Κλίμα λευκού οίκου, εγγυήσεις ασφαλείας και πιθανή συνάντηση Ζελένσκι–Πούτιν

Σε αντίθεση με την προηγούμενη συνάντηση του φεβρουαρίου που είχε στιγματιστεί από την κακή διάθεση και την αμηχανία των δύο ηγετών, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι εμφανίστηκαν αυτή τη φορά αποφασισμένοι να αποφύγουν τις εντάσεις, παρότι οι διαφορές τους παραμένουν. Ο Ζελένσκι επέλεξε κοστούμι με γιακά, αν και όχι κλασικού τύπου, και ο Τραμπ τον συνεχάρη για την εμφάνισή του, ενώ ο ουκρανός ηγέτης επανέλαβε πολλές φορές ευχαριστίες, κίνηση που φάνηκε να βρίσκει θετική ανταπόκριση από τον οικοδεσπότη του. Στην αρχική τους παρουσία στο οβάλ γραφείο, ο Ζελένσκι μίλησε λιτά, πιθανώς επιλέγοντας να μην προδιαθέσει αρνητικά το κλίμα πριν από την κοινή εμφάνιση με ευρωπαίους ηγέτες.

Οι διαφοροποιήσεις αναδείχθηκαν αργότερα, όταν οι δύο πρόεδροι εμφανίστηκαν μπροστά στους δημοσιογράφους μαζί με τον γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς και τον γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Ο Μερτς και ο Μακρόν τάχθηκαν υπέρ μιας κατάπαυσης του πυρός ως επόμενου βήματος, θέση που ο Τραμπ δεν θεωρεί προϋπόθεση για την αναζήτηση πιο μόνιμης λύσης, ενώ ο Ζελένσκι επέλεξε να παραμείνει σιωπηλός στο συγκεκριμένο σημείο. Όπως μετέδωσε το BBC, οι κεκλεισμένων των θυρών συζητήσεις επικεντρώθηκαν σε εγγυήσεις ασφαλείας για την ουκρανία και στην προοπτική απευθείας συνάντησης Ζελένσκι–Πούτιν, χωρίς όμως να αποκαλυφθούν λεπτομέρειες για το περιεχόμενο των δεσμεύσεων ή για τον τρόπο που μια τέτοια συνάντηση θα μπορούσε να οδηγήσει στον τερματισμό του πολέμου.

Μετά την ημέρα των επαφών ο Ζελένσκι περιέγραψε τις εγγυήσεις ασφαλείας ως αναγκαία «αφετηρία για τον τερματισμό του πολέμου» και, σε προηγούμενη συνέντευξη τύπου έξω από τον Λευκό Οίκο, ανέφερε ότι αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν συμφωνία ύψους 90 δισ. δολαρίων για αγορά αμερικανικών οπλικών συστημάτων, από αντιαεροπορικά και αντιπυραυλικά μέχρι άλλα μέσα που δεν κατονόμασε, ενώ πρόσθεσε ότι οιΗΠΑ θα προμηθευτούν ουκρανικής κατασκευής drones ενισχύοντας την εγχώρια παραγωγή, με την επίσημη συμφωνία να παραμένει υπό διαμόρφωση και ορίζοντα ολοκλήρωσης εντός δέκα ημερών. Ο ίδιος εμφανίστηκε πιο πρόθυμος να μιλήσει για πιθανή απευθείας συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, δηλώνοντας έτοιμος να καθίσει στο ίδιο τραπέζι και, εφόσον συμφωνήσει η Μόσχα, να συμμετάσχει ο Τραμπ σε μεταγενέστερο στάδιο, αν και μέχρι σήμερα ο Πούτιν έχει αποφύγει μια τέτοια συνάντηση.

Στο ίδιο πλαίσιο ο Ζελένσκι είπε ότι παρουσίασε στον αμερικανό πρόεδρο χάρτη με την εξέλιξη των εδαφικών μεταβολών, σημειώνοντας πως μέσα στις τελευταίες χίλιες ημέρες η Ρωσία κατέλαβε λιγότερο από το ένα τοις εκατό του ουκρανικού εδάφους, στοιχείο που, όπως ανέφερε, ήταν νέο για τον Λευκό Οίκο και συνέβαλε στη διαμόρφωση πιο δεκτικού κλίματος. Τόνισε ότι «η ουκρανία δεν θα σταματήσει ποτέ στην πορεία της προς την ειρήνη», χωρίς να υπάρχει ακόμη ημερομηνία για τυχόν απευθείας συνάντηση, και απέφυγε να θίξει δημόσια το ευαίσθητο θέμα πιθανών εδαφικών παραχωρήσεων, το οποίο επίσης δεν αναλύθηκε από τους υπόλοιπους ηγέτες στις δηλώσεις τους.

Η τηλεφωνική επικοινωνία του Τραμπ με τον Πούτιν μετά την πρώτη σύσκεψη με τους Ευρωπαίους Ηγέτες υποδηλώνει την προσπάθεια να κρατηθούν ανοικτοί δίαυλοι για οργάνωση μιας μελλοντικής συνάντησης Ζελένσκι–Πούτιν, την ώρα που κανένα από τα μέρη δεν δείχνει πρόθυμο να μετακινηθεί δημόσια από τις θεμελιώδεις θέσεις του. Παρά τους αρχικούς φόβους, ούτε οι σύνοδοι στην Αλάσκα ούτε οι επαφές στην Ουάσιγκτον παρήγαγαν θεαματικές ρήξεις ή ανατροπές, γεγονός που αφήνει το ισοζύγιο αμετάβλητο και, στην παρούσα φάση, διατηρεί το status quo ενώ οι συνομιλίες για τις εγγυήσεις και τις απευθείας επαφές συνεχίζονται.