυχαγωγία. Ακόμα αγαπώ τα σπορ, βρίσκοντας αληθινή χαρά σε αυτά τα παιχνίδια, ακριβώς όπως έκανα όταν απομνημόνευα τα στατιστικά του μπέιζμπολ όταν ήμουν παιδί. Αλλά κάπου στην πορεία μεγάλωσα και συνειδητοποίησα ότι αυτά θα πρέπει να συμπληρώνουν τα επιτεύγματα της ζωής, όχι να τα υποκαθιστούν. Ο κίνδυνος έγκειται στο τι συμβαίνει όταν οι ενήλικες άνδρες δεν κάνουν ποτέ αυτή τη μετάβαση.
Ένα αυξανόμενο ποσοστό νέων ανδρών αντιμετωπίζει μια ακόμα πιο ύπουλη μορφή κουλτούρας θεατών. Ενώ οι πατέρες τους τουλάχιστον παρακολουθούσαν πραγματικούς αθλητές να επιτυγχάνουν πραγματικά πράγματα, πολλοί νέοι τώρα ειδωλοποιούν προσωπικότητες των social media και δημιουργούς περιεχομένου – γίνονται παθητικοί παρατηρητές κατασκευασμένων περσόνων που απέκτησαν φήμη κυρίως επειδή παρακολουθούνται. Μπορούν να αναφέρουν δράματα από influencers και επιτυχίες στα βιντεοπαιχνίδια, αλλά δεν γνωρίζουν τις ιστορίες του Σολζενίτσιν ή δεν έχουν φτιάξει ποτέ κάτι με τα χέρια τους. Το εικονικό έχει αντικαταστήσει το αληθινό, το παρασιτικό έχει αντικαταστήσει το προσωπικό.
Η ιστορία μας δείχνει έναν επαναλαμβανόμενο κύκλο: οι δύσκολες εποχές δημιουργούν δυνατούς άνδρες, οι δυνατοί άνδρες δημιουργούν καλές εποχές, οι καλές εποχές δημιουργούν αδύνατους άνδρες, και οι αδύνατοι άνδρες δημιουργούν δύσκολες εποχές. Βρισκόμαστε τώρα στο τελευταίο στάδιο αυτού του κύκλου, όπου η άνεση και η ευκολία έχουν δημιουργήσει μια γενιά παρατηρητών αντί για δημιουργούς. Η εκλεπτυσμένη ψυχαγωγία μας λειτουργεί σαν ψηφιακό οπιούχο, κρατώντας τις μάζες ευχαριστημένες ενώ η ικανότητά τους για ουσιαστική δράση ατροφεί.
Αυτή η μεταμόρφωση δεν είναι τυχαία. Όπως ανέλυσα στη σειρά «Μηχανική της Πραγματικότητας», η συστηματική επαναπλαισίωση της φυσικής κατάστασης ως πρόβλημα αποτελεί μια υπολογισμένη προσπάθεια να αποδυναμωθεί η κοινωνική ανθεκτικότητα. Μεγάλα μέσα ενημέρωσης, όπως το Atlantic και το MSNBC, έχουν δημοσιεύσει άρθρα που συνδέουν τη φυσική κατάσταση με τον δεξιό εξτρεμισμό, ενώ τα ακαδημαϊκά ιδρύματα όλο και πιο συχνά πλασάρονται την κουλτούρα της άσκησης ως προβληματική. Ακόμα και η κατοχή γυμναστηρίων έχει χαρακτηριστεί ως πιθανός δείκτης ριζοσπαστικοποίησης. Το μήνυμα δεν θα μπορούσε να είναι πιο σαφές: η ατομική δύναμη – τόσο η κυριολεκτική όσο και η μεταφορική – απειλεί την επιβαλλόμενη τάξη.
Αυτή η διάβρωση της αυτονομίας εκτείνεται πολύ πέρα από τη φυσική κατάσταση. Ένας φίλος που έχει περάσει δεκαετίες ως μηχανικός αυτοκινήτων μου εκμυστηρεύτηκε πρόσφατα ότι είναι ευγνώμον που πλησιάζει στη σύνταξη. «Αυτά τα Tesla», μου είπε, «δεν είναι καν αυτοκίνητα πια – είναι υπολογιστές πάνω σε τροχούς. Όταν κάτι πάει στραβά, δεν το επισκευάζεις, απλώς αντικαθιστάς ολόκληρες μονάδες». Αυτό που κάποτε ήταν μια τέχνη που μπορούσε να μάθει οποιοσδήποτε αφοσιωμένος άνθρωπος, έχει γίνει μια άσκηση σε επιτηρούμενη εξάρτηση. Ακόμα και ο Κλάους Σβάμπ προβλέπει ανοιχτά ότι το 2030, το Λος Άντζελες θα είναι «ελεύθερο από αυτοκίνητα που οδηγούνται από ιδιώτες» – μόνο ενας στόλος από αυτοοδηγούμενα Ubers. Με την καταστροφική φωτιά που άφησε χιλιάδες εγκλωβισμένους, αναρωτιέται κανείς αν τέτοιες «στιγμές ανακατασκευής» είναι ακριβώς οι ευκαιρίες που χρειάζονται για να επιταχυνθούν αυτές οι μεταμορφώσεις. Το μήνυμα γίνεται πιο σαφές: δεν θα διορθώσετε τα πράγματα πλέον, γιατί δεν θα τα κατέχετε.
Η αντίδραση στον Covid αποκάλυψε αυτήν την ατζέντα με εντυπωσιακή σαφήνεια. Ενώ τα καταστήματα αλκοόλ παρέμειναν «βασικές επιχειρήσεις», οι αρχές έκλεισαν παραλίες, πάρκα και γυμναστήρια – τα ίδια μέρη όπου οι άνθρωποι θα μπορούσαν να διατηρήσουν τη φυσική και ψυχική τους υγεία. Προώθησαν την απομόνωση αντί για την κοινότητα, την υπακοή αντί για την ανθεκτικότητα και την φαρμακευτική εξάρτηση αντί για τη φυσική ανοσία. Αυτό δεν ήταν απλώς πολιτική δημόσιας υγείας. Ήταν μια πρόβα για την κρατική εξάρτηση. Τα ίδια ιδρύματα που αποθάρρυναν τις βασικές υγειονομικές πρακτικές τώρα υποστηρίζουν πολιτικές που αντικαθιστούν την οικογενειακή εξουσία με την γραφειοκρατική επιτήρηση. Από τα σχολικά συμβούλια που παραβιάζουν τα δικαιώματα των γονέων, μέχρι τις κοινωνικές υπηρεσίες που παρεμβαίνουν στις οικογενειακές αποφάσεις, παρακολουθούμε την συστηματική αντικατάσταση της ικανής πατρικής φιγούρας με ένα διευρυνόμενο κράτος-μητέρα.
Αλλά ο πραγματικός ανδρισμός δεν έχει ποτέ να κάνει μόνο με τη φυσική δύναμη. Οι μεγαλύτεροι εκφραστές της ανδρικής αρετής στην ιστορία δεν ήταν μόνο άνδρες δράσης – ήταν άνδρες αρχών, σοφίας και ηθικού θάρρους. Από τον Μάρκο Αυρήλιο μέχρι τον Ομάρ Λίτλ, όπως εξερεύνησα στα προηγούμενα γραπτά μου, ο κοινός παρονομαστής ήταν η ύπαρξη ενός αμετάβλητου κώδικα – η θέληση να στέκεσαι σταθερός στις πεποιθήσεις σου, ακόμα κι όταν αυτό έχει προσωπικό κόστος.
