Μόνο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης γνωρίζει τον πραγματικό λόγο που εμπιστεύθηκε το κρίσιμο χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου Εξωτερικών στον Γιώργο Γεραπετρίτη. Ωστόσο, τα μέχρι τώρα δεδομένα καταδεικνύουν πως η επιλογή αυτή ήταν πολιτικά και εθνικά επισφαλής. Ο Γεραπετρίτης δεν έχει κανένα υπόβαθρο στην εξωτερική πολιτική, δεν διαθέτει εμπειρία σε διεθνείς διαπραγματεύσεις και δεν φαίνεται να τυγχάνει αναγνώρισης ούτε από συμμάχους ούτε από αντιπάλους της χώρας.
Η παρουσία του στο Υπουργείο Εξωτερικών, όπου απαιτείται στρατηγική αντίληψη, διπλωματική επάρκεια και εθνική ευθύνη, είναι ουσιαστικά αόρατη. Δεν αφήνει στίγμα, δεν οικοδομεί γέφυρες, δεν σηκώνει το βάρος των καιρών. Και αυτό, σε έναν τομέα που παράγει συνέπειες δεκαετιών, δεν είναι απλώς πρόβλημα – είναι σοβαρός κίνδυνος.
Ο Γεραπετρίτης είναι συνταγματολόγος. Με ακαδημαϊκές περγαμηνές στη Νομική και το Διοικητικό Δίκαιο, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί σε πιο συμβατές θέσεις. Αντ’ αυτού, ο Μητσοτάκης τον έχρισε πρώτα υπουργό Επικρατείας και στη συνέχεια τον μετακίνησε στο πιο απαιτητικό χαρτοφυλάκιο της χώρας, χωρίς επαρκές υπόβαθρο και πολιτική νομιμοποίηση. Το μοντέλο του λεγόμενου «επιτελικού κράτους», στο οποίο στηρίχτηκε η ανέλιξή του, έχει πλέον καταρρεύσει σιωπηλά, εγκαταλελειμμένο από φίλους και υποστηρικτές του.
Ο πρωθυπουργός τον αξιοποίησε στρατηγικά σε κρίσιμες περιόδους: στο σκάνδαλο των υποκλοπών, στην κρίση των Τεμπών, σε ρόλους «πυροσβέστη» και προσωρινού διαχειριστή. Όμως η εξωτερική πολιτική δεν είναι πεδίο για προσωρινές λύσεις. Ο υπουργός Εξωτερικών δεν μπορεί να είναι άνθρωπος των ειδικών αποστολών ή των επικοινωνιακών διαχειρίσεων. Οι αποφάσεις του καθορίζουν τις ισορροπίες για τις επόμενες γενιές.
Τα πρώτα σημάδια της ακαταλληλότητας φάνηκαν από νωρίς, με αποκορύφωμα τη στάση του απέναντι στον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η εικόνα Έλληνα υπουργού να κατεβάζει το βλέμμα μπροστά σε μια επιθετική και αναθεωρητική Τουρκία προκάλεσε αρνητικές εντυπώσεις. Και δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Γεραπετρίτης φάνηκε να ευθυγραμμίζεται άκριτα με την κυβερνητική γραμμή, ακόμα και όταν αυτή συγκρούεται με βασικές εθνικές θέσεις.
Χαρακτηριστική ήταν η δήλωσή του το 2020 για τα έξι ναυτικά μίλια ως όριο της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας, περιγράφοντας κάθε σκέψη για τα 12 μίλια ως «λεονταρισμούς». Πώς μπορεί σήμερα να διαπραγματευτεί την επέκταση των χωρικών μας υδάτων όταν έχει ήδη αποκηρύξει δημόσια αυτή την επιλογή; Και πώς μπορεί να υπερασπιστεί τα εθνικά μας δίκαια απέναντι στην Άγκυρα ή σε τρίτες δυνάμεις, όταν ούτε απέναντι στον ίδιο τον πρωθυπουργό δεν δείχνει να διατηρεί περιθώριο αντίρρησης;
Ο υπουργός Εξωτερικών οφείλει να είναι ασπίδα απέναντι σε κάθε προσπάθεια ακύρωσης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων – από όπου κι αν προέρχεται αυτή: είτε από την Τουρκία, είτε από παραστρατιωτικές οργανώσεις στη Λιβύη, είτε ακόμη κι από κυβερνητικές πολιτικές που υπονομεύουν τα εθνικά συμφέροντα. Ο Γεραπετρίτης, ωστόσο, δεν έχει σταθεί ούτε μια φορά με ξεκάθαρη γραμμή, δεν έχει κατορθώσει καμία στρατηγική νίκη, δεν έχει φέρει αποτελέσματα στα κρίσιμα θέματα: από τη μειονότητα της Θράκης και το Κυπριακό έως τα ελληνοαλβανικά και την εθνική στρατηγική στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η θέση του σε αυτό το υπουργείο είναι προφανώς αποτέλεσμα προσωπικής εμπιστοσύνης και πολιτικής σχέσης με τον πρωθυπουργό. Κανείς άλλος πρωθυπουργός δεν θα είχε επιλέξει τον Γεραπετρίτη για υπουργό Εξωτερικών. Και κανείς άλλος υπουργός δεν θα δεχόταν να ακολουθήσει μια τέτοια πολιτική πορεία, αποστασιοποιημένη από τη λαϊκή βούληση και τα πάγια εθνικά συμφέροντα.
Το δίδυμο Μητσοτάκη – Γεραπετρίτη δεν έχει τη δημοκρατική νομιμοποίηση να προχωρήσει σε παραχωρήσεις στο Αιγαίο, ούτε να διαμορφώσει εξωτερική πολιτική ερήμην του λαού. Η απόκρυψη της πραγματικής ατζέντας των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, οι ελιγμοί πίσω από κλειστές πόρτες και η απουσία ξεκάθαρης ενημέρωσης στους πολίτες αποδυναμώνουν τη θέση της Ελλάδας. Και όσο αυτή η στρατηγική συνεχίζεται, το αποτέλεσμα δεν μπορεί να είναι τίποτα άλλο από εθνικά κόστη.
Ο Γεραπετρίτης δεν βρέθηκε τυχαία εκεί. Τοποθετήθηκε για να εξυπηρετήσει έναν πολιτικό στόχο: τη χαλάρωση των εθνικών γραμμών. Όμως, η τύχη της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής δεν μπορεί να αφεθεί στον άνθρωπο που κάποτε συνομιλούσε με τον Μένιο Φουρθιώτη, ούτε σε εκείνον που σήμερα υποκλίνεται σε αναθεωρητικές δυνάμεις. Αυτό είναι το πραγματικό διακύβευμα.
