Μετά τον σάλο που προκάλεσε μελέτη του ΕΚΠΑ και του Πανεπιστημίου Αιγαίου για πιθανή επιμόλυνση ελληνικών αυγών με τοξικές ουσίες και φυτοφάρμακα, οι ειδικοί σπεύδουν να ρίξουν τους τόνους, υπογραμμίζοντας ότι δεν τίθεται ζήτημα δημόσιας υγείας και ότι τα αυγά που φτάνουν καθημερινά στα ράφια προέρχονται από οργανωμένες, πιστοποιημένες πτηνοτροφικές μονάδες που λειτουργούν υπό αυστηρούς ελέγχους.
Η έρευνα που κυκλοφόρησε πριν από λίγα εικοσιτετράωρα βασίστηκε στην ανάλυση 75 αυγών προερχόμενων από μικρά οικόσιτα κοτέτσια σε Σέρρες, Μαγνησία, Βοιωτία, Αττική και Ηλεία και το εύρημα που προκάλεσε ανησυχία ήταν η ανίχνευση PFAS, ομάδας πολυφθοριωμένων ενώσεων με ευρεία χρήση σε βιομηχανικά και καταναλωτικά προϊόντα, χωρίς ωστόσο να τεκμηριώνεται κίνδυνος για το οργανωμένο εμπόριο.
Το γεγονός ότι εξετάστηκαν αποκλειστικά αυγά από οικόσιτες κότες και ότι δεν προσδιορίζονται με ακρίβεια οι τοποθεσίες εκτροφής δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα για την αντιπροσωπευτικότητα και τη βαρύτητα των συμπερασμάτων, καθώς οι συνθήκες διατροφής, υγιεινής και περιβάλλοντος σε τέτοιες εκτροφές διαφέρουν ριζικά από τις πιστοποιημένες μονάδες.
Επιστημονικοί κύκλοι τονίζουν ότι η Ελληνική Πτηνοτροφία λειτουργεί σε ευρωπαϊκό πλαίσιο συμμόρφωσης και συστηματικών ελέγχων, επισημαίνοντας πως η περιορισμένη κλίμακα της μελέτης την καθιστά επιστημονικά ανεπαρκή για γενικεύσεις, αφού στις μεγάλες μονάδες η ποιότητα ζωοτροφών και νερού αποτελεί κρίσιμο παράγοντα βιωσιμότητας και παρακολουθείται στενά.
Όπως εξηγεί ο Βασίλης Τσιούρης, αναπληρωτής καθηγητής κτηνιατρικής στο ΑΠΘ με ειδίκευση στην Παθολογία Πτηνών, «δεν τίθεται θέμα δημόσιας υγείας, αφορά τα αυγά της οικόσιτης πτηνοτροφίας», διευκρινίζοντας ότι οι καταναλωτές προμηθεύονται αυγά ελεγμένα και πιστοποιημένα που πληρούν τις προδιαγραφές.
Η εργασία του τμήματος χημείας του ΕΚΠΑ εντάσσεται σε ευρύτερο ευρωπαϊκό πρόγραμμα χαρτογράφησης επιμολυντών στα τρόφιμα και αξιοποιεί ζώα-δείκτες, εντούτοις η επιλογή περιορισμένων και αδιευκρίνιστων δειγμάτων έχει προκαλέσει αντιδράσεις για τη μεθοδολογία. Ο Κτηνίατρος και επιστημονικός υπεύθυνος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης αβγού, Βασίλης Κομπούλης, κάνει λόγο για πρόχειρη δειγματοληψία «75 αυγών από πέντε μικρές εκτροφές στο πουθενά», όπως λέει, με αυγά που δόθηκαν από εθελοντές, εκφράζοντας απορία πώς δημοσιεύθηκε στο Science Of The Total Environment χωρίς διορθώσεις σε κρίσιμες παραμέτρους.
Η ανάλυση επικεντρώθηκε σε τρεις βασικές κατηγορίες επιμολυντών και ειδικότερα σε PFAS που είναι ανθεκτικές στο περιβάλλον, σε εντομοκτόνα όπου εντοπίστηκε γνωστό εντομοαπωθητικό της αγοράς που πιθανόν χρησιμοποιήθηκε από ιδιοκτήτες κοτετσιών για ψεκασμό κατά ψείρας, και σε ζιζανιοκτόνα όπου ανιχνεύθηκε ουσία αποσυρμένη από την εε ήδη από το 1986, εύρημα που αποδίδεται σε μακροχρόνια κατάλοιπα εδάφους όπως συμβαίνει και με το διαβόητο DDT. επιπλέον, εντοπίστηκε ίχνος αντιβιοτικού που έχει πάψει να χρησιμοποιείται στην οργανωμένη πτηνοτροφία εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες, στοιχείο που ενισχύει την εκτίμηση ότι οι περιπτώσεις αφορούν καθαρά οικόσιτη παραγωγή και όχι την αλυσίδα λιανικής.
Στην Ελλάδα ο κλάδος της Πτηνοτροφίας καλύπτει περίπου το 80% της εγχώριας ζήτησης σε Αυγά και το 90% σε Κρέας και λειτουργεί υπό ευρωπαϊκά πρότυπα, σε αντίθεση με πρακτικές που εφαρμόζονται εκτός Ε.Ε. όπως η χρήση Κρεατάλευρων ή Ιχθυάλευρων, γεγονός που, κατά τους ειδικούς, αποτελεί πρόσθετη εγγύηση ασφάλειας για τα προϊόντα που φτάνουν στον καταναλωτή.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Θεσσαλονίκη φιλοξενεί αύριο και μεθαύριο στο κέντρο διάδοσης ερευνητικών αποτελεσμάτων του ΑΠΘ την ετήσια γενική συνέλευση και το συμπόσιο του Ευρωπαϊκού Κολλεγίου Κτηνιατρικής Πτηνών, για πρώτη φορά στη χώρα, με συμμετοχές κορυφαίων επιστημόνων από περισσότερες από 15 χώρες και με έμφαση σε νέες προσεγγίσεις για υγεία, ευζωία και διατροφή πτηνών. όπως αναφέρει Ο Κ. Τσιούρης, θα παρουσιαστούν καινοτομίες στη διάγνωση, την αντιμετώπιση και την πρόληψη νοσημάτων, καθώς και «έξυπνα» συστήματα διαχείρισης υγείας και ευζωίας με αξιοποίηση ψηφιακής τεχνολογίας και τεχνητής νοημοσύνης, ενώ η ανταλλαγή γνώσεων αναμένεται να ανοίξει νέους δρόμους συνεργασίας.
Ιδιαίτερη αξία αποκτά η διοργάνωση για τη Θεσσαλονίκη και τη χώρα, καθώς η Μονάδα Παθολογίας Πτηνών του ΑΠΘ είναι το πρώτο και μοναδικό Ευρωπαϊκά Αναγνωρισμένο Κέντρο στην Ελλάδα για την απόκτηση ειδικότητας πτηνοπαθολόγου, κάτι που, όπως σημειώνει Ο Κ. Τσιούρης, αντανακλά την αποστολή «να μοιραζόμαστε τη γνώση, να ενισχύουμε τη συνεργασία και να προάγουμε την κτηνιατρική επιστήμη των πουλερικών προς όφελος της υγείας των ζώων και της κοινωνίας».
Η αναστάτωση που προκάλεσε η μελέτη αναδεικνύει την ευαισθησία των ζητημάτων ασφάλειας τροφίμων, όμως οι επίσημες τοποθετήσεις των ειδικών καθιστούν σαφές ότι η ελληνική πτηνοτροφία παραμένει ασφαλής και ελεγχόμενη, ενώ το ευρωπαϊκό συμπόσιο στη Θεσσαλονίκη προσφέρει ευκαιρία να προβληθεί η συμβολή της χώρας στην επιστήμη των πτηνών και να ενισχυθεί περαιτέρω η εμπιστοσύνη του κοινού στα εγχώρια προϊόντα.
