Η Βρετανική κυβέρνηση θα τοποθετήσει κάμερες που «διαβάζουν» συναισθήματα και κινήσεις

Η συζήτηση γύρω από την επόμενη γενιά τεχνολογιών παρακολούθησης ανοίγει ξανά, καθώς η Βρετανική κυβέρνηση θέτει σε δημόσια διαβούλευση ένα πλαίσιο που θα επιτρέπει στην αστυνομία να χρησιμοποιεί κάμερες ικανές να «διαβάζουν» συναισθήματα, να αναλύουν κινήσεις και να αναγνωρίζουν υπόπτους μέσα από τη φωνή, τα μάτια ή ακόμη και τον τρόπο που περπατούν.

Οι προτάσεις αυτές, που ήδη προκαλούν έντονους προβληματισμούς για την προοπτική ενός κράτους καθολικής επιτήρησης, βασίζονται σε ένα ολοένα εξελισσόμενο φάσμα «τεχνολογιών συμπερασμού», οι οποίες υπόσχονται να ενισχύσουν την αστυνόμευση και την πρόληψη τραγικών περιστατικών.

Στο επίκεντρο της διαβούλευσης των δέκα εβδομάδων βρίσκεται το ερώτημα κατά πόσο η αστυνομία θα πρέπει να αξιοποιεί συστήματα που αναλύουν «κινήσεις και συναισθήματα» ώστε να εξάγουν πληροφορίες για τις προθέσεις ή την ψυχική κατάσταση ενός ατόμου.

Ένα από τα ενδεικτικά παραδείγματα που θέτει το Υπουργείο Εσωτερικών αφορά κάμερες τοποθετημένες σε σημεία υψηλού κινδύνου για αυτοκτονίες, οι οποίες θα μπορούσαν να ειδοποιούν άμεσα ένα αστυνομικό τμήμα όταν κάποιος περιφέρεται επίμονα στον ίδιο χώρο.

Παράλληλα, εξετάζεται η χρήση τεχνολογιών όπως η αναγνώριση ίριδας και φωνής, αλλά και η αναζήτηση υπόπτων μέσω «αναγνώρισης αντικειμένων» από CCTV, με βάση στοιχεία όπως ρούχα, τσάντες, παπούτσια ή οχήματα.

Η κυβέρνηση, υπό την καθοδήγηση του Κιρ Στάρμερ, εμφανίζεται αποφασισμένη να επεκτείνει σημαντικά τη χρήση συστημάτων αναγνώρισης προσώπου σε πόλεις, κωμοπόλεις αλλά και χωριά, επιδιώκοντας παράλληλα μια πιο ξεκάθαρη νομοθεσία γύρω από την εφαρμογή τους.

Στο πλαίσιο αυτό, τίθεται προς συζήτηση και το ζήτημα πρόσβασης της αστυνομίας σε ευρύτερες κυβερνητικές βάσεις δεδομένων, όπως φωτογραφίες διαβατηρίων και διπλωμάτων οδήγησης.

Δημόσιοι λειτουργοί εργάζονται ήδη σε ένα ενιαίο εθνικό σύστημα αναγνώρισης προσώπου, το οποίο θα μπορεί να αναζητά δεδομένα σε πολλαπλές κυβερνητικές πηγές, από αρχεία κράτησης μέχρι μεταναστευτικά στοιχεία.

Η υπουργός Εγκλήματος και Αστυνόμευσης Σάρα Τζόουνς επισημαίνει ότι η «σίγουρη, ασφαλής και συνεπής» χρήση της τεχνολογίας απαιτεί ένα πολύ πιο συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο, το οποίο θα επιτρέψει στις αρχές να αξιοποιούν αυτές τις δυνατότητες χωρίς να κλονίζεται η εμπιστοσύνη του κοινού.

Ωστόσο, οι αντιδράσεις είναι έντονες, καθώς οι επικριτές βλέπουν στα σχέδια αυτά το ενδεχόμενο μιας πρωτοφανούς διεύρυνσης των κρατικών εξουσιών.

Ο πρώην σκιώδης υπουργός Εσωτερικών Ντέιβιντ Ντέιβις διαβεβαιώνει ότι η τεχνολογία ανάγνωσης συναισθημάτων απέχει ακόμη πολύ από το να γίνει πραγματικά αποτελεσματική, όμως προειδοποιεί πως η προτεινόμενη πρόσβαση στα κυβερνητικά αρχεία «θα αποτελούσε το πλαίσιο ενός κράτους παρακολούθησης με άλλο όνομα».

Παράλληλα, η Ένωση Αστυνομικών και Εκλεγμένων Επιτρόπων εκφράζει ξεχωριστά ανησυχίες για τη χρήση «εκ των υστέρων» αναγνώρισης προσώπου – τη διαδικασία δηλαδή κατά την οποία η αστυνομία αναλύει υλικό από κάμερες ασφαλείας ή κουδούνια με κάμερα μετά από ένα έγκλημα.

Οι εκπρόσωποι της Ένωσης τονίζουν πως αυτές οι τεχνολογίες γίνονται ολοένα πιο «επεμβατικές και εξελιγμένες» και χρειάζονται αυστηρή, ανεξάρτητη αξιολόγηση πριν από την εφαρμογή τους, καθώς και πραγματική λογοδοσία προς το κοινό όταν κάτι πάει στραβά.

Στην καρδιά του ζητήματος παραμένει το ίδιο ερώτημα: πού βρίσκεται η ισορροπία ανάμεσα στη δημόσια ασφάλεια και τις θεμελιώδεις ελευθερίες;