Εθνικά σύμβολα και χιούμορ δεν συμβαδίζουν – Η Pizza Fan το έμαθε με τον δύσκολο τρόπο

Η δύναμη που διαθέτουν οι καταναλωτές είναι σημαντική και μπορεί να επιφέρει πραγματικές αλλαγές, όμως σπάνια αξιοποιείται στον βαθμό που θα μπορούσε. Ένα από τα πιο ισχυρά μέσα που έχουν στα χέρια τους είναι η δυνατότητα να απορρίψουν οποιαδήποτε εταιρία θεωρούν πως παραβιάζει ή αγνοεί τα συμφέροντα και τις αξίες τους. Η επιλογή να μην προτιμούν τα προϊόντα μιας επιχείρησης λειτουργεί ως καταλύτης στην αγορά και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ασκεί επιρροή ακόμη και σε τομείς όπως η πολιτική και η ψυχαγωγία.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της δυναμικής αποτελεί η πρόσφατη υπόθεση με την αλυσίδα εστίασης Pizza Fan, η οποία δέχθηκε έντονη δημόσια πίεση όταν αποφάσισε να εντάξει στη διαφημιστική της καμπάνια έναν περιθωριακό διασκεδαστή. Το πρόσωπο αυτό είχε προηγουμένως απασχολήσει την κοινή γνώμη με δηλώσεις και πράξεις που θεωρήθηκαν προσβλητικές προς την ελληνική σημαία, την ιστορική μνήμη και τα εθνικά σύμβολα. Ανάμεσα στα σχόλια που προκάλεσαν ιδιαίτερη κατακραυγή ήταν και εκείνο που έκανε σε ζωντανή εμφάνισή του στη Δραπετσώνα, όπου σχολίασε υποτιμητικά τη σημαία που κυμάτιζε πάνω σε μια δεξαμενή, λέγοντας: «Γουστάρω κάθε φορά εδώ γιατί έχει απέναντι αυτή την τεράστια ελληνική σημαία πάνω σε αυτό το καζάνι. Το οποίο, αν κρίνουμε από τη μυρωδιά, έχει μέσα βοθρολύματα. Άρα βγάζει απόλυτο νόημα». Η τοποθέτηση αυτή θεωρήθηκε από πολλούς απαξιωτική, χυδαία και προσβλητική απέναντι σε ένα από τα πιο ισχυρά εθνικά σύμβολα.

Οι αντιδράσεις που ακολούθησαν δεν ήταν μεν οργανωμένες από κάποιο συγκεκριμένο φορέα ή πρόσωπο, αλλά χαρακτηρίστηκαν από ένταση, διάρκεια και μαζικότητα. Χιλιάδες πολίτες έσπευσαν να εκφράσουν την αγανάκτησή τους, ασκώντας ισχυρή πίεση στην Pizza Fan, η οποία τελικά προχώρησε στην απομάκρυνση του συνεργάτη της. Η εταιρία, μόλις μία ημέρα μετά τη δημόσια γνωστοποίηση των επίμαχων δηλώσεων, ανακοίνωσε την άμεση παύση της συνεργασίας της με τον διασκεδαστή, προβαίνοντας και στη δημοσίευση σχετικού δελτίου Τύπου.

Στην ανακοίνωση αυτή, η εταιρία τόνισε χαρακτηριστικά: «Θεωρούμε μεγάλη απρέπεια τη χρησιμοποίηση εθνικών συμβόλων και ιστορικών γεγονότων με ανάρμοστο τρόπο. […] Οποιοσδήποτε εκπροσωπεί μια εταιρία με την εμβέλεια της Pizza Fan, που φτάνει σε κάθε ελληνικό σπίτι χωρίς καμία διάκριση, θα πρέπει να γνωρίζει ότι πέρα από τις προσωπικές του θέσεις και τα όποια πιστεύω οφείλει να σέβεται τον κόσμο της και να μην εκθέτει αναίτια την εταιρία με την οποία συνεργάζεται». Η τοποθέτηση αυτή επιβεβαίωσε ότι η εταιρία αναγνώρισε το σφάλμα και ανταποκρίθηκε στην απαίτηση του κοινού για σεβασμό απέναντι στα εθνικά σύμβολα και την ιστορική ευαισθησία των πολιτών.

Η συγκεκριμένη εξέλιξη δεν προήλθε από την αποσπασματική αντίδραση ενός ατόμου, αλλά από τη συσσωρευμένη και οργανική πίεση που άσκησαν δεκάδες χιλιάδες Έλληνες, οι οποίοι ένιωσαν ότι υπήρξε προσβολή απέναντι σε ό,τι θεωρούν ιερό και αναπαλλοτρίωτο. Η απόλυση του προσώπου που κρίθηκε ότι εξέθεσε την Pizza Fan δεν ήταν μια αυτονόητη ή προγραμματισμένη ενέργεια της εταιρίας, αλλά μια κίνηση που επιβλήθηκε από την αντίδραση των ίδιων των πολιτών.

Το παράδειγμα αυτό αποδεικνύει περίτρανα ότι η συλλογική δράση έχει δύναμη, και πως όταν οι πολίτες ενώνουν τη φωνή τους για έναν κοινό σκοπό, μπορούν να επιφέρουν αλλαγές, ακόμη και σε εμπορικά και επικοινωνιακά περιβάλλοντα που, κατά κανόνα, κινούνται με γνώμονα το κέρδος και την προβολή. Η υπόθεση της Pizza Fan αποτελεί υπόμνηση ότι η ισχύς βρίσκεται τελικά στην ενότητα.