Η Ελλάδα τρώει από τα έτοιμα — και τελειώνουν

Με τον πληθωρισμό να ανεβαίνει τα ύψη καθημερινά η αγοραστική δύναμη των πολιτών και τις τιμές να παίρνουν την ανηφόρα χωρίς φρένα, η πραγματικότητα για τα ελληνικά νοικοκυριά μοιάζει όλο και περισσότερο με μια, καθημερινή ασφυξία. Οι λογαριασμοί ρεύματος, τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ, τα ενοίκια και τα καύσιμα έχουν εξελιχθεί σε καθημερινά βάσανα, ενώ το εισόδημα παραμένει καθηλωμένο ή συρρικνώνεται. Δεν είναι λίγοι οι συμπολίτες μας που βλέπουν πλέον ως μόνη λύση την κατανάλωση πολλών λιγοστών αποθεμάτων που τους απέμειναν από την εποχή των μνημονίων — μιας εποχής που δήθεν αφήσαμε πίσω.

Τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος είναι αποκαλυπτικά: μόνο στο πρώτο τρίμηνο του 2025, τα ελληνικά νοικοκυριά τράβηξαν από τις καταθέσεις τους 1,556 δισεκατομμύρια ευρώ. Και αυτά τα χρήματα δεν κατευθύνθηκαν σε επενδύσεις, σε βελτίωση της ποιότητας ζωής ή σε κάποια νέα αρχή. Ξοδεύτηκαν για την επιβίωση. Για να πληρωθούν υποχρεώσεις. Για να καλυφθούν βασικές ανάγκες. Η αποταμίευση έχει γίνει πλέον πολυτέλεια για τους λίγους. Για τους περισσότερους, είναι απλώς αδύνατη.

Η Ευρώπη δείχνει τον καθρέφτη — και δεν μας αρέσει η εικόνα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στις Προβλέψεις, δεν αφήνει πολλά περιθώρια για αισιοδοξία. Η Ελλάδα είναι, λέει, η μόνη χώρα στην Ε.Ε. με αρνητικό ποσοστό αποταμίευσης. Μείον 2,5% για το 2025, μείον 1,8% για το 2026. Τι σημαίνει αυτό με απλά λόγια; Σημαίνει πως τα ελληνικά νοικοκυριά όχι απλώς δεν βάζουν τίποτα στην άκρη — όπως απαιτεί κάθε οικονομικός σχεδιασμός που σέβεται τον εαυτό του — αλλά ξοδεύουν περισσότερα από όσα κερδίζουν. Κι αυτό, όχι για λόγους καλοπέρασης ή υπερκατανάλωσης, αλλά γιατί δεν υπάρχει άλλος τρόπος να τα φέρουν βόλτα.

Αυτό αποδεικνύει μια εθνική οικονομική ανισορροπία με επικίνδυνες διαστάσεις. Όταν μία ιδιωτική αποταμίευση βρίσκεται σε πτώση, χάνεται το δίχτυ ασφαλείας σε κάθε τι μικρό ή μεγάλο οικονομικό σοκ. Όταν μια κοινωνία στηρίζεται στην κατανάλωση του παρελθόντος — στις αποταμιεύσεις του χθες — για να επιβιώσει στο σήμερα, τότε το αύριο γίνεται ιδιαίτερα ανασφαλές. Και ας μη γελιόμαστε: αυτό το φαινόμενο δεν αφορά μόνο τα νοικοκυριά. Αφορά και το κράτος, αφορά και την εθνική οικονομία συνολικά.

Κάτι πρέπει να αλλάξει ριζικά — αν δεν υπάρξει συγκροτημένο σχέδιο για την ενίσχυση των εισοδημάτων, τον περιορισμό της ακρίβειας και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην οικονομία — τότε η εικόνα του 2025 δεν θα είναι απλώς ανησυχητική. Θα είναι προπομπός κρίσης. Ίσως όχι τόσο θεαματικής όσο το 2010, αλλά πιο ύπουλης, πιο υπόγειας, και ίσως πιο καταστροφικής σε κοινωνικό επίπεδο.

Η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίσει να τρώει από τα έτοιμα. Δεν υπάρχουν άλλα “έτοιμα”.