Δημογραφική κατάρρευση στην Ελλάδα: Στις χώρες με τη χαμηλότερη γονιμότητα – Ηχηρό μήνυμα από τον Έλον Μασκ

Η Ελλάδα βρίσκεται πλέον ανάμεσα στις πέντε ευρωπαϊκές χώρες με τη χαμηλότερη γονιμότητα, καταγράφοντας εδώ και δεκαετίες εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά γεννήσεων. Σύμφωνα με εκτενή μελέτη του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών, υπό τη διεύθυνση του καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Βύρωνα Κοτζαμάνη, η χώρα μας καταγράφει από το 1989 και έπειτα σταθερά δείκτες κάτω από 1,5 παιδιά ανά γυναίκα – όριο που χαρακτηρίζεται ως «εξαιρετικά χαμηλό» από τους ειδικούς.

Η ανάλυση καλύπτει περίοδο 54 ετών, από το 1970 έως το 2023, εξετάζοντας δεδομένα από 30 ευρωπαϊκές χώρες. Τα αποτελέσματα τοποθετούν την Ελλάδα στην ίδια κατηγορία με κράτη όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Αυστρία και η Γερμανία, όλες με μακροχρόνιες περιόδους πολύ χαμηλής γονιμότητας – διάρκειας άνω των 35 ετών. Αντιθέτως, κράτη με ισχυρότερα κοινωνικά συστήματα και πολιτικές στήριξης της οικογένειας, όπως η Γαλλία και η Ισλανδία, δεν πέρασαν ποτέ κάτω από το κρίσιμο όριο του 1,5 παιδιού ανά γυναίκα, ενώ οι σκανδιναβικές χώρες είχαν μόνο μικρά χρονικά διαστήματα με τόσο χαμηλούς δείκτες.

Οι ερευνητές τονίζουν πως αυτή η διάκριση δεν είναι τυχαία, αλλά αποδίδεται σε συστημικές διαφορές. Οι χώρες του βορρά διαθέτουν διαχρονικά ανεπτυγμένα κράτη πρόνοιας, με ολοκληρωμένες πολιτικές για την υποστήριξη των οικογενειών, της μητρότητας και της παιδικής ηλικίας. Στον αντίποδα, ο ευρωπαϊκός νότος –και ειδικά η Ελλάδα– δεν κατάφερε ποτέ να δημιουργήσει ένα ανάλογο περιβάλλον. Οι γενιές μετά το 1970, αν και επιθυμούσαν να αποκτήσουν περισσότερα παιδιά, δεν το έπραξαν λόγω της έλλειψης υποδομών, κοινωνικής στήριξης και εργασιακής ασφάλειας.

Η δημογραφική κρίση στη χώρα μας δεν είναι πλέον απλώς ένα στατιστικό φαινόμενο, αλλά έχει ορατές επιπτώσεις στην καθημερινότητα, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το συνεχές κλείσιμο σχολείων. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, περίπου 700 σχολικές μονάδες έχουν πάψει να λειτουργούν λόγω της δραματικής μείωσης του μαθητικού πληθυσμού, με τις προβλέψεις να είναι ακόμη πιο δυσοίωνες για την επόμενη δεκαετία.

Αυτός ο δημογραφικός κατήφορος δεν πέρασε απαρατήρητος ούτε σε διεθνές επίπεδο. Ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας Έλον Μασκ, γνωστός για τις παρεμβάσεις του σε θέματα πληθυσμιακής πολιτικής, ανάρτησε στο X (πρώην Twitter) ένα ηχηρό μήνυμα: «Ο θάνατος της Ελλάδας». Τα λόγια του συνόδευαν είδηση που έκανε λόγο για το σοκ των εκατοντάδων κλειστών σχολείων στη χώρα μας, ως άμεση συνέπεια της μείωσης των γεννήσεων.

Ο Μασκ έχει στο παρελθόν επισημάνει τον κίνδυνο που εγκυμονεί η πληθυσμιακή συρρίκνωση για την επιβίωση ολόκληρων εθνών και πολιτισμών. Η συγκεκριμένη ανάρτησή του για την Ελλάδα φαίνεται να λειτουργεί ως μια ακόμη υπενθύμιση της κρισιμότητας της κατάστασης.

Η μελέτη του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών καταλήγει σε ένα ξεκάθαρο συμπέρασμα: χωρίς την άμεση ενεργοποίηση της Πολιτείας και την εφαρμογή μακροπρόθεσμων πολιτικών στήριξης της οικογένειας, η Ελλάδα οδεύει σταθερά προς έναν πληθυσμιακό μαρασμό με ανυπολόγιστες κοινωνικές, οικονομικές και εθνικές συνέπειες.