Ο Άρειος Πάγος απαντά στις καταγγελίες για «μπάζωμα» της δικογραφίας των Τεμπών

Ο Άρειος Πάγος απάντησε στις σοβαρές καταγγελίες της Μαρίας Καρυστιανού, προέδρου του Συλλόγου «Τέμπη 2023», που επικρίνει την πιθανή αλλοίωση της δικογραφίας για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, το οποίο κόστισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους. Η κατηγορούμενη για «μπάζωμα» της δικογραφίας διαδικασία επαναφέρει στη δημόσια συζήτηση την απογοήτευση της κοινής γνώμης από τη Δικαιοσύνη στην Ελλάδα, η οποία φαίνεται να έχει πληγεί από την έλλειψη διαφάνειας σε σημαντικές υποθέσεις του παρελθόντος.

Αναφέρονται παραδείγματα, όπως οι υποθέσεις της 17Ν, του Βατοπεδίου, των δομημένων ομολόγων, της Siemens και άλλες, που έχουν ενισχύσει την αίσθηση αμφισβήτησης ως προς την ανεξαρτησία και αμεροληψία της Δικαιοσύνης. Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της Real Polls, το 83,2% των πολιτών πιστεύει ότι η Δικαιοσύνη δεν λειτουργεί καλά, με το 55,6% να δηλώνει ότι είναι σίγουροι για αυτό.

Η πρόεδρος του Άρειου Πάγου, Ιωάννα Κλάπα, με επίσημη ανακοίνωση, εξήγησε τη νομική διαδικασία που ακολουθείται για τον ορισμό εφέτη ανακριτή σε σημαντικές υποθέσεις και τόνισε ότι τέτοιες διαδικασίες, όπως η ανάκριση για την τρομοκρατία και τα παραδικαστικά κυκλώματα, έχουν υλοποιηθεί με την πλήρη νομιμότητα και δεν έχουν αμφισβητηθεί από θεσμικούς παράγοντες. Η κ. Κλάπα υπογράμμισε επίσης ότι οι δικαστές οφείλουν να λειτουργούν αποκλειστικά με βάση το νόμο και τη συνείδησή τους, ενώ η δημόσια έκφραση διαφωνίας δεν πρέπει να ξεπερνά τα όρια της θεσμικής κριτικής και να παραβιάζει την ακεραιότητα των θεσμών.

Η ανακοίνωση του Άρειου Πάγου

Ειδικότερα, η πρόεδρος του Άρειου Πάγου, Ιωάννα Κλάπα, με απαντά στην ανάρτηση της Μαρίας Καρυστιανού με την εξής ανακοίνωση: «Η Δημοκρατία απαιτεί σεβασμό στους θεσμούς. Η διαδικασία ορισμού εφέτη ως ανακριτή επί υποθέσεων εξαιρετικής σημασίας ρυθμίζεται από τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και συγκεκριμένα τόσον από τις διατάξεις του άρθρου 28 του προϊσχύσαντος Κώδικα Ποινικής Δικονομίας όσον και από αυτές (ομοίου περιεχομένου) του άρθρου 29 του ίδιου Κώδικα, ο οποίος κυρώθηκε με το ν. 4620/2019 και ισχύει μέχρι σήμερα. Η συνδρομή νόμιμης περίπτωσης ορισμού εφέτη ως ανακριτή προτείνεται από τον εισαγγελέα εφετών και περί αυτής αποφαίνεται το δικαστήριο των μελών (ολομέλεια) του αρμοδίου κατά τόπο εφετείου, που συνεδριάζει σε συμβούλιο, το οποίο και αποφαίνεται περί αυτής αποφασιστικά.

Σε καταφατική περίπτωση, το ως άνω δικαστήριο ορίζει, επίσης αποφασιστικά, με ονομαστική ψηφοφορία, ένα εκ των μελών του ως ανακριτή ή ακόμη τον επίκουρο τούτου, αν θεωρεί ότι απαιτείται από το εύρος της υποθέσεως καθώς και τον αναπληρωτή του, που, κατά την κρίση του, είναι ικανοί να διενεργήσουν και να ολοκληρώσουν την ανάκριση, ακόμη και όταν αυτή έχει ήδη ανατεθεί σε ανακριτή πρωτοδίκη, ο οποίος οφείλει να διακόψει κάθε ανακριτική ενέργεια επί της συγκεκριμένης υποθέσεως και να διαβιβάσει τη δικογραφία στον ορισθέντα εφέτη ανακριτή.

Μέχρι σήμερα, πλείστες ιδιαίτερα σοβαρές υποθέσεις ανατέθηκαν, νομοτύπως, σε εφέτες ανακριτές. Ενδεικτικά, αναφέρονται: η ανάκριση για τα εγκλήματα των τρομοκρατικών οργανώσεων 17 Νοέμβρη και ΕΛΑ, η ανάκριση για το Βατοπέδι, τα δομημένα ομόλογα, τα παραδικαστικά κυκλώματα, την υπόθεση της SIEMENS, την υπόθεση τρομοκρατίας και την υπόθεση της εγκληματικής οργάνωσης της ΧΡΥΣΗΣ ΑΥΓΗΣ, με αντίστοιχες αποφάσεις της Ολομέλειας του Εφετείου Αθηνών, την υπόθεση των Ζωνιανών στην Κρήτη, με απόφαση της Ολομέλειας του Εφετείου Κρήτης και, τελευταία, για την υπόθεση των Τεμπών, με απόφαση της Ολομέλειας του Εφετείου Λάρισας. Πρέπει να επισημανθεί ότι μέχρι σήμερα ουδείς θεσμικός παράγων αμφισβήτησε την εγκυρότητα της ανωτέρω διαδικασίας. Αντίθετα, συνήγοροι και εμπλακέντες διάδικοι εξέφραζαν την εμπιστοσύνη σε πρόσωπα μείζονος εμπειρίας και νομομάθειας, ήτοι σε ανώτερους δικαστικούς λειτουργούς.

Διαφωνίες, ασφαλώς, μπορούν να εκφραστούν, θεσμικά, για δικαστικές αποφάσεις ή δικαστικές ενέργειες και δράσεις. Ο σχολιασμός, άλλωστε, δικαστικών αποφάσεων είναι ουσιώδες στοιχείο λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος. Η διαφωνία, όμως, σε νομική προσέγγιση και ερμηνεία δεν μπορεί να εκφραστεί από οποιονδήποτε και για οποιονδήποτε λόγο, με λοιδορία, απειλητικές εκφράσεις, υποτίμηση, προσβολή και καθύβριση των θεσμών και των κανόνων, μέσα από τους οποίους η δημοκρατία καθορίζει τα πλαίσια λειτουργίας των θεσμών. Είναι προφανές ότι η ρήξη με τους θεσμούς πλήττει καίρια τη δημοκρατία και μάλιστα πενήντα χρόνια μετά την αποκατάστασή της. Σε κάθε περίσταση, όμως, ο δικαστής οφείλει να συνεχίσει να δεσμεύεται μόνον από το νόμο και τη συνείδησή του, εξοπλισμένος από το Σύνταγμα με τις εγγυήσεις της λειτουργικής και προσωπικής ανεξαρτησίας».

Η ανάρτηση της Μαρίας Καρυστιανού

Η Μαρία Καρυστιανού, στην ανάρτησή της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επιτίθεται προσωπικά στον Ειδικό Εφέτη Ανακριτή, Σωτήρη Μπακαΐμη, κατηγορώντας τον ότι, μετά από παρέμβαση του Πρωθυπουργού και άλλων, ανέλαβε την υπόθεση του δυστυχήματος στα Τέμπη, αντικαθιστώντας την ανακρίτρια Λάρισας. Στην ανάρτησή της, η Καρυστιανού αναφέρεται σε υποψίες για κλείσιμο της δικογραφίας και καταγγέλλει την πρόθεση να «μπαζωθεί» η υπόθεση, καταγγέλλοντας με έντονο ύφος την ενδεχόμενη προσπάθεια συγκάλυψης της αλήθειας. Κλείνει την ανάρτησή της με προειδοποίηση ότι σε περίπτωση που συμβεί κάτι τέτοιο, η αντίδρασή της και των συγγενών των θυμάτων θα είναι δυναμική.