Η Κοβέσι επιβεβαιώνει τις διώξεις που θα έρθουν κατά υπουργών

Λιγότερο από ένα εικοσιτετράωρο μετά την αποκάλυψη για τις προθέσεις της Λάουρα Κοβέσι να φτάσει μέχρι και σε υπουργικά πρόσωπα στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, αγνοώντας το περιβόητο άρθρο 86 του Συντάγματος, ήρθε η επίσημη τοποθέτηση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας να επιβεβαιώσει πλήρως το ρεπορτάζ.

Η EPPO δηλώνει με σαφήνεια ότι έχει πλήρη αρμοδιότητα να ερευνά και να ασκεί ποινικές διώξεις για αδικήματα που ζημιώνουν τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς καμία εξαίρεση λόγω αξιώματος. Όπως υπογραμμίζεται, ούτε οι ευρωπαϊκές συνθήκες ούτε ο κανονισμός λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας προβλέπουν ειδική μεταχείριση για υπουργούς, βουλευτές ή άλλους κρατικούς αξιωματούχους. Με απλά λόγια, η πολιτική ιδιότητα δεν συνιστά προστατευτικό δίχτυ απέναντι στον ευρωπαϊκό εισαγγελικό έλεγχο.

Σε σχετική δήλωση που δημοσιοποιήθηκε, επισημαίνεται ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία είναι αρμόδια για τη διερεύνηση και τη δίωξη όλων των ποινικών αδικημάτων που πλήττουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης, ανεξαρτήτως της ταυτότητας των φερόμενων δραστών. Τονίζεται επίσης ότι κάθε εθνική διάταξη που εξαιρεί συγκεκριμένα πρόσωπα από τον έλεγχο των εισαγγελικών αρχών θεωρείται αντίθετη προς το Δίκαιο της Ένωσης. Για τέτοιες περιπτώσεις, όπως αυτή της Ελλάδας, η EPPO έχει ήδη ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να υπάρξει θεσμική αξιολόγηση.

Η στάση αυτή επιβεβαιώνει ότι η πλευρά Κοβέσι προτίθεται να εφαρμόσει στην πράξη την αρχή της υπεροχής του Ενωσιακού Δικαίου έναντι του εθνικού. Στο πλαίσιο αυτό, τα κατηγορητήρια μπορούν να αποστέλλονται απευθείας στα εμπλεκόμενα πολιτικά πρόσωπα, χωρίς τη διαμεσολάβηση της Βουλής, όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα.

Κομβικό ρόλο διαδραματίζει ο Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1939 για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και ειδικότερα το άρθρο 25, το οποίο ρυθμίζει την αρμοδιότητά της. Ο κανονισμός προβλέπει ότι η EPPO μπορεί είτε να κινεί αυτοτελώς ποινικές έρευνες είτε να αναλαμβάνει υποθέσεις που ήδη βρίσκονται στα χέρια των εθνικών αρχών, εφόσον κρίνει ότι αυτό είναι αναγκαίο.

Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι δεν απαιτείται προηγούμενη απόφαση της Βουλής ούτε τήρηση εθνικών διαδικασιών για την έναρξη διώξεων, όταν πρόκειται για εγκλήματα όπως απάτη σε βάρος ευρωπαϊκών κονδυλίων, διαφθορά, υπεξαίρεση, ξέπλυμα χρήματος ή σύσταση εγκληματικής οργάνωσης.

Ήδη από το περασμένο καλοκαίρι είχε επισημανθεί ότι βασικός μηχανισμός του ευρωπαϊκού πλαισίου είναι η λεγόμενη «ανάληψη υπόθεσης», η δυνατότητα δηλαδή της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας να παρεμβαίνει όταν οι εθνικές αρχές δεν επιδεικνύουν την απαιτούμενη αποτελεσματικότητα. Υπό αυτό το πρίσμα, το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν πέρασε επιτυχώς το θεσμικό αυτό τεστ καθιστά σαφές ότι οι εξελίξεις παραμένουν ανοιχτές. Οι βαριές κακουργηματικές κατηγορίες που ήδη αντιμετωπίζουν οι συλληφθέντες στην Κρήτη λειτουργούν ως προάγγελος εξελίξεων με απρόβλεπτες πολιτικές και ποινικές συνέπειες.