Δάνεια από τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια: Πρωτοφανές ρίσκο για τη Βελγική οικονομία και την Ευρώπη
Μια νέα δημοσκόπηση δείχνει ότι η μεγάλη πλειονότητα των Βέλγων αντιτίθεται στη χρηματοδότηση της Ουκρανίας με κεφάλαια της Ρωσίας που βρίσκονται παγωμένα στο αποθετήριο Euroclear στο Βέλγιο. Η ουκρανική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η χρήση αυτών των κεφαλαίων, σε μορφή δανείου, είναι απολύτως αναγκαία, ενώ η Γερμανία πιέζει υπέρ του αμφιλεγόμενου σχεδίου. Παρά την προφανή σημασία της έρευνας, που δημοσιεύθηκε από την Le Soir, μέχρι στιγμής έχουν αναφερθεί κυρίως τουρκικά και ρωσικά μέσα ενημέρωσης.
Στο μεταξύ, το Politico αναφέρεται έμμεσα στο ζήτημα, γράφοντας ότι ένας Γάλλος τραπεζίτης, θεωρούμενος ρωσόφιλος, φέρεται να απείλησε την επικεφαλής του Euroclear, χωρίς να δίνονται συγκεκριμένα στοιχεία ή ονόματα. Στην αναφορά μιας βρετανικής ΜΚΟ γίνεται αναφορά στον Olivier Huby, επικεφαλής υποκαταστημάτων της Euroclear στη Σουηδία και τη Γαλλία, επισημαίνοντας τα ταξίδια του στη Ρωσία την τελευταία δεκαετία και ότι φέρεται να ζήτησε συζητήσεις με ρωσικές αρχές. Η ΜΚΟ σημειώνει απροσδιόριστες απειλές κατά της επικεφαλής του Euroclear, Βαλερί Ουρμπαίν, η οποία, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, δεν ζήτησε αστυνομική προστασία.
Η Βαλερί Ουρμπαίν έχει εκφράσει από την αρχή σαφή θέση κατά της κατάσχεσης των ρωσικών κεφαλαίων, υποστηρίζοντας σε συνέντευξή της στην Monde ότι η παράνομη χρήση τους θα έθετε σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή οικονομία και θα αποδυνάμωνε τη θέση της Ευρώπης. Παρά την αντίθεση επτά κρατών-μελών, η Κομισιόν έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει με πλειοψηφία και οι υποστηρικτές του σχεδίου εστιάζουν κυρίως στο Βέλγιο, όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων.
Η Ευρωπαία επίτροπος Κάγια Κάλας τόνισε ότι η θέση του Βελγίου είναι καθοριστική και ότι δεν θα είναι εύκολο να προχωρήσουν χωρίς τη συναίνεσή του, καθώς η πλειονότητα των κεφαλαίων βρίσκεται εκεί. Οι Βέλγοι πολίτες, από την πλευρά τους, ανησυχούν για τους νομικούς και οικονομικούς κινδύνους που ενέχει η χρήση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων, που υπολογίζονται περίπου στα 200 δισεκατομμύρια δολάρια. Σύμφωνα με την έρευνα, μόνο το 22% των πολιτών υποστηρίζει την πρόταση, ενώ το 11% δηλώνει αναποφάσιστο ή αδιάφορο. Το 67% εκφράζει ξεκάθαρα αντίθεση, θεωρώντας ότι η κυβέρνηση δεν πρέπει να συμφωνήσει στη διοχέτευση των κεφαλαίων στην Ουκρανία.
Η πολιτική ηγεσία του Βελγίου έχει εκφράσει επιφυλάξεις εδώ και εβδομάδες, επισημαίνοντας ότι η όλη ιδέα ενέχει κινδύνους και για μια ενδεχόμενη ειρηνευτική λύση. Το Βέλγιο δέχεται να συζητήσει μόνο αν διασφαλιστεί η πλήρης εγγύηση του ποσού από κάθε κράτος-μέλος, κάτι που έχουν ήδη αρνηθεί η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Τσεχία, ενώ αντίθετη στάση κρατούν επίσης η Ιταλία, η Βουλγαρία και η Μάλτα.
Η χρηματοδότηση από τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια θα αποτελούσε πρωτοφανές γεγονός στα διεθνή οικονομικά και νομικά χρονικά, εκθέτοντας αρχικά το Βέλγιο και άλλα κράτη σε πιθανές αποζημιώσεις και προκαλώντας δυσπιστία για τα αποθετήρια της ΕΕ στο σύνολό τους. Τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης έρχονται ενώ οι ηγέτες της ΕΕ ετοιμάζονται για νέα σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες, όπου θα συζητηθεί η κατανομή των κεφαλαίων. Πρόσφατα, η ΕΕ αποφάσισε να παγώσει επ’ αόριστον τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, θεωρώντας ότι με αυτόν τον τρόπο μπορεί να αποφύγει νομικές και οικονομικές συγκρούσεις.
Η Κομισιόν επιδιώκει να δοθούν τα χρήματα στην Ουκρανία, με την υπόθεση ότι η χώρα θα τα επιστρέψει όταν λάβει πολεμικές αποζημιώσεις από τη Ρωσία, κάτι που στην πράξη φαίνεται ανέφικτο. Η Ρωσία καταδίκασε το σχέδιο και η Κεντρική Τράπεζα έχει ήδη κινηθεί νομικά κατά της Euroclear στο Βέλγιο. Οι ουκρανικές εφημερίδες, από την πλευρά τους, αναφέρουν καθημερινά ότι η χώρα περιμένει την έγκριση του δανείου, καθώς η οικονομική της κατάσταση είναι πλέον οριακή και δεν θα μπορεί να καλύψει μισθούς δημοσίων υπαλλήλων και στρατιωτικών το 2026.
