Φτωχοποιούν τους συνταξιούχους για να γράφουν πλεονάσματα
Την ώρα που ο Προϋπολογισμός του 2026 εμφανίζει πλεόνασμα που ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ στα ασφαλιστικά ταμεία, οι συνταξιούχοιτης χώρας βλέπουν την πραγματική τους ζωή να βουλιάζει. Πρόκειται για μια κραυγαλέα αντίφαση καθώς στα χαρτιά «περισσεύουν» χρήματα, αλλά στα πορτοφόλια των ανθρώπων που στήριξαν την Ελλάδα επί δεκαετίες, δεν περισσεύει ούτε το βασικό για μια αξιοπρεπή καθημερινότητα.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ίδιου του Υπουργείου Εργασίας, έξι στους δέκα συνταξιούχους ζουν με κύρια σύνταξη κάτω από 1.000 ευρώ. Σε μια χώρα όπου οι τιμές έχουν ξεφύγει σε κάθε τομέα — από το ράφι του σούπερ μάρκετ μέχρι τον λογαριασμό της ΔΕΗ— αυτό το εισόδημα δεν φτάνει ούτε για τα στοιχειώδη.
Κι όμως, η κυβέρνηση επιμένει να πανηγυρίζει για λογιστικές επιτυχίες, αποφεύγοντας να κοιτάξει την πραγματική εικόνα: ότι οι άνθρωποι που δούλεψαν μια ζωή γίνονται κάθε χρόνο φτωχότεροι.
Η παραδοχή ήρθε από τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Στις 14 Νοεμβρίου, μέσα στη Βουλή, αναγκάστηκε να ομολογήσει δημόσια πως ο πληθωρισμός της τελευταίας πενταετίας έφτασε το 20%, ενώ οι αυξήσεις των συντάξεων επί της κυβέρνησής του φτάνουν μόλις το 14%. Με απλά λόγια, οι συνταξιούχοι έχασαν εισόδημα. Η ζωή ακριβαίνει πιο γρήγορα απ’ ό,τι αυξάνονται οι συντάξεις.
Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση δεν τόλμησε καμία ουσιαστική παρέμβαση. Δεν αποκατέστησε αδικίες, δεν επανέφερε τη 13η σύνταξη, δεν έλαβε ούτε ένα μέτρο που να απαντά σοβαρά στις ανάγκες των ανθρώπων που βλέπουν τα χρόνια τους να γίνονται δυσκολότερα αντί για πιο ήρεμα. Αντί όλων αυτών, επέλεξε για άλλη μια χρονιά ένα εφάπαξ επίδομα 250 ευρώ, γεμάτο αποκλεισμούς και προϋποθέσεις, λες και μια κοινωνία μπορεί να συντηρεί την αξιοπρέπεια των ηλικιωμένων της με ελεημοσύνη.
Και σα να μην έφτανε αυτό, η «αύξηση» του 2026 αγγίζει μόλις το 2,4%. Και ακόμη κι αυτή δεν είναι για όλους. Όσοι έχουν προσωπική διαφορά θα δουν τον μισό αριθμό: 1,2%. Ούτε για ένα καλάθι με βασικά προϊόντα. Κι όμως παρουσιάζεται ως βελτίωση. Δεν είναι βελτίωση· είναι η επίσημη ομολογία μιας πολιτικής που θεωρεί τους συνταξιούχους δημοσιονομικό εργαλείο και όχι ανθρώπους με δικαιώματα.
Την ίδια στιγμή, τα στοιχεία της έκθεσης «Ήλιος» δείχνουν μια εικόνα που δεν επιδέχεται ωραιοποίηση: πάνω από 1,1 εκατομμύριο συνταξιούχοι λαμβάνουν κάτω από 1.000 ευρώ μεικτά, οι νέες συντάξεις του ιδιωτικού τομέα παραμένουν γύρω στα 770 ευρώ, ενώ οι νέες συντάξεις του Δημοσίου φτάνουν κατά μέσο όρο τα 1.359 ευρώ. Αριθμοί που αποδεικνύουν όχι μόνο τη φτωχοποίηση, αλλά και το χάσμα που βαθαίνει χρόνο με τον χρόνο.
Κι όμως, η κυβέρνηση συνεχίζει να κρύβεται πίσω από το παραμύθι της «έλλειψης δημοσιονομικού χώρου». Δεν υπάρχει χώρος για τη 13η σύνταξη, λένε, την ώρα που ανακοινώνουν πλεονάσματα δισεκατομμυρίων. Δεν υπάρχει χώρος για ουσιαστική ενίσχυση, αλλά υπάρχει για επιδόματα-ψίχουλα, για πανηγυρικές δηλώσεις, για εξαγγελίες που δεν αλλάζουν τίποτα. Η πραγματικότητα είναι απλή και ενοχλητική: οι συνταξιούχοι πληρώνουν το τίμημα της κυβερνητικής πολιτικής.
Και ο σημερινός πρωθυπουργός δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από παλιές δικαιολογίες. Το 2012 ψήφισε ο ίδιος την κατάργηση της 13ης και 14ης σύνταξης. Υποσχέθηκε την κατάργηση του νόμου Κατρούγκαλου και ποτέ δεν το έκανε. Το 2019 κατάργησε εκ νέου τη 13η σύνταξη που είχε προσωρινά επανέλθει. Και σήμερα, με πλήρη επίγνωση, συνεχίζει μια πολιτική που ρίχνει το βάρος στις πλάτες των ανθρώπων που επί δεκαετίες κράτησαν όρθια την κοινωνία.
Το ζήτημα δεν είναι τεχνικό. Είναι βαθιά πολιτικό και βαθιά ηθικό. Μια κοινωνία που αφήνει τους ηλικιωμένους της να ζουν στα όρια της φτώχειας δεν είναι απλώς άδικη· είναι κοινωνία που υπονομεύει το ίδιο της το μέλλον. Οι συνταξιούχοι δεν ζητούν προνόμια ούτε χαριστικές ρυθμίσεις. Ζητούν το αυτονόητο: να μπορούν να ζουν με αξιοπρέπεια, να μην εξαρτώνται από εφάπαξ επιδόματα, να μη βλέπουν κάθε χρόνο τον κόπο μιας ζωής να εξανεμίζεται.
Όσο η κυβέρνηση συνεχίζει να συγχέει την οικονομική πρόοδο με τις λογιστικές ισορροπίες και να θεωρεί τους πιο αδύναμους ως «κόστος», τόσο η πραγματική Ελλάδα — αυτή που γερνάει, αυτή που αγωνίζεται, αυτή που δεν ακούγεται — θα συνθλίβεται. Και κάποια στιγμή, οι αριθμοί που σήμερα παρουσιάζονται ως επιτυχία, θα αποδειχθούν το ηχηρότερο κατηγορητήριο απέναντι σε μια πολιτική που ξέχασε τους ανθρώπους της.
