Οι καταιγίδες με τεράστιο χαλάζι ενδέχεται να πλήξουν πιο συχνά τη Νότια Ευρώπη

Ειδικοί του κλίματος από το Πανεπιστήμιο του Νιούκασλ, το Βρετανικό Μετεωρολογικό Ινστιτούτο (Met Office) και το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ χρησιμοποίησαν πανευρωπαϊκές προσομοιώσεις υψηλής ανάλυσης (σε επίπεδο χιλιομέτρων) για να μελετήσουν τις μελλοντικές μεταβολές του χαλαζιού υπό το πρίσμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Communications, δείχνει ότι σε ένα σενάριο υψηλών εκπομπών (RCP8.5), το έντονο χαλάζι αναμένεται να μειωθεί – με πιθανή εξαίρεση τις περιπτώσεις πολύ μεγάλου χαλαζιού.

Το «έντονο» χαλάζι ορίζεται ως αυτό με διάμετρο 2 εκατοστών, ενώ διάμετρος 5 εκατοστών ή μεγαλύτερη θεωρείται «πολύ μεγάλο» χαλάζι. Όσο μεγαλύτερο είναι το χαλάζι, τόσο μεγαλύτερες ζημιές προκαλεί, και ακόμα και μια μικρή αύξηση στο μέγεθός του μπορεί να αντισταθμίσει τα πιθανά οφέλη από τη μείωση της συνολικής συχνότητας των χαλαζοπτώσεων.

Οι ερευνητές αποδίδουν τη μείωση της συχνότητας σε περισσότερους από έναν παράγοντες. Καθώς η ατμόσφαιρα θερμαίνεται, το χαλάζι σχηματίζεται σε υψηλότερα στρώματα, όπου τα ανοδικά ρεύματα μπορεί να είναι ασθενέστερα, δίνοντάς του περισσότερο χρόνο να λιώσει προτού φτάσει στο έδαφος. Επίσης, η αποδυνάμωση της γενικότερης κυκλοφορίας των ανέμων επηρεάζει το κάθετο προφίλ των ρευμάτων, καθιστώντας τις συνθήκες λιγότερο ευνοϊκές για την οργάνωση ισχυρών καταιγίδων.

Ωστόσο, οι συγγραφείς της μελέτης εντοπίζουν έναν άλλο τύπο καταιγίδας, πιο «θερμό», παρόμοιο με αυτόν που παρατηρείται στους τροπικούς, ο οποίος αναμένεται να επικρατήσει κατά τις θερμές εποχές. Αυτές οι καταιγίδες, παρότι διαφορετικές, εξακολουθούν να μπορούν να παράγουν χαλάζι που φτάνει στο έδαφος – και μάλιστα πολύ μεγάλο. Οι περιοχές της Νότιας Ευρώπης φαίνεται πως θα επηρεαστούν περισσότερο, με αυξημένη συχνότητα σοβαρών χαλαζοπτώσεων.

Ο επικεφαλής της μελέτης, Δρ. Αμπντουλάχ Καχραμάν, ανώτερος ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Νιούκασλ και επισκέπτης επιστήμονας στο Μετεωρολογικό Κέντρο Χάντλεϊ του Met Office, σχολίασε:

«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις ισχυρές καταιγίδες είναι πιο περίπλοκες απ’ ό,τι πιστεύαμε μέχρι τώρα. Τα μοντέλα υψηλής ανάλυσης αποκαλύπτουν σημαντικές αποκλίσεις από προηγούμενες προβλέψεις. Η κοινωνία πρέπει να προετοιμαστεί για λιγότερα, αλλά πιθανώς πιο καταστροφικά επεισόδια χαλαζιού σε ένα μέλλον με 5 βαθμούς θερμότερη Γη».

Η καθηγήτρια Λίζι Κέντον, υπεύθυνη προβλέψεων κλίματος στο Met Office και καθηγήτρια Κλιματικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, δήλωσε: «Τα αποτελέσματα αυτά είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά. Υποδεικνύουν ότι πρέπει να προετοιμαστούμε για καταιγίδες τύπου τροπικού κλίματος στην Ευρώπη, συνοδευόμενες από πολύ μεγάλα χαλάζια που προκαλούν σοβαρές ζημιές. Αυτή η πιθανότητα αφορά και το Ηνωμένο Βασίλειο, αν και ο κίνδυνος παραμένει χαμηλός».

Η καθηγήτρια Χέιλι Φάουλερ, συν-συγγραφέας της μελέτης από το Πανεπιστήμιο του Νιούκασλ, πρόσθεσε: «Ως κοινωνία, πρέπει να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για πρωτοφανή ακραία φαινόμενα. Η μελέτη μας δείχνει ότι μελλοντικές καταιγίδες στη Μεσόγειο ενδέχεται να φέρουν τεράστιο χαλάζι, με καταστροφικές επιπτώσεις. Πρόσφατες χαλαζοπτώσεις έχουν ήδη προκαλέσει σημαντικές ζημιές σε περιουσίες, υποδομές, καλλιέργειες – ακόμα και σε αεροσκάφη».

Η ανάλυση της ερευνητικής ομάδας καταλήγει ότι η πιθανότητα για πολύ μεγάλο χαλάζι μειώνεται στην Κεντρική Ευρώπη, ενώ παραμένει χαμηλή στα Βρετανικά Νησιά και τη Βόρεια Ευρώπη. Αντίθετα, αυξάνεται στη Νότια Ευρώπη, ιδιαίτερα το φθινόπωρο και τον χειμώνα, εξισορροπώντας τις μειώσεις του καλοκαιριού και της άνοιξης.

Οι συγγραφείς αναγνωρίζουν την αβεβαιότητα που παραμένει σχετικά με το πόσο επηρεάζει το λιώσιμο του χαλαζιού – λόγω υψηλότερων επιπέδων παγοποίησης – τη δυνατότητα των μεγαλύτερων χαλαζιών να φτάνουν στο έδαφος. Προτείνουν περαιτέρω μελέτες σε καταιγίδες τύπου τροπικού προφίλ, για να κατανοηθεί καλύτερα η δυναμική τους και ο κίνδυνος παραγωγής εξαιρετικά μεγάλου και καταστροφικού χαλαζιού.