Ο Μητσοτάκης είχε συμφωνήσει με την πολιτική του Σολτς σχετικά με τoν επαναπατρισμό λαθρομεταναστών στην Ελλάδα

Σολτς: Η ελληνική κοινή γνώμη έχει το δικαίωμα να ανησυχεί και να εκφράζει την αγανάκτησή της σχετικά με τη στάση της Γερμανίας στο μεταναστευτικό ζήτημα, καθώς και για τα σοβαρά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν στο μέλλον, όπως είναι η ασφάλεια, η οικονομία και οι κοινωνικές επιπτώσεις. Ωστόσο, η ίδια στάση δεν μπορεί να ισχύει για τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο λόγος είναι ότι είχε γνώση των προθέσεων και των προτάσεων του καγκελάριου Όλαφ Σολτς από την άνοιξη του 2022 και, ενώ αρχικά αντέτεινε μια διπλωματική αντίσταση, αργότερα προχώρησε σε συζητήσεις σχετικά με αυτές.

Συγκεκριμένα, κατά την πρώτη τους συνάντηση στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάιο του 2022 (σημειώνεται ότι ο Σολτς ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Δεκέμβριο του 2021), ο Γερμανός καγκελάριος έθεσε το ζήτημα της επιστροφής στην Ελλάδα περισσότερων από 30.000 αναγνωρισμένων προσφύγων ή κατόχων νόμιμων εγγράφων ασύλου. Διπλωμάτες με έγκυρη γνώση των συζητήσεων εκείνης της περιόδου αναφέρουν ότι ο κ. Μητσοτάκης, αν και αιφνιδιάστηκε, είχε προετοιμαστεί κατάλληλα για το θέμα του μεταναστευτικού.

Υπογράμμισε, από τη μία πλευρά, ότι οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες ταξίδεψαν νόμιμα από την Ελλάδα προς την κεντρική Ευρώπη και, από την άλλη, ότι τα γερμανικά δικαστήρια είχαν αναγνωρίσει τα δικαιώματα των “ασυλούχων”. Στην ίδια συνάντηση, ο Σολτς παρέλειψε να απαντήσει στο αίτημα του Πρωθυπουργού για υποστήριξη στην προστασία των χερσαίων και θαλάσσιων ελληνικών συνόρων από τους παράνομους μετανάστες, ενώ ήταν αρνητικός στο ενδεχόμενο προσωπικής εμπλοκής του στις σχέσεις μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας.

Οι προτάσεις Σολτς

Ωστόσο, σύντομα, ο κ. Μητσοτάκης έγινε πιο δεκτικός στις απαιτήσεις του Σολτς, ελπίζοντας (ή πέφτοντας στην παγίδα) ότι με τον τρόπο αυτό θα διευκολυνθούν και κατευναστικές παρεμβάσεις του προς την Άγκυρα για το Αιγαίο. Έτσι, στη συνάντησή τους στο Μαξίμου, στα τέλη Οκτωβρίου 2022, ο Πρωθυπουργός έδειξε έτοιμος να αποδεχθεί τις προτάσεις Σολτς σε περίπτωση που δεν εφαρμόζονταν μόνον διμερώς, αλλά από όλα τα μέλη της ΕΕ.

Αποδείχθηκε λάθος τακτική, καθώς η ανταπάντηση του Βερολίνου, τους επόμενους μήνες, ήταν ότι η Ελλάδα και η Γερμανία όφειλαν να δώσουν πρώτες το παράδειγμα υιοθέτησης των νέων ρυθμίσεων, αφού ο Πρωθυπουργός τις έκρινε ρεαλιστικές για το σύνολο της Ε.Ε. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Καγκελάριος επαύξησε την πίεσή του προς την Ελλάδα στις συνομιλίες του Βερολίνου, τον Ιανουάριο του 2023, με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Σακελλαροπούλου, αξιοποιώντας και τη διπλωματική απειρία της.

Όσο κι αν ακούγεται εξωπραγματικό, ο Σολτς φέρεται να αύξησε τον αριθμό όσων έπρεπε να επιστρέψουν από 30 σε 50 χιλιάδες! Επιπρόσθετα, πρότεινε νομοθετικές αλλαγές στην Ελλάδα για την παροχή κινήτρων σε όσους έχουν εισέλθει και βρίσκονται ακόμα στη χώρα, αλλά και -κυρίως- για εκείνους που “πρέπει” να επιστρέψουν από τη Γερμανία.

Η στροφή

Από τα αποτελέσματα προκύπτει ότι οι απαντήσεις της κυρίας Σακελλαροπούλου δεν είχαν καμία επίδραση στον κ. Σολτς, ο οποίος επανήλθε στον Πρωθυπουργό στο Βερολίνο, στα μέσα Νοεμβρίου 2023. Στις εν λόγω συνομιλίες, καταγράφεται η πρώτη αλλαγή στάσης του κ. Μητσοτάκη, καθώς, αποδεχόμενος προτάσεις δύο συνεργατών του, δήλωσε δημόσια ότι πρέπει να «αντιμετωπίσουμε πραγματικά, υπαρκτά προβλήματα δευτερογενών ροών» που «χρήζουν μίας κοινής στρατηγικής και προσέγγισης μεταξύ των δύο χωρών μας».

Στο πρώτο εξάμηνο του 2024, ενόψει των ευρωεκλογών, οι διμερείς επαφές και οι συζητήσεις στην Ε.Ε. σχετικά με το Μεταναστευτικό μειώθηκαν λόγω του φόβου του πολιτικού κόστους. Επιπλέον, αν στηριζόμασταν στις πανηγυρικές δηλώσεις του κ. Μητσοτάκη, στις 20 Δεκεμβρίου 2023, για το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου της Ε.Ε., σήμερα δεν θα έπρεπε να ανησυχούμε σχεδόν καθόλου για το ζήτημα. Ο Πρωθυπουργός είχε τονίσει ότι «επήλθε, επιτέλους, μία σημαντική ευρωπαϊκή συμφωνία στην οποία η Ελλάδα είχε πρωτοστατήσει, λαμβάνοντας υπόψη και τις εθνικές ιδιαιτερότητες».

Νέα Λαμπεντούζα η Γαύδος

Δυστυχώς, όπως προκύπτει από τις αυξημένες ροές παράνομων μεταναστών και προσφύγων στο νότια της Κρήτης και, ειδικά στη Γαύδο (όπως εύστοχα επεσήμανε η “Εστία”, η Γαύδος μετατρέπεται σε Λαμπεντούζα), η κατάσταση στο Μεταναστευτικό επιδεινώνεται ραγδαία. Η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα αξιοποιείται στο έπακρο από τα κυκλώματα εμπορίας ανθρώπων για να θησαυρίσουν στο νότιο άκρο της ελληνικής επικράτειας.

Ολοφάνερα πια, πρόκειται για το γεγονός που ήταν όντως “απρόβλεπτο”, όταν προ διετίας έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου ο πρόεδρος Σίσι. Ωστόσο, θα έπρεπε μάλλον να είναι “προβλέψιμο” εκ μέρους της ΕΕ και της ελληνικής κυβέρνησης, καθώς ο πόλεμος στη Γάζα βρίσκεται ήδη στον πέμπτο μήνα του. Οι Βρυξέλλες και η Αθήνα δεν έδρασαν προληπτικά, ώστε να αποτρέψουν τις αυξημένες ροές. Ούτε και χορήγησαν την απαιτούμενη βοήθεια στις κρατικές δομές της Αιγύπτου, οι οποίες αντιμετωπίζουν πρόβλημα ασφάλειας σε δύο μέτωπα, στη χερσόνησο του Σινά και στη Λιβύη, ενώ η εσωτερική οικονομική κρίση συνεχίζεται.

Ταυτόχρονα, πέραν των προσφύγων, η ίδια οδός αρχίζει να χρησιμοποιείται και από τα κυκλώματα τα οποία δρουν με παράνομους μετανάστες που, με ένα αεροπορικό εισιτήριο 80-100 ευρώ, ταξιδεύουν από το Μαρόκο στην Κωνσταντινούπολη και, από εκεί, μέσω των μικρασιατικών παραλίων, στα ελληνικά νησιά. Για τους δικούς τους λόγους, οι τουρκικές αρχές κάνουν (λίγες) αποτρεπτικές κινήσεις απέναντι από τα νησιά, ενώ παρακολουθούν με ικανοποίηση τις εξελίξεις νοτιότερα, όπως προέβλεπε ο Ερντογάν προ τριετίας.

Τα όσα συμβαίνουν νότια της Κρήτης είναι, προς το παρόν, σχεδόν αόρατα στην κοινή γνώμη και –για πολλοστή φορά– στις τελευταίες προτεραιότητες της κυβέρνησης. Και να σκεφθεί κανείς ότι ήταν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης που είχε κάνει την αυτοκριτική του, τον Ιανουάριο του 2020, δηλώνοντας: «με βάση όσα γνωρίζω σήμερα, αν τα γνώριζα πριν από έξι μήνες, δεν θα καταργούσα το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής – εξ ου και έσπευσα να το επανιδρύσω». Σωστά. Σήμερα, βέβαια, υπάρχει υπουργείο, αλλά η κυβέρνηση πάλι αιφνιδιάζεται.