Οι αμερικανικές πρωτοβουλίες για ειρηνευτική διευθέτηση και οι ολοένα εντονότερες πιέσεις του Ντόναλντ Τραμπ προς το Κίεβο διαμορφώνουν νέο, εξαιρετικά εύθραυστο σκηνικό γύρω από τον πόλεμο Ρωσίας–Ουκρανίας. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι βρίσκεται αντιμέτωπος με μια προτεινόμενη συμφωνία που αγγίζει το νευραλγικό ζήτημα της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας του, ενώ ταυτόχρονα δέχεται κριτική για τη μη διεξαγωγή εκλογών υπό στρατιωτικό νόμο. Στο φόντο μιας Δύσης που εμφανίζει ρωγμές, η Ουκρανία εισέρχεται σε μία από τις πιο καθοριστικές φάσεις της σύγκρουσης.
Σύμφωνα με διεθνή δημοσιεύματα, Αμερικανοί απεσταλμένοι –μεταξύ των οποίων ο Στιβ Γουίτκοφ και ο Τζάρεντ Κούσνερ– κάλεσαν τον Ζελένσκι να απαντήσει εντός λίγων ημερών στο αμερικανικό σχέδιο, με εκτιμήσεις που μιλούν για πιθανή συμφωνία «ως τα Χριστούγεννα». Το αρχικό σχέδιο των 28 σημείων, το οποίο προέβλεπε παραχώρηση ουκρανικών εδαφών στη Ρωσία με αντάλλαγμα αόριστες αμερικανικές εγγυήσεις, έχει περιοριστεί σε 20 σημεία, χωρίς όμως να έχουν λυθεί τα δύο κρίσιμα θέματα: το εδαφικό και ο χαρακτήρας των διεθνών εγγυήσεων. Το Κίεβο και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες συνεχίζουν να θεωρούν την πρόταση δυσανάλογα ευνοϊκή προς τη Μόσχα.
Ο Ζελένσκι, απαντώντας στις πιέσεις Τραμπ, δήλωσε «έτοιμος για εκλογές» μέσα σε 60–90 ημέρες, ζητώντας από τους συμμάχους εγγυήσεις ασφαλείας για τη διεξαγωγή τους και προαναγγέλλοντας νομοθετική πρωτοβουλία για κάλπες ενόσω ισχύει ο στρατιωτικός νόμος. Παράλληλα, υπογράμμισε σε ευρωπαϊκή περιοδεία ότι η Ουκρανία δεν έχει ούτε νομικό ούτε ηθικό δικαίωμα να παραχωρήσει εδάφη, επικαλούμενος το σύνταγμα και το διεθνές δίκαιο, ενώ σημείωσε πως δεν έχει λάβει σαφείς απαντήσεις για την αντίδραση της Δύσης σε περίπτωση νέας ρωσικής επίθεσης.
Την ώρα που το Κίεβο παλεύει να διαμορφώσει κοινή ευρωπαϊκή στάση, ο Τραμπ επιμένει πως η Ρωσία βρίσκεται σε ισχυρότερη θέση, κατηγορώντας τους Ευρωπαίους ότι «μιλούν, αλλά δεν πράττουν» και ασκώντας πίεση στον Ζελένσκι για τις εκλογές, ισχυριζόμενος ότι ο πόλεμος χρησιμοποιείται ως «δικαιολογία». Παράλληλα, εμφανίζεται απαισιόδοξος για τις διαπραγματεύσεις, λέγοντας ότι Πούτιν και Ζελένσκι «μισούν ο ένας τον άλλον».
Η Μόσχα, από τη δική της πλευρά, επιμένει ότι το Ντονμπάς αποτελεί «ιστορικό ρωσικό έδαφος», με τον Βλαντίμιρ Πούτιν να σκληραίνει τη στάση του και να περιορίζει ακόμη περισσότερο τα περιθώρια συμβιβασμού. Μέσα σε αυτό το πυκνό διπλωματικό τοπίο, το ουκρανικό ζήτημα μπαίνει σε μια στιγμή που μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική είτε για τον τερματισμό είτε για την παράταση της σύγκρουσης.
