Οκτώ στους δέκα Έλληνες έχουν ψυχολογικά λόγο οικονομικών έρευνα Focus Bari

Η νέα έρευνα της Focus Bari, με τίτλο «Οικονομική Ψυχολογία των Ελλήνων: Στάσεις και Συμπεριφορές», αναδεικνύει για άλλη μια φορά τις βαθιές κοινωνικές και οικονομικές παθογένειες της ελληνικής πραγματικότητας. Πίσω από τα νούμερα και τις στατιστικές, ξεδιπλώνεται μια εικόνα στασιμότητας, ανασφάλειας και μιας κοινωνίας που παραμένει εγκλωβισμένη σε αντιφάσεις και ξεπερασμένες αντιλήψεις.

Η Ελλάδα της απαισιοδοξίας και της αδιέξοδης επιβίωσης

Η έρευνα δείχνει ότι δύο στους τρεις Έλληνες θεωρούν εξαιρετικά δύσκολο το να χτίσουν περιουσία από το μηδέν. Δεν προκαλεί έκπληξη. Σε μια χώρα όπου οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αφανίζονται, η φορολογία στραγγαλίζει κάθε οικονομική δραστηριότητα, και η γραφειοκρατία αποτελεί τροχοπέδη για κάθε καινοτομία, η έννοια του «χτισίματος» περιουσίας μοιάζει με ανέκδοτο.

Πώς μπορούν οι Έλληνες να νιώσουν αισιόδοξοι όταν οι νέες γενιές είτε μεταναστεύουν για να βρουν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας είτε προσπαθούν να επιβιώσουν με μισθούς που δεν καλύπτουν ούτε τα βασικά; Η «αισιοδοξία» των νέων που αναφέρεται στην έρευνα, δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια ψευδαίσθηση, μια ελπίδα που τροφοδοτείται από άγνοια ή αναγκαστική προσαρμογή σε μια ζοφερή πραγματικότητα.

Χρήματα, ευτυχία και μια κοινωνία σε ψυχολογικό αδιεξοδο

Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων δηλώνει ότι οι οικονομικές δυσκολίες επηρεάζουν την ψυχολογία τους. Αυτή η δήλωση είναι ενδεικτική μιας κοινωνίας που έχει χάσει την αυτοπεποίθησή της. Τα χρήματα μπορεί να μην αγοράζουν την ευτυχία, αλλά σίγουρα εξασφαλίζουν την αξιοπρέπεια, την ασφάλεια και την ελευθερία κινήσεων.

Κι όμως, το γεγονός ότι μόνο ένας στους τέσσερις Έλληνες πιστεύει πως η προσωπική και επαγγελματική ευτυχία μπορούν να συνυπάρξουν είναι ένα ισχυρό κατηγορώ προς ένα σύστημα που καταπατά την ισορροπία ανάμεσα στην εργασία και την προσωπική ζωή. Πώς να υπάρξει ευτυχία, όταν ο μέσος εργαζόμενος στη χώρα νιώθει εγκλωβισμένος σε μια ατέλειωτη μάχη για την επιβίωση;

Πλούτος και ηθική: Ουτοπίες και υποκρισία

Είναι ενδιαφέρον ότι οι μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες συνδέουν τον πλούτο με ανήθικες πρακτικές, ενώ η εικόνα του «πλούσιου και καλού ανθρώπου» παραμένει ζωντανή. Αυτή η αντίφαση αντικατοπτρίζει μια βαθιά ριζωμένη καχυποψία απέναντι στην επιτυχία, που πηγάζει από δεκαετίες πολιτικής και οικονομικής διαφθοράς.

Ωστόσο, η άποψη αυτή υποκρύπτει μια κοινωνική υποκρισία: ενώ κατηγορούμε τους πλούσιους για ανηθικότητα, ταυτόχρονα θαυμάζουμε και προσδοκούμε να γίνουμε όπως αυτοί. Αυτή η αντίθεση αποκαλύπτει την ανικανότητα της κοινωνίας να βρει υγιή πρότυπα πλούτου και επιτυχίας.

Το συμπέρασμα μιας έρευνας που απογυμνώνει

Η έρευνα της Focus Bari δεν φέρνει αισιοδοξία, αλλά αποκαλύπτει τις πραγματικές διαστάσεις της κρίσης στην Ελλάδα. Πέρα από την οικονομία, το πρόβλημα είναι βαθιά κοινωνικό και ψυχολογικό. Οι Έλληνες ζουν σε μια χώρα όπου οι ευκαιρίες είναι περιορισμένες, η εργασία και η ευτυχία φαίνονται ασύμβατες, και η πίστη σε ένα καλύτερο μέλλον υπονομεύεται από τη στασιμότητα και την απογοήτευση.

Αυτό που χρειαζόμαστε δεν είναι άλλες έρευνες που επιβεβαιώνουν τα αυτονόητα, αλλά ουσιαστικές λύσεις. Μια πολιτεία που θα στηρίζει την πραγματική ανάπτυξη, θα αποκαθιστά την εμπιστοσύνη στις θεσμικές αξίες και θα προσφέρει στους πολίτες της τη δυνατότητα να ονειρεύονται ξανά. Μέχρι τότε, η Ελλάδα θα συνεχίσει να μετράει τις πληγές της και να παραμένει εγκλωβισμένη στις αντιφάσεις της.