Κυριε Μητσοτακη βλέπεται απογοήτευση υπογεννητικότητα και αβεβαιότητα στους Έλληνες;
Γράφει ο Ν.Κυριακάκης
Ανασχηματισμός και προσδοκίες: Μια συμβολική ή πραγματική αλλαγή;
Ο ανασχηματισμός είναι μια κλασική τακτική που εφαρμόζουν πολλές κυβερνήσεις όταν αντιμετωπίζουν έντονη δυσαρέσκεια ή μειωμένη εμπιστοσύνη από την κοινωνία. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι με μια κατάσταση όπου μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης έχει απογοητευτεί από τις πολιτικές τους επιλογές και τα αποτελέσματα αυτών.
Οι πολίτες, έχοντας βιώσει αλλεπάλληλες κρίσεις, όπως η ακρίβεια, η ενεργειακή αστάθεια, η υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου και η αποτυχία αποτελεσματικής διαχείρισης σε κοινωνικά θέματα, έχουν αρχίσει να χάνουν την εμπιστοσύνη τους στην κυβερνητική ικανότητα να επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές. Οποιοσδήποτε ανασχηματισμός σε αυτό το πλαίσιο αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό. Πολλοί πολίτες θεωρούν ότι πρόκειται απλώς για μια «ανακατάταξη θέσεων» και όχι για μια πραγματική μεταρρύθμιση του τρόπου διακυβέρνησης.
Λόγοι δυσπιστίας του κόσμου
Συνεχείς αποτυχίες:
Οι πολίτες βλέπουν ότι οι αλλαγές προσώπων σε υπουργικές θέσεις δεν συνοδεύονται από νέες πολιτικές στρατηγικές. Οι ίδιες πολιτικές που έχουν ήδη αποτύχει σε πολλούς τομείς, όπως η δημόσια υγεία, η παιδεία, και η αντιμετώπιση της φτώχειας, εξακολουθούν να εφαρμόζονται χωρίς βελτίωση.
Ελλιπής επικοινωνία:
Πολλοί θεωρούν ότι η κυβέρνηση δεν κατανοεί ή δεν αφουγκράζεται τις ανάγκες και τις ανησυχίες των πολιτών. Οι επικοινωνιακές καμπάνιες, αν και στοχεύουν να παρουσιάσουν τις πολιτικές ως επιτυχίες, δεν πείθουν μια κοινωνία που βιώνει καθημερινά τις επιπτώσεις των προβλημάτων.
Διαφθορά και αναξιοπιστία:
Υπάρχει η αίσθηση ότι οι αλλαγές στα κυβερνητικά σχήματα δεν γίνονται με κριτήριο την αποτελεσματικότητα αλλά εξυπηρετούν πολιτικές ισορροπίες και πελατειακές σχέσεις. Αυτή η αίσθηση διαφθοράς και αναξιοπιστίας έχει ενισχύσει τη δυσπιστία των πολιτών.
Τι ζητά η κοινωνία από τον ανασχηματισμό;
Η κοινωνία απαιτεί ουσιαστικές αλλαγές. Οι πολίτες δεν αρκούνται πλέον σε υποσχέσεις ή μικρές τροποποιήσεις, αλλά επιζητούν:
Νέα πρόσωπα με εμπειρία και όραμα που δεν ανήκουν στον κλειστό πυρήνα της παραδοσιακής πολιτικής ελίτ.
Ριζοσπαστικές πολιτικές πρωτοβουλίες που θα στοχεύουν στην αντιμετώπιση των θεμελιωδών προβλημάτων, όπως η ανισότητα, η ανεργία και η αποδυνάμωση των θεσμών.
Λογοδοσία και διαφάνεια σε όλα τα επίπεδα της διακυβέρνησης.
Το διεθνές φόντο: Η επιρροή των παγκόσμιων εξελίξεων
Η κρίση εμπιστοσύνης προς τις κυβερνήσεις δεν είναι φαινόμενο αποκλειστικά ελληνικό. Σε πολλές χώρες, οι πολίτες έχουν απογοητευτεί από την αδυναμία των ηγετών να αντιμετωπίσουν τα σύγχρονα προβλήματα, όπως η κλιματική αλλαγή, η κοινωνική ανισότητα και η οικονομική αστάθεια. Ο πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του πρέπει να αναγνωρίσουν ότι πλέον οι Έλληνες πολίτες συγκρίνουν την κατάσταση της χώρας τους με τις εξελίξεις διεθνώς και περιμένουν πιο σύγχρονες και αποτελεσματικές πολιτικές.
Ο ανασχηματισμός, λοιπόν, δεν θα κριθεί από τα νέα πρόσωπα που θα αναλάβουν θέσεις εξουσίας, αλλά από το κατά πόσο θα υπάρξει μια συνολική αλλαγή πολιτικής κουλτούρας. Χωρίς αυτή την αλλαγή, η απογοήτευση και η δυσπιστία προς την κυβέρνηση θα συνεχίσουν να μεγαλώνουν.
Ανασχηματισμός και προσδοκίες: Ελπίδα ή ακόμα μία επικοινωνιακή κίνηση;
Σε περιόδους κοινωνικής και πολιτικής έντασης, ο ανασχηματισμός συνήθως παρουσιάζεται ως ευκαιρία «ανανέωσης» της κυβέρνησης, όμως η απογοητευμένη κοινωνία αμφιβάλλει για την αποτελεσματικότητα αυτής της πρακτικής. Το ζήτημα δεν είναι πλέον η απλή αλλαγή προσώπων, αλλά το αν υπάρχει η πρόθεση για μια ουσιαστική πολιτική μεταρρύθμιση, κάτι που ο λαός βλέπει ως αναγκαίο για την επιβίωση και ανάπτυξη της χώρας.
Παραδείγματα απογοήτευσης και κρίσιμων ζητημάτων
Η ενεργειακή κρίση και το κόστος ζωής:
Παρά τις εξαγγελίες για μέτρα ελάφρυνσης, οι πολίτες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν υψηλούς λογαριασμούς και καθημερινές δυσκολίες. Σε άλλες χώρες της ΕΕ, οι κυβερνήσεις έλαβαν πιο στοχευμένα και αποφασιστικά μέτρα προστασίας των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, κάτι που στην Ελλάδα δεν φαίνεται να εφαρμόζεται με τον ίδιο ρυθμό.
Η κατάσταση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ):
Το ΕΣΥ βρίσκεται υπό κατάρρευση, σύμφωνα με μαρτυρίες γιατρών και νοσηλευτών, ενώ οι πολίτες συνεχώς διαμαρτύρονται για ελλείψεις σε βασικές υπηρεσίες. Παρόλο που η κυβέρνηση έχει μιλήσει για ενίσχυση του συστήματος, οι πράξεις υστερούν σε σχέση με τις ανάγκες του πληθυσμού.
Η διαφθορά και τα σκάνδαλα:
Τα σκάνδαλα που αφορούν παρακολουθήσεις, διαχείριση δημόσιου χρήματος και ευνοιοκρατία έχουν αποδυναμώσει την εμπιστοσύνη στους θεσμούς. Πολλοί πολίτες πιστεύουν ότι η κυβέρνηση προστατεύει συγκεκριμένα συμφέροντα και δεν ενδιαφέρεται για τη διαφάνεια.
Η παιδεία και η ανεργία των νέων:
Οι νέοι στην Ελλάδα αισθάνονται εγκλωβισμένοι. Τα πανεπιστήμια υπολειτουργούν, ενώ οι θέσεις εργασίας που προσφέρονται είναι κακοπληρωμένες ή προσωρινές. Αυτό έχει οδηγήσει σε ένα νέο κύμα μετανάστευσης νέων επιστημόνων στο εξωτερικό.
Οι αντιδράσεις του κόσμου και η κριτική στα κυβερνητικά μέτρα
Η κοινωνία ζητά πλέον συγκεκριμένα αποτελέσματα. Το κυρίαρχο συναίσθημα είναι ότι τα λόγια και οι εξαγγελίες πρέπει να δώσουν τη θέση τους σε πράξεις. Πολλοί πολίτες εκφράζουν την πεποίθηση ότι ο ανασχηματισμός θα έχει νόημα μόνο αν συνοδευτεί από:
Επανασχεδιασμό των πολιτικών σε κρίσιμους τομείς, όπως η οικονομία, η ενέργεια και η παιδεία.
Ανάληψη ευθυνών από τους κυβερνώντες για τα λάθη που έχουν γίνει έως τώρα.
Ενίσχυση της κοινωνικής πολιτικής με άμεσα μέτρα στήριξης για τις ευάλωτες ομάδες.
Οι πολίτες δεν πείθονται πλέον από τις συνήθεις κυβερνητικές τακτικές, όπως η προβολή μικρών επιτυχιών ή η αλλαγή υπουργών χωρίς θεσμική αναδιάρθρωση. Επιθυμούν μια ριζική αλλαγή κατεύθυνσης που θα αφορά:
Δημοκρατικότερη λήψη αποφάσεων, όπου οι πολίτες θα συμμετέχουν ενεργά στις διαδικασίες και οι τοπικές κοινωνίες θα ακουστούν.
Αναπτυξιακές πολιτικές, με στόχο τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας.
Καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς.
Η διεθνής διάσταση και το παράδειγμα άλλων χωρών
Σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι κυβερνήσεις προσπάθησαν να κερδίσουν ξανά την εμπιστοσύνη των πολιτών εφαρμόζοντας πιο τολμηρές πολιτικές. Για παράδειγμα:
Η Ισπανία έχει υλοποιήσει προγράμματα κοινωνικής στέγασης και επιδοτήσεις για την ενεργειακή μετάβαση, μειώνοντας την επιβάρυνση των πολιτών.
Η Πορτογαλία, μέσω της ενίσχυσης του ΕΣΥ και της ανάπτυξης της τουριστικής βιομηχανίας, κατάφερε να ανακάμψει οικονομικά μετά την κρίση χρέους.
Η Σκανδιναβία συνεχίζει να επενδύει στην παιδεία και την έρευνα, εξασφαλίζοντας υψηλά επίπεδα ευημερίας και εμπιστοσύνης στους θεσμούς.
Αυτά τα παραδείγματα δείχνουν ότι η αλλαγή είναι εφικτή όταν υπάρχει ισχυρή πολιτική βούληση και προγραμματισμός. Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη βρίσκεται μπροστά σε μια κρίσιμη επιλογή: να παραμείνει εγκλωβισμένη σε παρωχημένες πρακτικές ή να προχωρήσει σε τολμηρές και ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που θα κερδίσουν ξανά την εμπιστοσύνη των πολιτών.
Η απογοήτευση των νέων στην Ελλάδα: Υπογεννητικότητα και αβεβαιότητα
Η απογοήτευση και η αβεβαιότητα που αντιμετωπίζουν οι νέοι στην Ελλάδα δεν είναι απλώς ένα κοινωνικό ζήτημα. Έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες για τη δημογραφική εξέλιξη της χώρας, οδηγώντας σε μείωση του πληθυσμού και σε σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.
1. Η υπογεννητικότητα ως αποτέλεσμα της οικονομικής και κοινωνικής αβεβαιότητας
Οι νέοι στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν πολλαπλά εμπόδια που τους αποθαρρύνουν να δημιουργήσουν οικογένεια:
Χαμηλοί μισθοί και εργασιακή επισφάλεια:
Οι περισσότεροι νέοι εργάζονται σε προσωρινές ή χαμηλόμισθες θέσεις, γεγονός που καθιστά δύσκολη την εξασφάλιση των απαραίτητων πόρων για να στηρίξουν μια οικογένεια. Οι συνθήκες αυτές ενισχύονται από την απουσία επαρκών πολιτικών στήριξης, όπως επιδοτήσεις για νεαρά ζευγάρια ή ευέλικτα προγράμματα στέγασης.
Ανεπαρκείς κοινωνικές παροχές:
Η Ελλάδα βρίσκεται χαμηλά στην παροχή κοινωνικών υπηρεσιών για νέες οικογένειες. Δεν υπάρχουν αρκετές δομές βρεφονηπιακής φροντίδας, ενώ η πρόσβαση σε παιδικούς σταθμούς είναι περιορισμένη, ειδικά σε αγροτικές ή υποβαθμισμένες περιοχές.
Αίσθηση αβεβαιότητας για το μέλλον:
Οι συνεχείς πολιτικές και οικονομικές κρίσεις έχουν δημιουργήσει μια γενιά που δυσκολεύεται να εμπιστευτεί το κράτος και τους θεσμούς. Πολλοί νέοι δεν βλέπουν προοπτικές για βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης τα επόμενα χρόνια και συχνά καταφεύγουν στη μετανάστευση.
Ως αποτέλεσμα, οι γεννήσεις έχουν μειωθεί δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες. Το ποσοστό γονιμότητας στην Ελλάδα βρίσκεται πλέον στα 1,3 παιδιά ανά γυναίκα, πολύ κάτω από το επίπεδο αντικατάστασης του πληθυσμού (2,1). Εάν συνεχιστεί αυτή η τάση, ο πληθυσμός της χώρας προβλέπεται να μειωθεί σημαντικά μέχρι το 2050.
2. Η μετανάστευση νέων και το φαινόμενο του «brain drain»
Η μαζική μετανάστευση νέων, ειδικά μορφωμένων επιστημόνων, αποτελεί ακόμη έναν παράγοντα που επηρεάζει τη δημογραφική κατάσταση. Περισσότεροι από 500.000 νέοι Έλληνες έχουν μεταναστεύσει από την αρχή της οικονομικής κρίσης το 2010, αναζητώντας καλύτερες ευκαιρίες εργασίας στο εξωτερικό. Αυτή η απώλεια ανθρώπινου δυναμικού δυσχεραίνει περαιτέρω την ανάπτυξη της οικονομίας και την ανανέωση του πληθυσμού.
3. Δημογραφικές αλλαγές και αντικατάσταση πληθυσμού
Η μείωση των γεννήσεων έχει συνδυαστεί με αυξημένες μεταναστευτικές ροές, κυρίως από χώρες της Ασίας, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, πολλοί από τους οποίους είναι μουσουλμανικής θρησκείας. Αυτή η εξέλιξη έχει δημιουργήσει ανησυχίες για τις δημογραφικές αλλαγές και τον ρόλο της ενσωμάτωσης των μεταναστών.
Η πολιτεία καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στην ανάγκη για ενίσχυση του πληθυσμού και τη διασφάλιση κοινωνικής συνοχής.
4. Πολιτικές λύσεις για την αντιστροφή του φαινομένου
Για να αναστραφεί η τάση της υπογεννητικότητας και να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή, απαιτούνται ολοκληρωμένες πολιτικές πρωτοβουλίες:
Οικονομική στήριξη νέων οικογενειών:
Άμεσες επιδοτήσεις, φορολογικές ελαφρύνσεις και παροχή δωρεάν ή προσιτής στέγης για νέες οικογένειες.
Αναβάθμιση του κοινωνικού κράτους:
Δημιουργία περισσότερων παιδικών σταθμών, βελτίωση των υπηρεσιών υγείας και παροχή γονεϊκών αδειών με αποδοχές.
Κίνητρα επαναπατρισμού νέων επιστημόνων:
Δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία για να επιστρέψουν οι νέοι που έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό.
5. Η σημασία της ελπίδας για το μέλλον
Η ελληνική νεολαία έχει ανάγκη από μια ανανεωμένη αίσθηση ελπίδας. Το πολιτικό σύστημα πρέπει να αναδείξει προοπτικές που θα επιτρέψουν στους νέους να ονειρεύονται και να δημιουργούν στη χώρα τους. Διαφορετικά, ο δημογραφικός μαρασμός και η κοινωνική στασιμότητα θα παραμείνουν αξεπέραστα εμπόδια για τις μελλοντικές γενιές.
