Κυβέρνηση: Ο Σεπτέμβριος, μήνας που παραδοσιακά εγκαινιάζει τη νέα πολιτική σεζόν και συνοδεύεται από υψηλούς πολιτικούς τόνους, ξεκίνησε με διαφορετική δυναμική, καθώς το πολιτικό σκηνικό παραμένει σε κατάσταση σχετικής νηνεμίας. Παρά τις προσδοκίες για έντονη αντιπαράθεση με αφορμή και τη ΔΕΘ, μέχρι στιγμής οι βασικοί πολιτικοί παίκτες φαίνεται να υιοθετούν στάση αναμονής και εσωστρέφειας.
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, παρά την πίεση των τελευταίων μηνών και τα διαρκή ερωτήματα για την κυβερνητική πορεία, δεν δέχεται ουσιαστικές επιθέσεις από την αντιπολίτευση. Η στρατηγική του έχει χαρακτηριστεί από παρατηρητές ως αμυντική και επιφυλακτική, με στόχο την πολιτική σταθερότητα, τουλάχιστον σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα.
Από την πλευρά της αντιπολίτευσης, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Νίκος Ανδρουλάκης, χρησιμοποίησε τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης για να ζητήσει πρόωρες εκλογές, ωστόσο η παρέμβασή του εκτιμάται ότι είχε περισσότερο τυπικό χαρακτήρα και όχι ιδιαίτερο πολιτικό βάρος ή δυναμική. Η ρητορική του δεν συνοδεύτηκε από πολιτικό ρίσκο, ενώ αποφεύχθηκε κάθε στρατηγική σύγκρουση ή ανατρεπτική πρόταση.
Πίσω από την φαινομενική ηρεμία, ωστόσο, οι διεργασίες και οι ζυμώσεις στο πολιτικό παρασκήνιο εντείνονται. Το βασικό ερώτημα που κυριαρχεί είναι το πότε και πώς θα υπάρξει πολιτική ανατροφοδότηση του δημόσιου διαλόγου, είτε μέσα από πρωτοβουλίες των κομμάτων είτε μέσω εξελίξεων που αφορούν κρίσιμα εσωτερικά ή διεθνή ζητήματα.
Η στάση της κυβέρνησης χαρακτηρίζεται από επιδίωξη χρόνου και πολιτικού χώρου, προκειμένου να προχωρήσει σε εσωτερική αναδιοργάνωση και προληπτικές κινήσεις για τη διατήρηση της πολιτικής της κυριαρχίας. Η συζήτηση για «διπλωματικές γέφυρες» και πολιτικές ανακωχές επανέρχεται, κάτι που μέχρι πρότινος θεωρούνταν δύσκολο ή και αδιανόητο.
Σύμφωνα με πολιτικούς παρατηρητές, ο Κυριάκος Μητσοτάκης φέρεται να επιδιώκει πολιτικό χρόνο, όχι απαραίτητα για εκλογική αναμέτρηση στο άμεσο μέλλον, αλλά για να εξασφαλίσει συνθήκες διαχείρισης της επόμενης μέρας, είτε με ρόλο είτε χωρίς, ανάλογα με τις εξελίξεις. Την ίδια ώρα, οι συνθήκες στην κοινωνία παραμένουν οξυμένες.
Η οικονομική πίεση, οι ανισότητες και η αίσθηση κοινωνικής κόπωσης δημιουργούν ένα περιβάλλον αυξανόμενης δυσφορίας. Εκδηλώσεις όπως η πρόσφατη συναυλία της Άννας Βίσση στο Καλλιμάρμαρο, με δεκάδες χιλιάδες πολίτες να συρρέουν από νωρίς, έχουν ερμηνευθεί από ορισμένους κύκλους ως ενδεικτικές της αναζήτησης διεξόδων και ψυχολογικής «εκτόνωσης» από την κοινωνία, που βρίσκεται υπό πίεση.
Στο πολιτικό επίπεδο, το ζητούμενο πλέον είναι αν και πότε θα ενεργοποιηθούν οι αναγκαίες «βαλβίδες εκτόνωσης», μέσα από πρωτοβουλίες ή στρατηγικές μετατοπίσεις, πριν το κλίμα βαρύνει περισσότερο. Η στασιμότητα, κατά κάποιες εκτιμήσεις, ενδέχεται να είναι προσωρινή και να υποκρύπτει συσσωρευμένη πολιτική ένταση που αναζητά πεδίο έκφρασης.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι επόμενες εβδομάδες θεωρούνται κρίσιμες. Η επιστροφή του πολιτικού ενδιαφέροντος στο προσκήνιο, η συζήτηση για τα μείζονα ζητήματα της οικονομίας, της κοινωνικής συνοχής και της εξωτερικής πολιτικής, αλλά και η τοποθέτηση των πολιτικών δυνάμεων με σαφείς θέσεις, θα καθορίσουν αν ο φετινός Σεπτέμβριος θα κλείσει ως μήνας σταθερότητας ή ως προθάλαμος έντονων εξελίξεων.
Κατεδάφιση της «επανεκκίνησης»
Οι εξελίξεις εντείνουν την ανησυχία στο πρωθυπουργικό επιτελείο, καθώς οι επόμενες αποκαλύψεις -όπως εκτιμούν κυβερνητικοί αλλά και κομματικοί παράγοντες- ενδέχεται να πλήξουν περαιτέρω την ήδη συρρικνωμένη εκλογική βάση της Νέας Δημοκρατίας, η οποία φαίνεται να έχει περιοριστεί στον σκληρό της πυρήνα.
Μέσα σε αυτήν τη ρευστή κατάσταση, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναζητά στηρίγματα σε όλα τα μέτωπα: στην κοινωνία, στους θεσμούς, στον επιχειρηματικό κόσμο αλλά -πρωτίστως- στο ίδιο το κόμμα του. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το τελευταίο διάστημα ενεργοποιούνται παρασκηνιακές διαδρομές, με στόχο την εκτόνωση εντάσεων και την αποκατάσταση διαύλων με πρόσωπα που θεωρούνται χρήσιμα στη διαχείριση της επόμενης ημέρας.
Σε αυτό το πλαίσιο, λέγεται πως κινήθηκε και η σύζυγος του Πρωθυπουργού, Μαρέβα Γκραμπόφσκι, η οποία φέρεται να είχε επαφές με δημοσιογράφους που μπορούν να λειτουργήσουν ως δίαυλοι επικοινωνίας σε ανοιχτά μέτωπα. Η εμπλοκή της υπογραμμίζει τη βαρύτητα που αποδίδεται στην ανάγκη ελέγχου των πολιτικών εντυπώσεων και του δημόσιου λόγου.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η στάση της κυβέρνησης απέναντι στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τον υφυπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ, Γιώργο Μυλωνάκη, να βρίσκεται στο επίκεντρο. Ο ίδιος παραδέχθηκε ότι είχε ενημερωθεί για την υπόθεση μέσω εσωτερικού σημειώματος από συνεργάτη της Προεδρίας της Κυβέρνησης, χωρίς να προβεί σε επαρκείς εξηγήσεις για τις ενέργειες που ακολούθησαν. Ο πολιτικός χειρισμός του θέματος παραμένει θολός, ενισχύοντας τη φημολογία για εσωτερικές αντιθέσεις και απουσία συνοχής στον πυρήνα της διακυβέρνησης.
Η παρουσία του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ αποκάλυψε, επίσης, και τη δυσκολία να αρθρώσει ενιαίο αφήγημα για τη σχέση του με τους πρώην πρωθυπουργούς της Ν.Δ., Αντώνη Σαμαρά και Κώστα Καραμανλή. Οι δηλώσεις του είχαν περισσότερο συναισθηματικό και διπλωματικό χαρακτήρα παρά ουσιαστική πολιτική τοποθέτηση, κάτι που σχολιάστηκε ευρέως ως προσπάθεια αποφυγής ρήξης, σε μια κρίσιμη συγκυρία.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν γίνει παρασκηνιακές προτάσεις στον κ. Σαμαρά, ακόμη και με προσφορές για μελλοντικό ρόλο, προκειμένου να ανακοπεί η δυναμική δημιουργίας νέου κόμματος. Η πιθανότητα μιας τέτοιας κίνησης από πλευράς Σαμαρά έχει ήδη προκαλέσει ανησυχία, καθώς θα μπορούσε να απομειώσει περαιτέρω τη δύναμη της Ν.Δ., ενδεχομένως κάτω από το όριο του 20% στην πρόθεση ψήφου.
Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η τοποθέτηση του Μάξιμου Χαρακόπουλου στη θέση του γραμματέα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Με παρελθόν «αντάρτη», στενές σχέσεις με τον καραμανλικό χώρο και ερωτήσεις που στο παρελθόν είχαν ενοχλήσει το Μαξίμου, η επιλογή του αποτιμάται ως απόπειρα οικοδόμησης γέφυρας με τις εσωκομματικές τάσεις. Ωστόσο, η συγγένειά του με τον Αγάπιο Χαρακόπουλο -εμπλεκόμενο στην υπόθεση του δυστυχήματος στα Τέμπη- δημιουργεί νέα ερωτήματα για την εσωτερική σταθερότητα της κυβερνητικής ομάδας.
Παράλληλα, σημειώθηκε και η επίσκεψη του Ευριπίδη Στυλιανίδη στο Μέγαρο Μαξίμου, μετά από προηγούμενη άρνησή του να αναλάβει τον ίδιο ρόλο. Η επανεμφάνιση θεωρείται, από ορισμένους, ένδειξη επιφυλακτικής επαναπροσέγγισης με πολιτικά στελέχη που είχαν αποστασιοποιηθεί.
Μέσα σε αυτό το κλίμα πολιτικής ρευστότητας, πληροφορίες φέρουν το πρωθυπουργικό επιτελείο να εξετάζει ακόμη και το ενδεχόμενο ανασχηματισμού. Το σενάριο προβάλλεται ως μέσο πολιτικής ανάταξης και επικοινωνιακής «επαναφόρτισης», όμως ενδεχόμενες αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα δεν είναι σαφές αν μπορούν πλέον να αντιστρέψουν την κατάσταση.
Την ίδια στιγμή, φαίνεται να κερδίζει έδαφος στο εσωτερικό της Ν.Δ. μια γραμμή αναμονής: να αποφευχθούν εσωκομματικές ανατροπές άμεσα και να επιτραπεί στην πολιτική φθορά να οδηγήσει, εν καιρώ, σε ομαλή διαδοχή. Η επιλογή αυτή εδράζεται στον φόβο ότι μια εσωτερική κρίση τώρα θα μπορούσε να εμφανιστεί ως πράξη αποστασίας, ενισχύοντας προσωρινά την εικόνα του Πρωθυπουργού.
Ωστόσο, αρκετά στελέχη εκφράζουν αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα αυτής της προσέγγισης. Το περιβάλλον χαρακτηρίζεται από έντονη φθορά, διαρροές και απώλεια ελέγχου, και δεν είναι σαφές αν μια τακτική καθυστέρησης μπορεί να αποδώσει ή απλώς να επιτείνει την αποσύνθεση.
