Μετά τη συμφωνία για τα ορυκτά τώρα οι ΗΠΑ αποσύρονται από την ειρηνευτική διαδικασία στην Ουκρανία
Η κατάσταση στην Ουκρανία εισέρχεται σε μια νέα, ακόμη πιο αβέβαιη φάση, καθώς η Ουάσινγκτον αποσύρεται επίσημα από τις προσπάθειες μεσολάβησης για τον τερματισμό του πολέμου, λίγο μετά την υπογραφή συμφωνίας που παραχωρεί στις Ηνωμένες Πολιτείες πρόσβαση στα πλούσια κοιτάσματα ορυκτού πλούτου της χώρας. Παρά τις ελπίδες της ουκρανικής ηγεσίας ότι η συμφωνία αυτή θα εξασφάλιζε μεγαλύτερη αμερικανική στήριξη, η απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ να απομακρυνθεί από το τραπέζι των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων προκάλεσε απογοήτευση και αναστάτωση στο Κίεβο.
Η ουκρανική κυβέρνηση, υπό τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είχε αποδεχτεί –έστω και καθυστερημένα– να προχωρήσει σε παραχώρηση του ελέγχου μέρους του ορυκτού της πλούτου σε αμερικανικά συμφέροντα, με ευνοϊκότερους όρους από εκείνους που είχε προτείνει παλαιότερα ο Ντόναλντ Τραμπ. Ωστόσο, αυτό το στρατηγικό άνοιγμα της Ουκρανίας, που θεωρήθηκε ως ένδειξη εμπιστοσύνης και επένδυσης στη συνεργασία με τις ΗΠΑ, όχι μόνο δεν οδήγησε σε ενίσχυση της αμερικανικής συμμετοχής στις ειρηνευτικές προσπάθειες, αλλά συνέπεσε με την αιφνίδια αποχώρηση της Ουάσινγκτον από κάθε ενεργό ρόλο στις διαπραγματεύσεις.
Η απογοήτευση έγινε μεγαλύτερη όταν ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς παραδέχθηκε ότι το τέλος του πολέμου δεν διαφαίνεται σύντομα, παρά τις υποτιθέμενες προσπάθειες των Ηνωμένων Πολιτειών. Όπως ανέφερε, το χάσμα στις θέσεις Κιέβου και Μόσχας είναι ακόμη πολύ μεγάλο, ενώ παρουσίασε ένα σχέδιο ειρήνευσης με χρονικό ορίζοντα εκατό ημερών – μια αναφορά που, σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές, συνδέεται περισσότερο με την πολιτική επέτειο των πρώτων 100 ημερών της νέας προεδρίας Τραμπ, παρά με ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα.
Ακόμη πιο ανησυχητικά ήταν τα σχόλια της εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τάμι Μπρους, η οποία ανακοίνωσε επίσημα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αλλάζουν στρατηγική και δεν πρόκειται πλέον να συμμετέχουν σε κάθε κάλεσμα για διαπραγματεύσεις. Η αμερικανική θέση, όπως διαμορφώνεται πλέον, απαιτεί από τη Ρωσία και την Ουκρανία να αναλάβουν οι ίδιες την ευθύνη για την επανεκκίνηση των συνομιλιών, υποβάλλοντας δικές τους προτάσεις και διαπραγματευόμενες απευθείας μεταξύ τους, χωρίς τη μεσολάβηση της Ουάσινγκτον.
Πριν από λίγες ημέρες, ο ειδικός απεσταλμένος του Αμερικανού προέδρου για την Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, είχε δηλώσει πως ΗΠΑ, ΕΕ και Ουκρανία είχαν καταλήξει σε έναν κατάλογο 22 προτεινόμενων ενεργειών που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για μια συμφωνία ειρήνης. Ωστόσο, οι δηλώσεις του δεν φαίνεται να συνάδουν με τις εξελίξεις που ακολούθησαν, καθώς η Ουάσινγκτον αποστασιοποιείται και αφήνει τη διαχείριση της κρίσης αποκλειστικά στα χέρια των Ευρωπαίων και της ουκρανικής κυβέρνησης.
Η απροθυμία του Λευκού Οίκου να συνεχίσει τον ρόλο του διαμεσολαβητή επιβεβαίωσε τους φόβους πολλών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, οι οποίες ήδη υποψιάζονταν ότι μετά τη σύναψη της συμφωνίας για τα ορυκτά, ο Ντόναλντ Τραμπ θα θεωρούσε πως τα βασικά συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή έχουν διασφαλιστεί και, ως εκ τούτου, δεν υπάρχει λόγος περαιτέρω εμπλοκής.
Πλέον, το βάρος της ειρηνευτικής διαδικασίας πέφτει στους Ευρωπαίους, οι οποίοι καλούνται να διαχειριστούν ένα γεωπολιτικό ναρκοπέδιο, ενώ ο Βλαντίμιρ Πούτιν συνεχίζει να επιδεικνύει ισχύ και να δηλώνει εμμέσως ότι ο πόλεμος θα τελειώσει μόνο υπό τους όρους που θα θέσει η Ρωσία. Οι κινήσεις αυτές αναδεικνύουν την πρόθεση της Μόσχας να συνεχίσει τις στρατιωτικές και διπλωματικές της πιέσεις έως ότου εξασφαλίσει σαφή κέρδη, τόσο επί του εδάφους όσο και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Η συνολική εικόνα επιβεβαιώνει την αντίληψη που διαμορφώνεται σε διπλωματικούς και πολιτικούς κύκλους, ότι ο Ντόναλντ Τραμπ ουδέποτε είχε ως προτεραιότητα την ειρήνευση στην Ουκρανία, αλλά αντίθετα αντιμετώπισε τη σύγκρουση ως επιχειρηματική ευκαιρία. Η συμφωνία για τα ορυκτά και η σχεδόν ταυτόχρονη πρώτη αποστολή όπλων από τις ΗΠΑ στην Ουκρανία κατά τη διάρκεια της προεδρίας του αποτελούν ενδείξεις μιας στρατηγικής που δίνει έμφαση στο οικονομικό και γεωπολιτικό κέρδος, χωρίς ουσιαστική διάθεση επίλυσης της κρίσης.
