Επιστροφή ΕΝΦΙΑ σε χιλιάδες ιδιοκτήτες λόγω ιδιοχρησίας ακινήτων
Την αναδρομική επιστροφή του ΕΝΦΙΑ για τα έτη 2014 έως 2019, σε φορολογούμενους που κατέβαλαν κανονικά τον φόρο παρότι απαλλάσσονταν από την υποχρέωση καταβολής του, προβλέπει εγκύκλιος της Aνεξάρτητης Aρχής Δημοσίων Εσόδων. Κατά παρέκκλιση της ισχύουσας νομοθεσίας, η οποία περιορίζει σε τρία έτη τη δυνατότητα των πολιτών να διεκδικήσουν επιστροφή φόρων από το δημόσιο, η Εφορία ανοίγει τον δρόμο για επιστροφές ΕΝΦΙΑ σε περιπτώσεις ιδιοχρησιμοποιούμενων ακινήτων που απαλλάσσονταν από τον φόρο αλλά, λόγω παραλείψεων ή λαθών, φορολογήθηκαν κανονικά. η εξαίρεση αυτή από τον γενικό κανόνα περί παραγραφής δεν αφορά μόνο γνήσια λάθη στις δηλώσεις, αλλά και περιπτώσεις όπου ο ιδιοκτήτης δεν γνώριζε ότι η ιδιοχρησιμοποίηση επαγγελματικού χώρου από την ίδια την επιχείρηση δημιουργεί δικαίωμα απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ.
Η δυνατότητα αναδρομικής διόρθωσης και επιστροφής ποσών θεσμοθετήθηκε στις αρχές του έτους, με την ψήφιση του νέου τελωνειακού κώδικα, και συγκεκριμένα με το άρθρο 210 του νόμου 5193 του 2025, το οποίο προσέθεσε ειδική διάταξη στο άρθρο 6 του νόμου 4223 του 2013. με τη διάταξη αυτή επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση των γενικών διατάξεων περί παραγραφής, η υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων ενφια έως και την 30η ιουνίου 2025, από όσους δεν είχαν δηλώσει εγκαίρως την ιδιοχρησιμοποίηση των ακινήτων τους στα προηγούμενα φορολογικά έτη. πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ένας ιδιοκτήτης που επί σειρά ετών πλήρωνε ενφια για γραφείο, κατάστημα, εργαστήριο ή άλλο ακίνητο που χρησιμοποιούσε ο ίδιος για την επαγγελματική του δραστηριότητα, ενώ θα έπρεπε να απαλλάσσεται, έχει πλέον τη δυνατότητα να διορθώσει τα στοιχεία στο έντυπο ε9 και να ζητήσει την επιστροφή του φόρου που καταβλήθηκε αχρεωστήτως.
η επιστροφή του ενφια αφορά τα πρόσωπα που έχουν ήδη υποβάλει τροποποιητικές δηλώσεις στοιχείων ακινήτων για την επίμαχη περίοδο 2014 έως 2019, αξιοποιώντας τη νέα διάταξη. πρόκειται για χιλιάδες περιπτώσεις, κυρίως μικρών επαγγελματιών και εταιρειών με επαγγελματικά ακίνητα, οι οποίοι τα προηγούμενα χρόνια είτε υπέβαλαν εσφαλμένα το ε9, παραλείποντας να δηλώσουν την ιδιοχρησιμοποίηση, είτε αγνοούσαν ότι η χρήση του ακινήτου από την ίδια την επιχείρηση οδηγεί σε απαλλαγή από τον ενφια. με την εγκύκλιο διευκρινίζεται ότι η φορολογική διοίκηση, μετά την υποβολή του διορθωμένου ε9, προχωρά σε νέα εκκαθάριση του φόρου και επιστρέφει στον φορολογούμενο τα ποσά που είχαν καταβληθεί χωρίς να οφείλονται.
Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων επισημαίνει ότι η δυνατότητα αυτή αφορά αποκλειστικά όσους απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ βάσει του άρθρου 3 του νόμου 4223 του 2013, δηλαδή φυσικά ή νομικά πρόσωπα που ιδιοχρησιμοποιούν ακίνητα για την άσκηση της επιχειρηματικής ή επαγγελματικής τους δραστηριότητας. η εγκύκλιος αναφέρει ότι, κατά παρέκκλιση των διατάξεων περί παραγραφής, δόθηκε η δυνατότητα υποβολής τροποποιητικών δηλώσεων για τα έτη 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 και 2019 από τα πρόσωπα που απαλλάσσονται από τον ενφια για τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα, ώστε να δηλώσουν αναδρομικά την ιδιοχρησιμοποίηση την οποία είχαν παραλείψει να καταχωρίσουν μέσα στην αρχική προθεσμία που είχε η φορολογική διοίκηση για την κοινοποίηση πράξης προσδιορισμού του φόρου.
Η προθεσμία για την υποβολή των τροποποιητικών δηλώσεων αυτών έχει οριστεί μέχρι και την 30η ιουνίου 2025. όπως διευκρινίζεται στην εγκύκλιο, εφόσον με τη σχετική διάταξη όχι μόνο επιτράπηκε, κατά παρέκκλιση των διατάξεων περί παραγραφής, η υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων για ακίνητα των οποίων η ιδιοχρησιμοποίηση δεν είχε δηλωθεί στα συγκεκριμένα φορολογικά έτη, αλλά και δεν θεσπίστηκε καμία απαγόρευση ως προς την επιστροφή ποσών που έχουν ήδη καταβληθεί, τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά ενφια τα οποία προκύπτουν προς επιστροφή μετά την εκκαθάριση των τροποποιητικών δηλώσεων επιστρέφονται κανονικά στους δικαιούχους.
