Κόκκινα δάνεια: Δικαστικές μάχες, χαμένες συμβάσεις και ξένοι επενδυτές

Η ελληνική αγορά των κόκκινων δανείων έχει μετατραπεί σε μια «σουρωτήρι», όπου οι δανειολήπτες και οι δικηγόροι τους δίνουν καθημερινά σκληρές μάχες στα Δικαστήρια. Κάποιες φορές οι προσπάθειες στέφονται με επιτυχία, άλλες με αποτυχία, και το τελικό αποτέλεσμα συχνά εξαρτάται από το επίπεδο προετοιμασίας και γνώσης του νομικού πλαισίου από τους δικηγόρους που αναλαμβάνουν τις υποθέσεις.

Σε πολλές περιπτώσεις, δικηγόροι με περιορισμένη εμπειρία προσέρχονται να υπερασπιστούν δανειολήπτες, οι οποίοι τελικά ηττώνται από τους νομικούς των Funds και των servicers. Οι τελευταίοι διαθέτουν σημαντικές εργατοώρες και εμπειρία σε αντίστοιχα θέματα, γεγονός που τους δίνει σαφή πλεονέκτημα στα Δικαστήρια. Ωστόσο, υπάρχουν και εξαιρέσεις: μερικοί δικηγόροι κατορθώνουν να εξασφαλίσουν θετικές αποφάσεις σε βάρος των servicers, ανοίγοντας τον δρόμο για οικονομικές αξιώσεις των δανειοληπτών.

Πρόσφατα, εκδόθηκαν αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων κατά των διαχειριστών δανείων, επειδή δεν μπορούσαν να προσκομίσουν τις δανειακές συμβάσεις. Το Δικαστήριο επέβαλε πρόστιμο ύψους 1.000 ευρώ ανά ημέρα μέχρι να παρουσιαστεί η σύμβαση, με αποτέλεσμα οι δανειολήπτες να αποκτούν οικονομικές απαιτήσεις κατά των servicers. Στην πράξη, ένα μήνα καθυστέρησης μεταφράζεται σε 30.000 ευρώ και σε ένα έτος σε 365.000 ευρώ.

Το γεγονός αυτό έχει τραβήξει το ενδιαφέρον επενδυτών, κυρίως από το Ισραήλ, οι οποίοι προσέρχονται για να αγοράσουν τις απαιτήσεις των δανειοληπτών έναντι σημαντικών ποσών, που ξεπερνούν τα 200.000 ευρώ. Ο νέος αγοραστής εισπράττει 1.000 ευρώ ημερησίως για κάθε καθυστέρηση, ενώ σε δύο χρόνια η απαίτηση μπορεί να ξεπεράσει τις 600.000 ευρώ, με τον servicer τελικά να προσέρχεται σε διαπραγμάτευση για εξόφληση.

Το Σωματείο Δανειοληπτών NEMESIS, υπό τον Παναγιώτη Λελιάτσο, διαθέτει εμπειρία στη διαχείριση ανάλογων υποθέσεων και έχει καταγράψει αντίστοιχα ενδιαφέροντα από ξένους επενδυτές. Ο κ. Λελιάτσος επισημαίνει ότι η μετοχική σύνθεση των Funds αλλάζει συνεχώς, συχνά με έδρα στην Ιρλανδία, και ότι οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις που υποχρεούνται να δημοσιεύουν είναι συνήθως ανύπαρκτες ή δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματική κατάσταση, διευκολύνοντας την αδιαφάνεια.

Η μεταφορά των κόκκινων δανείων από τις τράπεζες στα Funds, συχνά άρον-άρον, οδήγησε σε απώλεια κρίσιμων συμβάσεων. Οι φάκελοι μεταφέρθηκαν σε αποθήκες στον Ασπρόπυργο, υπό ακατάλληλες συνθήκες, και η πλημμύρα της Μάνδρας τον Οκτώβριο του 2023 κατέστρεψε μεγάλο μέρος των αρχείων. Τα Funds αδυνατούν να παρουσιάσουν τις συμβάσεις στα Δικαστήρια, γεγονός που δίνει το πάνω χέρι στους δανειολήπτες όταν ζητούν την επίδειξή τους.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι servicers προσφεύγουν σε αγωγές για την αποπληρωμή των δανείων, αλλά η απουσία των συμβάσεων τους καθιστά ευάλωτους. Η αντιμετώπιση απαιτεί έμπειρους νομικούς, καθώς πολλοί δικηγόροι περιορίζονται σε αντιγραφή προηγούμενων αποφάσεων χωρίς να εξασφαλίζουν θετικά αποτελέσματα.

Η κατάσταση καταδεικνύει την ανάγκη για επαγγελματισμό και διαφάνεια στη διαχείριση των κόκκινων δανείων. Τα Δικαστήρια, με τις αποφάσεις τους, επιβάλλουν πρόστιμα και δημιουργούν οικονομικές απαιτήσεις, ενώ οι ξένοι επενδυτές βλέπουν ευκαιρίες κερδοφορίας. Παράλληλα, οι δανειολήπτες αποκτούν δυνατότητα διεκδίκησης των δικαιωμάτων τους, εφόσον υποστηριχθούν από εξειδικευμένη νομική στήριξη.

Η ελληνική αγορά των κόκκινων δανείων βρίσκεται λοιπόν σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι: η ικανότητα των δικηγόρων να υποστηρίξουν αποτελεσματικά τους δανειολήπτες, η διαφάνεια των Funds και η ετοιμότητα των servicers καθορίζουν τα οικονομικά και νομικά αποτελέσματα. Με τα δεδομένα αυτά, οι επόμενες κινήσεις των εμπλεκόμενων φορέων θα κρίνουν την επόμενη μέρα στην αγορά, που παραμένει ρευστή και γεμάτη ευκαιρίες αλλά και παγίδες.