Νικητές και χαμένοι στον νέο προϋπολογισμό της Ε.Ε.

Το νέο σχέδιο προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης ύψους 1,8 τρισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο παρουσίασε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, χαρακτηρίζεται από την ίδια ως «ο πιο φιλόδοξος που έχει προταθεί ποτέ». Ωστόσο, σύμφωνα με ανάλυση του Politico, η πρόταση δημιουργεί σαφείς νικητές αλλά και ηττημένους, ενώ υπάρχουν και τομείς με ασαφή κατάληξη.

Οι ηττημένοι

Αγρότες
Οι μεγαλύτεροι χαμένοι φαίνεται να είναι οι αγρότες, καθώς η χρηματοδότηση για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) μειώνεται από 386,6 δισ. ευρώ στον προηγούμενο προϋπολογισμό, στα 300 δισ. ευρώ. Επιπλέον, η ΚΑΠ ενσωματώνεται στο ταμείο συνοχής, γεγονός που προκαλεί αντιδράσεις στον αγροτικό κόσμο.

Καπνός
Η πρόταση για νέους φόρους σε καπνικά προϊόντα –μαζί με φόρους σε ηλεκτρονικά απόβλητα και μεγάλες εταιρείες– αναμένεται να προκαλέσει εντάσεις, καθώς τα έσοδα που θα προκύψουν (25-30 δισ. ευρώ ετησίως) θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή του κοινού ευρωπαϊκού χρέους από την πανδημία.

Βιοποικιλότητα
Η φύση χάνει τη διακριτή της θέση στον προϋπολογισμό. Το ειδικό μερίδιο για τη βιοποικιλότητα ενσωματώνεται σε έναν γενικότερο στόχο για το κλίμα και το περιβάλλον, που αφορά το 35% του συνολικού προϋπολογισμού, ή περίπου 700 δισ. ευρώ.

Οι νικητές

Ανατολικές χώρες και Ουκρανία
Χώρες που συνορεύουν με την Ουκρανία, τη Ρωσία και τη Λευκορωσία αναμένεται να λάβουν αυξημένα κονδύλια για λόγους ασφαλείας και οικονομικής σταθερότητας. Η Ουκρανία προτείνεται να στηριχθεί με επιπλέον 100 δισ. ευρώ για την ανοικοδόμηση και την ενταξιακή της πορεία.

Ηλεκτρικό ρεύμα και διασυνδέσεις
Ο Μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» ενισχύεται εντυπωσιακά, από 6 δισ. ευρώ σε 30 δισ. ευρώ για ενεργειακές υποδομές. Παράλληλα, ο νέος μηχανισμός ανταγωνιστικότητας ύψους 410 δισ. ευρώ θα στηρίξει επενδύσεις για την αναβάθμιση των ηλεκτρικών δικτύων και τη μείωση του κόστους ενέργειας σε βιομηχανία και νοικοκυριά.

Ψηφιακές τεχνολογίες
Τα κονδύλια για τον ψηφιακό τομέα πενταπλασιάζονται, φτάνοντας τα 54,8 δισ. ευρώ. Ο τομέας εντάσσεται στους τέσσερις βασικούς άξονες του νέου Ταμείου Ανταγωνιστικότητας.

Άμυνα και Διάστημα
Σημαντική ενίσχυση προβλέπεται για την άμυνα, με 131 δισ. ευρώ – πενταπλάσια του σημερινού προϋπολογισμού. Τα κονδύλια θα στηρίξουν την αμυντική ετοιμότητα της Ε.Ε. και τον τομέα του διαστήματος.

Έρευνα και πολιτισμός
Το πρόγραμμα Horizon Europe σχεδόν διπλασιάζεται στα 175 δισ. ευρώ, ενώ το Erasmus+ αυξάνεται κατά 50% στα 40 δισ. ευρώ. Παράλληλα, δημιουργείται το νέο πρόγραμμα AgoraEU με 8,6 δισ. ευρώ για τον πολιτισμό, τα ΜΜΕ και την κοινωνία των πολιτών.

Με ασαφή εικόνα

Στρατιωτική κινητικότητα
Η χρηματοδότηση αυξάνεται από 1,7 δισ. ευρώ σε 17,7 δισ., ωστόσο υπολείπεται των 75-100 δισ. που είχαν κριθεί απαραίτητα. Συνεπώς, η επίπτωση παραμένει αμφίβολη.

Πόλεις και περιφέρειες
Η πολιτική συνοχής πλέον εντάσσεται στα «Εθνικά και Περιφερειακά Σχέδια Εταιρικής Σχέσης», μειώνοντας την αυτονομία της. Ενώ οι φτωχότερες περιοχές της Ε.Ε. θα λάβουν 218 δισ. ευρώ, δεν υπάρχουν εγγυήσεις για το σύνολο των περιφερειών, γεγονός που προκαλεί ανησυχίες για πιθανές μειώσεις.