Γαλλία σε πολιτικό αδιέξοδο πριν την ψήφο εμπιστοσύνης
Σε νέα φάση πολιτικής αστάθειας εισέρχεται η Γαλλία, καθώς τη δευτέρα 25/08 ο Πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού αιφνιδίασε ανακοινώνοντας ότι στις 8 σεπτεμβρίου θα ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης για την κυβέρνησή του, με τα περισσότερα κόμματα να αντιτίθενται στο πακέτο αυστηρής λιτότητας που προτείνει και τη χώρα να κινείται προς βαθιά κρίση. Ενόψει των εξελίξεων, η εθνοσυνέλευση συγκαλείται εκτάκτως για να αποφασίσει αν η Κυβέρνηση Μπαϊρού μπορεί να συνεχίσει και να προωθήσει τα μέτρα μείωσης του ελλείμματος, την ώρα που οι κοινωνικές εντάσεις κλιμακώνονται λόγω ρυθμίσεων που φτάνουν έως και την κατάργηση δύο εθνικών αργιών και που έχουν προκαλέσει αντιδράσεις σε όλο το πολιτικό φάσμα και την κοινωνία. Διαδηλώσεις έχουν προγραμματιστεί για τις 10 σεπτεμβρίου με κάλεσμα σε πανεθνική απεργία, ενώ ο Μπαϊρού είχε ήδη από τα μέσα ιουλίου υπερασπιστεί τον προϋπολογισμό του υποστηρίζοντας την ανάγκη περικοπών 43,8 δισ. ευρώ στις δαπάνες για την ανακοπή του υπερβολικού ελλείμματος, δηλώνοντας χαρακτηριστικά ότι «είναι ο τελευταίος σταθμός πριν τον γκρεμό, πριν μας συνθλίψει το χρέος».
Παρά το κύμα δυσαρέσκειας, αν ο Μπαϊρού κερδίσει την ψήφο εμπιστοσύνης στις 8 σεπτεμβρίου θα έχει κάνει το πρώτο βήμα εφαρμογής των μέτρων, ενώ αν τη χάσει θα αναγκαστεί να παραιτηθεί, αφήνοντας τη Γαλλία για τρίτη φορά μέσα σε δώδεκα μήνες χωρίς πρωθυπουργό και χωρίς εγκεκριμένο προϋπολογισμό. Το πρώτο σενάριο, η υπερψήφιση της κυβέρνησης, θεωρείται το λιγότερο πιθανό καθώς ο πρωθυπουργός δεν διαθέτει τις αναγκαίες ψήφους σε ένα κοινοβούλιο που μετά τις πρόωρες εκλογές του ιουνίου 2024 είναι βαθιά διχασμένο σε τρία μπλοκ — την αριστερή συμμαχία, τους κεντρώους του μακρόν με συμμάχους της κεντροδεξιάς και τον ακροδεξιό εθνικό συναγερμό της Μαρίν Λε Πεν με τους συμμάχους του — με το όριο της απόλυτης πλειοψηφίας στις 289 ψήφους και τους φιλοκυβερνητικούς μακριά από αυτό. Μοναδικό παράθυρο θα ήταν η αποχή του εθνικού συναγερμού (123 έδρες) όπως έχει συμβεί σε προηγούμενες ψηφοφορίες εμπιστοσύνης, χωρίς ωστόσο ενδείξεις ότι θα επαναληφθεί, καθώς όλα τα μεγάλα κόμματα από την άκρα δεξιά έως την άκρα αριστερά δηλώνουν ότι δεν θα στηρίξουν το σχέδιο, με τον μπαϊρού να καλεί τις πολιτικές δυνάμεις «να το ξανασκεφτούν» και να επιλέξουν «αν βρίσκονται στο πλευρό του χάους ή της ευθύνης».
Το δεύτερο και πιθανότερο σενάριο είναι η ήττα της κυβέρνησης, η παραίτηση Μπαϊρού και ο διορισμός από τον Εμανουέλ Μακρόν νέου πρωθυπουργού — έβδομου στη διάρκεια της θητείας του — με τον σημερινό πρωθυπουργό να έχει διανύσει ήδη εννέα μήνες στο αξίωμα, περισσότερο από τον προκάτοχο Μισέλ Μπαρνιέ που απομακρύνθηκε μετά από τρεις μήνες λόγω αποτυχίας να περάσει προϋπολογισμό. Το ποιος θα αναλάβει παραμένει ασαφές, καθώς ο Μακρόν μπορεί να στραφεί είτε προς τα αριστερά είτε προς τα δεξιά για ενίσχυση της συμμαχίας του, με πιθανά ονόματα που είχαν ακουστεί στο παρελθόν όπως ο Σεμπαστιέν Λεκονρύ και ο πρώην σοσιαλιστής πρωθυπουργός Μπερνάρ Καζνέβ, ωστόσο όποιος κι αν οριστεί θα βρεθεί εγκλωβισμένος στο ίδιο πολιτικό αδιέξοδο και είναι πιθανή μια ακόμη εύθραυστη κυβέρνηση συνεργασίας με προσωρινά μέτρα και κεντρώο πρόσημο.
Η διετία που απομένει ως τη λήξη της θητείας του Μακρόν το 2027 προδιαγράφεται από παρατεταμένη θεσμική αβεβαιότητα, με τον πρόεδρο να απορρίπτει τις αυξανόμενες εκκλήσεις για παραίτηση και τον Ζαν-Λικ Μελανσόν να επαναλαμβάνει το αίτημά του δηλώνοντας ότι «ο Μακρόν είναι το χάος, πρέπει να φύγει». Το τρίτο σενάριο είναι η απώλεια της ψήφου εμπιστοσύνης και η απόφαση του μακρόν να διαλύσει το κοινοβούλιο προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές, δυνατότητα που υφίσταται αφού έχει περάσει ένας χρόνος από τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, με τον ίδιο να δηλώνει αντίθετος ελλείψει εγγύησης ευνοϊκού αποτελέσματος και τη Μαρίν Λε Πεν να το υποστηρίζει σθεναρά καθώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το κόμμα της πιθανότατα θα διπλασιάσει τις έδρες του. Σύμφωνα με πρόσφατες μετρήσεις, το 63% των Γάλλων τάσσεται υπέρ της διάλυσης της εθνοσυνέλευσης και της διεξαγωγής νέων εκλογών, ενώ δύο στις τρεις δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι πολίτες θέλουν την παραίτηση του Μακρόν, με τους αναλυτές να προειδοποιούν ότι ακόμη κι αν ο εθνικός συναγερμός αναδειχθεί πρώτο κόμμα θα είναι αδύνατο να εξασφαλίσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία και η εθνοσυνέλευση θα παραμείνει διαιρεμένη σε τρία ασυμβίβαστα μπλοκ, παρατείνοντας την κρίση.
