Πρωταθλητής στις οφειλές το Δημόσιο – Το success story των απλήρωτων χρεών

Παρά τα αισιόδοξα μηνύματα από το οικονομικό επιτελείο για «δημοσιονομική πρόοδο», οι αριθμοί αποκαλύπτουν μια διαφορετική πραγματικότητα: το ελληνικό Δημόσιο εξακολουθεί να λειτουργεί σαν δομικός κακοπληρωτής, με τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς πολίτες και επιχειρήσεις να αυξάνονται κατά 668 εκατ. ευρώ μόνο στο πρώτο πεντάμηνο του 2025.

Οι συνολικές οφειλές αγγίζουν πλέον επίπεδα μνημονιακής μνήμης, ενώ η μείωση που καταγράφηκε τον Μάιο είναι περισσότερο στατιστική «παρηγοριά» παρά ένδειξη ουσιαστικής βελτίωσης.

Στο επίκεντρο της κρίσης, το Εθνικό Σύστημα Υγείας, με τα νοσοκομεία να πνίγονται σε απλήρωτες προμήθειες ύψους 1,6 δισ. ευρώ, γεγονός που αντιφάσκει με τη ρητορική περί «ενίσχυσης του ΕΣΥ». Οι ασφαλιστικοί φορείς, από την πλευρά τους, συνεχίζουν να χρωστούν εκατομμύρια σε ανεκτέλεστες συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις, επιτείνοντας την ταλαιπωρία χιλιάδων δικαιούχων.

Οι δήμοι και τα νομικά πρόσωπα του Δημοσίου συμβάλλουν κι αυτοί στο συνολικό ύψος των χρεών, επιβεβαιώνοντας ότι το πρόβλημα δεν είναι μεμονωμένο αλλά συστημικό.

Ιδιαίτερα ενοχλητική για τους πολίτες είναι και η εικόνα γύρω από τις επιστροφές φόρων, οι οποίες παραμένουν πάνω από τα 650 εκατ. ευρώ. Από αυτά, τα 269 εκατ. ευρώ έχουν υπερβεί κατά πολύ το όριο των 90 ημερών – το όριο που το ίδιο το κράτος έχει θεσπίσει για να θεωρείται μία υποχρέωση «καθυστερημένη». Η συνηθισμένη δικαιολογία; Ελλιπή δικαιολογητικά ή ευθύνη του φορολογούμενου – το κράτος χρωστά, αλλά φταίει ο πολίτης.

Η αντίφαση είναι εξόφθαλμη: η Πολιτεία απαιτεί συνέπεια, ακρίβεια και φορολογική πειθαρχία από τους πολίτες, ενώ η ίδια δεν εκπληρώνει τις στοιχειώδεις υποχρεώσεις της. Κι όμως, όλα αυτά βαφτίζονται μεταρρυθμίσεις και εξυγίανση, σε μια προσπάθεια να συντηρηθεί ένα success story που, στην πράξη, αποδομείται από την καθημερινότητα χιλιάδων πολιτών και επαγγελματιών.

Η εικόνα που διαμορφώνεται είναι σαφής: πίσω από τα δελτία Τύπου και τους πίνακες βελτίωσης, υπάρχει ένα κράτος που χρωστά συστηματικά και καθυστερεί σκόπιμα, θέτοντας σε δοκιμασία την αξιοπιστία του και υπονομεύοντας την πραγματική οικονομία.

Με πληθωρισμό στο 3,6% και μειωμένη κατανάλωση, οι ΜμΕ παλεύουν για επιβίωση

Ο ετήσιος πληθωρισμός για τον Ιούνιο εκτοξεύτηκε στο 3,6%, σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία της Eurostat, από 3,3% τον Μάιο και αισθητά υψηλότερα από το 2,5% που είχε καταγραφεί έναν χρόνο πριν. Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει την παρατεταμένη πίεση στην οικονομία και διαψεύδει τις ελπίδες για γρήγορη επιστροφή στην κανονικότητα.

Η ακρίβεια στα βασικά αγαθά, στα καύσιμα και στην ενέργεια, σε συνδυασμό με την κατοικιστική κρίση, πλήττει άμεσα τα νοικοκυριά. Οι καταναλωτές βλέπουν το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους να εξανεμίζεται στις πάγιες υποχρεώσεις, αφήνοντας ελάχιστα διαθέσιμα για κατανάλωση – με αποτέλεσμα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) να στενάζουν από την πτώση του τζίρου.

Η κατάσταση επιδεινώνεται περαιτέρω λόγω των υψηλών ενοικίων επαγγελματικής στέγης, τα οποία ανεβάζουν το λειτουργικό κόστος σε επίπεδα μη βιώσιμα για μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων. Οι ΜμΕ βρίσκονται «μεταξύ σφύρας και άκμονος», αναμένοντας κάποια ουσιαστική παρέμβαση από την κυβέρνηση, είτε σε επίπεδο φορολογικών ελαφρύνσεων, είτε μέσω στοχευμένων μέτρων στήριξης.

Το οικονομικό επιτελείο έχει προαναγγείλει ανακοινώσεις στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο, αλλά μέχρι τότε η μόνη άμεση ελπίδα είναι η εκπτωτική περίοδος, που ξεκινά στις 14 Ιουλίου. Πρόκειται για μια καθοριστική ανάσα για το λιανεμπόριο και άλλους κλάδους της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, σε μια προσπάθεια να αναθερμανθεί η αγορά.

Ωστόσο, οι προσδοκίες είναι συγκρατημένες. Παρότι υπάρχουν ενδείξεις για ενίσχυση της κατανάλωσης, η εμπειρία προηγούμενων εκπτωτικών περιόδων δεν αφήνει περιθώριο για υπεραισιοδοξία. Όπως σημειώνουν άνθρωποι της αγοράς, δεν αρκεί μια πρόσκαιρη κινητικότητα, αλλά απαιτείται επιστροφή της κατανάλωσης σε επίπεδα προ κρίσης.

Η εικόνα παραμένει οριακή. Ο συνδυασμός συρρίκνωσης της αγοραστικής δύναμης και εκτόξευσης των υποχρεώσεων, τόσο για πολίτες όσο και για επιχειρήσεις, συνθέτει ένα εξαιρετικά δύσκολο περιβάλλον. Το ερώτημα πλέον είναι αν οι καλοκαιρινές εκπτώσεις μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτης ή απλώς θα αποτυπώσουν, για ακόμη μια φορά, την ασφυξία της πραγματικής οικονομίας.

Η αγορά κρατά την ανάσα της. Και μαζί της, δεκάδες χιλιάδες επαγγελματίες που ελπίζουν πως αυτή τη φορά κάτι θα αλλάξει.