Κανονικά, ο Σεπτέμβριος είναι ο μήνας της επιστροφής στην «κανονικότητα». Η πολιτική ξαναπαίρνει μπροστά, οι θεσμοί επανεκκινούν, τα κόμματα μπαίνουν σε τροχιά νέων σχεδιασμών. Φέτος όμως, τίποτα δεν δείχνει κανονικό. Ούτε στο Μέγαρο Μαξίμου, ούτε στην αντιπολίτευση, ούτε στην κοινωνία. Για την ακρίβεια, οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν πως η χώρα εισέρχεται σε μία περίοδο γενικευμένης πολιτικής φουρτούνας.
Παρά την πτώση της θερμοκρασίας, στο πολιτικό σκηνικό επικρατεί κουφόβραση. Το καζάνι βράζει και οι επόμενες εβδομάδες θα κρίνουν αν το καπάκι θα αντέξει ή αν θα εκραγεί. Όλα είναι ανοιχτά. Για την κυβέρνηση, την αντιπολίτευση, την κοινωνία και τις ισορροπίες που φαίνεται να μεταβάλλονται με ρυθμούς απρόβλεπτους.
Η κατάσταση μοιάζει αχαρτογράφητη. Η αβεβαιότητα για την οικονομία είναι διάχυτη, ενώ οι πιέσεις σε όλα τα κοινωνικά στρώματα εντείνονται. Ταυτόχρονα, η εμπιστοσύνη στους θεσμούς και τους πολιτικούς φορείς δείχνει να υποχωρεί, ενισχύοντας ένα κλίμα αποσταθεροποίησης και ρευστότητας που επηρεάζει όλους τους παίκτες.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ετοιμάζεται να ανέβει στη ΔΕΘ με στόχο όχι κάποιο «restart», αλλά μια προσπάθεια φρεναρίσματος της καθοδικής πορείας. Το αφήγημα της αυτοδυναμίας έχει φθαρεί και πλέον το πολιτικό κεφάλαιο λιγοστεύει. Όλα δείχνουν ότι το deadline για την πολιτική αντιστροφή ήταν αυτό το φθινόπωρο – και χάθηκε. Η φθορά δεν μπορεί πλέον να αναστραφεί. Το ερώτημα είναι αν μπορεί να διαχειριστεί.
Οι διαρροές για το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών επανέρχονται. Παρά τις διαβεβαιώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου ότι οι εκλογές θα γίνουν το 2027, ούτε καν εντός της Ν.Δ. δεν δίνεται απόλυτη πίστη σε αυτή τη δέσμευση. Όχι επειδή οι εκλογές προαναγγέλλονται – δεν προαναγγέλλονται ποτέ. Αλλά γιατί τα δεδομένα μεταβάλλονται καθημερινά, με τα εξωτερικά και εσωτερικά μέτωπα να λειτουργούν ως πολλαπλασιαστές πολιτικής πίεσης.
Η φετινή ΔΕΘ αναμένεται να αποτελέσει βαρόμετρο και για τις κοινωνικές αντιδράσεις. Η κόπωση και ο θυμός συσσωρεύονται. Η ακρίβεια, η ανισότητα, η αβεβαιότητα παράγουν δυναμική κινητοποιήσεων. Όμως το ερώτημα παραμένει: θα μετατραπεί η οργή σε ενεργή συμμετοχή; Θα βγει ο κόσμος στους δρόμους ή θα παραμείνει σιωπηλός παρατηρητής;
Την ίδια στιγμή, το φθινόπωρο φέρνει εξελίξεις και στον χώρο της αντιπολίτευσης. Η πίεση για νέα σχήματα, συνεργασίες ή ακόμη και νέα κόμματα μεγαλώνει. Υπόγειες διεργασίες βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλά ακόμη δεν είναι σαφές αν θα οδηγήσουν σε ανατροπή των σημερινών συσχετισμών ή απλώς σε ανακύκλωση προσώπων και ρητορικής.
Όλα αυτά διαδραματίζονται υπό τη σκιά μιας αστάθειας που δεν περιορίζεται στα εθνικά. Η διεθνής συγκυρία, γεωπολιτικά ρευστή και οικονομικά ασταθής, μεταφράζεται σε αβεβαιότητα που διαχέεται και στο εσωτερικό. Οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, η πίεση στα Βαλκάνια, η ενεργειακή ανασφάλεια, εντείνουν το αίσθημα πως οι κρίσεις πλέον δεν αφήνουν περιθώριο για σχεδιασμούς μακράς πνοής.
Ο Σεπτέμβριος που ξεκινά δεν μοιάζει με κανέναν άλλο. Δεν είναι ο μήνας της επιστροφής στην τάξη, ούτε της συγκράτησης των απωλειών. Είναι ένας Σεπτέμβριος απρόβλεπτος. Ένας μήνας που μπορεί να αποδειχθεί καθοριστικός – όχι απαραιτήτως λόγω εκλογών, αλλά λόγω αλλαγής σκηνικού. Από εκείνους τους μήνες που γράφουν ιστορία.
Οι πιο έμπειροι γνωρίζουν τι ακολουθεί όταν οι σταθερές αρχίζουν να τρέμουν. Και γι’ αυτό προειδοποιούν: «Κράτα θέση. Θα γίνει χαμός».
