Πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη «DeepSeek» της Κίνας επηρεάζει το μέλλον της ανθρωπότητας και της παγκόσμιας ισχύος

Το μέλλον της ανθρωπότητας δεν διακυβεύεται πλέον σε παραδοσιακές στρατηγικές ζώνες όπως η Ανατολική Ευρώπη ή τα Στενά της Ταϊβάν. Όχι, η πραγματική σύγκρουση εκτυλίσσεται σε αποστειρωμένα, φωτισμένα με νέον δωμάτια των κέντρων δεδομένων, εκεί όπου οι γκουρού της τεχνολογίας διαμορφώνουν το μέλλον μας, διακηρύσσοντας πως χτίζουν την υποδομή για την Τεχνητή Νοημοσύνη της επόμενης γενιάς.

Αυτή η μάχη δεν αφορά μονάχα έναν ιδεολογικό ή στρατηγικό πόλεμο, αλλά είναι μια σύγκρουση χωρίς όρια, όπου οι απώλειες δεν είναι απλώς γραμμές κώδικα, αλλά ενδέχεται να αφορούν την ίδια την αυτονομία μας και τα ηθικά μας πρότυπα. Παρά τις τεράστιες αλλαγές που συμβαίνουν, τα μέσα ενημέρωσης προτιμούν να εστιάζουν σε παροδικά πολιτικά δράματα, αγνοώντας τις κατακλυσμιαίες συνέπειες που μπορεί να φέρει αυτή η τεχνολογική επανάσταση.

Η ανακοίνωση του προγράμματος Τεχνητής Νοημοσύνης Stargate από τον πρόεδρο Trump, με προϋπολογισμό 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ακριβώς μετά την παρουσίαση από την Κίνα του DeepSeek R1, ενός γλωσσικού μοντέλου που φέρεται να ξεπερνά τη δυτική τεχνολογία, αποτέλεσε μία αφύπνιση. Το διακύβευμα είναι σαφές: η παγκόσμια κυριαρχία μέσω της τεχνολογίας και η τεχνητή νοημοσύνη είναι το νέο πεδίο μάχης, όπου η ηθική και οι κανονισμοί είναι απλώς λόγια και η πραγματική μάχη αφορά τον έλεγχο της πληροφορίας.

Ενώ η Δύση συζητά για ηθικούς κανόνες και ρυθμίσεις, η Κίνα προχωρά ταχύτατα, ξεπερνώντας την κάθε στιγμή τις υποκριτικές αντιδράσεις και εκμεταλλευόμενη την «ελεύθερη» τεχνολογία ως όχημα εξάπλωσης της πολιτικής της επιρροής. Η οικονομική θεωρία είναι ξεκάθαρη: η κυριαρχία στην αγορά και τα μονοπώλια δεν κερδίζονται μέσω ανώτερων υπηρεσιών ή ηθικών κατευθύνσεων, αλλά μέσω καθαρού, αδίστακτου πραγματισμού.

Η πραγματική μάχη δεν είναι για την πρόοδο της ανθρωπότητας, αλλά για τον απόλυτο έλεγχο και την προπαγάνδα. Και αν νομίζετε ότι οι τεχνολογικοί γίγαντες ή οι κυβερνήσεις ενδιαφέρονται για κάτι άλλο πέρα από τα κέρδη τους και τις γεωπολιτικές τους στρατηγικές, ζείτε σε μια επικίνδυνη φαντασίωση. Οι κανόνες του ψηφιακού κόσμου καθορίζονται από αυτούς που έχουν τον απόλυτο έλεγχο, και αυτοί οι κανόνες διαμορφώνουν τη ζωή μας, τη σκέψη μας, ακόμα και τις ίδιες τις αξίες μας.

Το γεγονός αυτό έχει προκαλέσει αναστάτωση στην κοινότητα της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς τα περισσότερα μοντέλα με ανοιχτά βάρη παραδοσιακά υστερούν σε σχέση με τα ιδιόκτητα, όπως το o1 του OpenAI, σε εργασίες συλλογισμού.

Το μοντέλο R1 αποκλίνει από τον κανόνα για τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα προσπαθώντας να αναπαράγει διαδικασίες συλλογισμού που μοιάζουν με τις ανθρώπινες. Αυτή η προσέγγιση, γνωστή ως «προσομοιωμένη συλλογιστική» ή SR, έγινε δημοφιλής με την κυκλοφορία του o1 του OpenAI τον Σεπτέμβριο του 2024.

Σύμφωνα με την DeepSeek, το R1 έχει ξεπεράσει το o1 του OpenAI σε διάφορους βασικούς τομείς, υπερέχοντας στις δοκιμασίες AIME (American Invitational Mathematics Examination), MATH-500 (Graduate-Level Mathematics) και SWE (Software Engineering) – Bench Verified tests.

Το TechCrunch σημείωσε ότι παράλληλα με την DeepSeek, δύο άλλα κινεζικά εργαστήρια, η Alibaba και η Kimi της Moonshot AI, έχουν εισαγάγει μοντέλα που φέρονται να είναι εφάμιλλα του o1 της OpenAI, με την DeepSeek να έχει δώσει μια μικρή γεύση του R1 τον Νοέμβριο. Όπως επεσήμανε το Ars Technica, αυτό το «πρωτοποριακό κινεζικό μοντέλο “λογικής” ανταγωνίζεται το OpenAI o1 – και είναι δωρεάν για κατέβασμα».

Αυτή η εξέλιξη είναι μνημειώδης. Οι ΗΠΑ πιέζουν για να ηγηθούν σε αυτή την κομβική τεχνολογία, όμως έρχεται η Κίνα με ένα μοντέλο που όχι μόνο είναι εξίσου ικανό με τα καλύτερα αμερικανικά συστήματα, αλλά και φθηνότερο, πιο προσιτό και ανοιχτό. Τι να μην αρέσει;

Για αρχή, είναι απολύτως σαφές ότι το μοντέλο Τεχνητής Νοημοσύνης της Κίνας δεν είναι πιο έξυπνο ή «πιο ελεύθερο» από αυτό του OpenAI- απλά έχει εμποτιστεί με την προπαγάνδα των προοπτικών της κυβέρνησής της. Δεν υπάρχει ουδετερότητα, αμεροληψία, ελευθερία από τη λογοκρισία εδώ – είναι απλώς λιγότερο δαπανηρή η λειτουργία του και ένα βολικό εργαλείο για τη διάδοση της προπαγάνδας στη Δύση.

Ας αφήσουμε προσωρινά αυτές τις ανησυχίες στο περιθώριο και ας επικεντρωθούμε στις συγκεκριμένες, ευεργετικές χρήσεις της ΤΝ που υπερβαίνουν το τετριμμένο έργο της επιβεβαίωσης προσωπικών θεωριών συνωμοσίας, το οποίο συχνά φαίνεται να αποτελεί την ύψιστη προτεραιότητα για την πλειοψηφία των ανθρώπων σε αυτή την πλατφόρμα.

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να φέρει επανάσταση σε πολλούς τομείς με τρόπους που θα βελτιώσουν πραγματικά τη ζωή μας. Αν πιστεύετε το αντίθετο, μπορείτε κάλλιστα να επιστρέψετε στη σπηλιά, να ακυρώσετε τις υπηρεσίες ηλεκτρικού ρεύματος και νερού και να αποφύγετε όλες τις σύγχρονες ανέσεις. Αλλά αυτή η δυνατότητα θα αξιοποιηθεί μόνο όταν η τεχνητή νοημοσύνη δεν γίνεται αντικείμενο κατάχρησης για πολιτικούς καβγάδες ή για την προώθηση αμφισβητήσιμων γεωπολιτικών ατζέντων.

Οι περισσότεροι άνθρωποι μάλλον αγνοούν πόσο ανατρεπτικό ήταν το DeepSeek της Κίνας για το OpenAI. Έχουν δημιουργήσει ένα μοντέλο, το R1, το οποίο όχι μόνο ταιριάζει αλλά και ξεπερνά το τελευταίο o1 σε μια σειρά από συγκριτικά στοιχεία και το προσφέρουν σε ένα εντυπωσιακό 3% της τιμής. Φανταστείτε αυτό το σενάριο: είναι σαν κάποιος να έχει λανσάρει ένα smartphone που είναι εξίσου καλό με το iPhone, αλλά αντί για 1000 δολάρια, κοστίζει μόνο 30 δολάρια. Τόσο δραματικό είναι αυτό.

Αλλά υπάρχει μια ανατροπή: το R1 της DeepSeek είναι ανοιχτού κώδικα, σε αντίθεση με το μεγαλύτερο μέρος της τεχνολογίας του OpenAI, το οποίο παραμένει υπό αυστηρό ιδιοκτησιακό έλεγχο. Αυτή η προσέγγιση ανοιχτού κώδικα σημαίνει ότι ο κώδικας για το R1 είναι εκεί έξω για να τον επιθεωρήσει, να τον τροποποιήσει ή να τον διανείμει ο καθένας όπως θέλει. Αυτό το επίπεδο διαφάνειας και συμμετοχής της κοινότητας είναι κάτι που δεν παρέχει το OpenAI, πράγμα που σημαίνει ότι οι χρήστες δεν είναι δεσμευμένοι στη χρήση ενός API και μπορούν να τρέξουν το μοντέλο στο δικό τους υλικό μόνο με το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας.

Για όσους πληρώνουν σήμερα ακριβά για τις υπηρεσίες του OpenAI, αυτή η εξέλιξη πρέπει να είναι συγκλονιστική. Είναι φυσικό να αρχίσουν να αμφισβητούν την πρόταση αξίας: «Γιατί πληρώνω 30 φορές περισσότερα για κάτι που αναμφισβήτητα δεν είναι τόσο καλό ή ευέλικτο;». Πέρα από τις πολιτικές προκαταλήψεις, πρόκειται για ένα μετασχηματιστικό γεγονός που ανατρέπει ριζικά το οικονομικό μοντέλο της αγοράς τεχνητής νοημοσύνης.

Έτσι, φαίνεται ότι το παιχνίδι έχει υποστεί μια σημαντική αναθεώρηση. Και όλα αυτά εξαιτίας μιας κινεζικής εταιρείας που μετέτρεψε τους τεχνολογικούς περιορισμούς των ΗΠΑ σε καταλύτη για την καινοτομία. Αναγκασμένοι να καινοτομήσουν γύρω από αυτούς τους περιορισμούς, δημιούργησαν μια πιο βελτιωμένη λύση την οποία μοιράζονται τώρα με τον κόσμο σε ένα ελάχιστο κλάσμα των τιμών της OpenAI. Όπως λέει και η παροιμία, μερικές φορές η έντονη πίεση μπορεί να αποφέρει θεαματικά αποτελέσματα – όπως τα διαμάντια.

Το DeepSeek προσφέρει όχι μόνο αποδοτικότητα κόστους, αλλά προωθεί επίσης ένα συνεργατικό περιβάλλον όπου προγραμματιστές από όλο τον κόσμο μπορούν να συμβάλουν στην εξέλιξή του. Αυτό έρχεται σε έντονη αντίθεση με την προσέγγιση του OpenAI, όπου ένα μεγάλο μέρος της τεχνολογίας διατηρείται μυστικό και μόνο επιλεκτικά τμήματα γίνονται ανοιχτού κώδικα. Αυτό το άνοιγμα θα μπορούσε να οδηγήσει σε ταχείες εξελίξεις και εφαρμογές που προηγουμένως ήταν απαγορευτικές ως προς το κόστος, ενδεχομένως εκδημοκρατίζοντας την τεχνολογία AI με τρόπους που δεν έχουμε δει στο παρελθόν.

Καταλάβατε την εικόνα; Κάθε στρατηγική που χρησιμοποίησαν οι ΗΠΑ για να καταπνίξουν την ανάπτυξη της Κίνας -οικονομικές κυρώσεις, εμπάργκο τσιπ, στρατιωτική στάση, πολιτική ανάμειξη και η εντελώς ασήμαντη σύλληψη ενός στελέχους της Huawei- έχει αποτύχει θεαματικά.

Το «brain trust» της Κίνας, μια δύναμη καλά εκπαιδευμένων, δραστήριων και τεχνολογικά καταρτισμένων ατόμων, απάντησε με την ανάπτυξη ενός μοντέλου τεχνητής νοημοσύνης που όχι μόνο ανταγωνίζεται αλλά συχνά ξεπερνά τις δυτικές προσφορές, και όλα αυτά ενώ κοστίζουν ένα κλάσμα και μοιράζονται ανοιχτά. Με το R1 της DeepSeek, οι χρήστες δεν είναι απλώς παθητικοί αποδέκτες, αλλά μέρος της δημιουργικής διαδικασίας, με τη δυνατότητα να τροποποιήσουν, να προσαρμόσουν και να διανείμουν τον κώδικα, προωθώντας μια κουλτούρα καινοτομίας και ανοιχτότητας. Προσοχή: ο κώδικας(!), όχι τα δεδομένα στα οποία έχει εκπαιδευτεί.

Τώρα, σκεφτείτε το εξής: Ποιο μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης θα αντιληφθεί ο μέσος καταναλωτής και ο τυπικός κυβερνητικός γραφειοκράτης ότι εξυπηρετεί πραγματικά την ανθρωπότητα; Από τη μία πλευρά, η DeepSeek προσφέρει ένα μοντέλο που δεν είναι μόνο οικονομικά αποδοτικό και προσιτό, αλλά και προσκαλεί την παγκόσμια συνεργασία. Από την άλλη, έχουμε το OpenAI που στοχεύει να κυριαρχήσει στο τοπίο της τεχνητής νοημοσύνης μέσω της καθαρής υπολογιστικής ισχύος και της οικονομικής επιρροής, επιδιώκοντας να χτίσει ένα φρούριο γύρω από την τεχνολογία του.

Η φιλοσοφία πίσω από την προσέγγιση της Κίνας έρχεται σε έντονη αντίθεση με εκείνη της Δύσης. Το ειρωνικά ονομαζόμενο «OpenAI» αφορά ουσιαστικά την εγκαθίδρυση ενός μονοπωλίου με τη δημιουργία μιας τάφρου με μαζικούς πόρους GPU και χρήματα. Εν τω μεταξύ, η DeepSeek ποντάρει σε ένα μέλλον όπου η τεχνητή νοημοσύνη θα είναι τόσο συνηθισμένη όσο ο ηλεκτρισμός ή το διαδίκτυο – μια χρησιμότητα που οδηγεί στην καινοτομία και όχι μια πολυτέλεια που ελέγχεται από λίγους.

Θέτοντας τις τιμές τους τόσο χαμηλά και προχωρώντας σε ανοιχτό κώδικα, δεν ανταγωνίζονται απλώς, αλλά δηλώνουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη πρέπει να ανήκει σε όλους. Σε αυτόν τον νέο κόσμο, είναι πολύ πιο αποδοτικό να είσαι ο καινοτόμος που άνοιξε τις πύλες παρά η παλιά φρουρά που προσπαθεί να τις κλείσει.

Ωστόσο, υπάρχει ένα σκοτεινό υπόγειο ρεύμα που πρέπει να ληφθεί υπόψη. Η ίδια η τεχνολογία που προορίζεται να ενδυναμώσει, πιθανότατα θα χρησιμοποιηθεί για έλεγχο, με την προειδοποίηση ότι «οι πολίτες θα έχουν την καλύτερη δυνατή συμπεριφορά» κάτω από ένα κράτος επιτήρησης με τεχνητή νοημοσύνη. Και ποια Τεχνητή Νοημοσύνη πιστεύετε ότι θα προτιμήσουν οι παγκόσμιες κυβερνήσεις για την εγκαθίδρυση ενός τέτοιου συστήματος; Πιθανότατα η «ανοικτού κώδικα» και πιο φιλική προς τον προϋπολογισμό, κατασκευασμένη στην Κίνα.

Και πάλι, έκλεισε ο κύκλος, σε αυτόν τον τραγελαφικό, διεφθαρμένο κόσμο, όπου λίγοι και εκλεκτοί αχρείοι με γνώμονα την απληστία, αγκαλιάζουν το δρόμο τους στο τελευταίο τεχνολογικό σύνορο, μόνο και μόνο για να γεμίσουν τις τσέπες τους, ενώ αλέθουν την ανθρωπότητα κάτω από το τακούνι τους.

Για τα εύκολα ενθουσιασμένα AI Boys, τα Golden Retrievers της τεχνολογίας, η Κίνα ξεχωρίζει σαν φάρος για κάτι καλύτερο, με στόχο να διανείμει ευρέως τα οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης με το χαμηλότερο δυνατό κόστος. Ο ενθουσιασμός είναι αισθητός- υπάρχει η αίσθηση ότι κάθε μέρα, «η Κίνα κάνει κάτι απίστευτο», σε αντίθεση με «τα ατελείωτα λόγια από την ΕΕ» ή «τις σκοτεινές συνωμοσίες από την Ουάσιγκτον».

Αφού περιηγηθείτε στα σχόλια κάτω από κάθε βίντεο του DeepSeek στο YouTube, αντιλαμβάνεστε την τεράστια κλίμακα του πρόσφατου ελιγμού της Κίνας και το παλιρροϊκό κύμα καλής θέλησης που σάρωσε μέσα σε λίγες μόνο ημέρες τους ρηχούς στοχαστές. Το εκθειάζουν ως «νίκη του κομμουνισμού επί του καπιταλισμού», εξισώνοντας τον «ανοιχτό κώδικα» με μια πολιτική ιδεολογία που έχει στοιχίσει περισσότερες ζωές από τον Χίτλερ. Λες και ο κόσμος μας, που είναι ήδη παράξενος με τους ηλίθιους που ξερνούν ελεύθερα τις εγκεφαλικές τους πορδές, χρειάζεται άλλο ένα στρώμα παραλογισμού.

Η προσέγγιση της Κίνας μοιάζει με βιβλίο συνταγών για επιτυχία σε κάθε τομέα όπου τα δυτικά ολιγοπώλια έχουν παίξει τον βασιλιά. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι στα πρόθυρα να γίνει τόσο συνηθισμένη όσο ο ηλεκτρισμός και το νερό, και πράγματι το DeepSeek σηματοδοτεί ένα κρίσιμο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, χάρη στην προσιτή τιμή του και το ήθος του ανοιχτού κώδικα.

Πρόκειται για μια μετατόπιση όπου μια μη αμερικανική εταιρεία φαίνεται τώρα να ενσαρκώνει αυτό που υποτίθεται ότι ήταν το OpenAI – πραγματικά ανοιχτή, μεθοριακή έρευνα για την ενδυνάμωση όλων. Εκτός από τους πιθανούς κινδύνους του DeepSeek, αν η τεχνητή νοημοσύνη πρόκειται ποτέ να υπηρετήσει την ανθρωπότητα, θα προέλθει από πρωτοβουλίες όπως αυτές.

Αδιαφορώντας για την ευημερία των πολιτών της και υποβιβάζοντάς τους σε απλά γρανάζια της μηχανής, η στρατηγική της Κίνας ανατρέπει τις συμβατικές θεωρίες ανάπτυξης, αναγκάζοντας σε επαναξιολόγηση όλων όσων έχετε μάθει για την οικονομική ανάπτυξη. Παρά το γεγονός ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ τους είναι μόλις 12.000 δολάρια – 70% κάτω από τον μέσο όρο των χωρών με υψηλό εισόδημα – έχουν κατασκευάσει το πιο εκτεταμένο σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων στον κόσμο, έχουν κατασκευάσει τα δικά τους εμπορικά αεροσκάφη και έχουν πρωτοπορήσει στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στα ηλεκτρικά οχήματα. Έχουν κάνει άλματα στην ιατρική τεχνολογία, τα smartphones, τα μικροτσίπ και την αεροδιαστημική. Έχουν ξεπεράσει ακόμη και τις ΗΠΑ στο προσδόκιμο ζωής με 80% μικρότερο εισόδημα.

Αυτό το μοντέλο είναι ένα όνειρο για τους δυτικούς ολιγάρχες και τους παγκοσμιοποιητές, καθώς συγκεντρώνει τον πλούτο στην κορυφή, ενώ κρατά τον πληθυσμό πολύ απασχολημένο με την τήρηση αυστηρών κυβερνητικών κανονισμών για να σκεφτεί καν ότι μπορεί να συλληφθεί για το μοίρασμα ενός μιμιδίου. Για άλλη μια φορά, αποδείξαμε γιατί αυτές οι ελίτ είναι ερωτευμένες με τον κομμουνισμό και τι πραγματικά αντιπροσωπεύει.

Σίγουρα, μπορεί να καταλήξετε στη φυλακή για να ασκήσετε κριτική στους πολιτικούς εκεί, αλλά ήδη οδεύουμε προς τον ίδιο δρόμο ούτως ή άλλως (και σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης, όπως αυτό το διασκεδαστικό νησάκι που είναι γνωστό για τις γαστρονομικές του καταστροφές, ήδη το κάνουν), αλλά δεν μπορείτε να αρνηθείτε τα επιτεύγματά τους, σωστά; Τουλάχιστον έχουν λειτουργικές δημόσιες υποδομές και δεν πρόκειται να σας μαχαιρώσουν ενώ παίρνετε τα ψώνια σας.

Δεν είναι απλά ξεκαρδιστικά ειρωνικό το πώς η Κίνα καταφέρνει να προσεταιρίζεται ταυτόχρονα την Αριστερά και τη Δεξιά; Και ας μην παραβλέπουμε ότι το TikTok είναι η «πλατφόρμα ελεύθερης έκφρασης» για τόσους πολλούς Αμερικανούς. Ω, τι γοητευτική μικρή κομμουνιστική σκατότρυπα κυβερνητικού ελέγχου έχουμε εκεί.

Όπως και να ‘χει, ο ξέφρενος ανταγωνισμός μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας μας τυφλώνει για τους εγγενείς κινδύνους της Τεχνητής Νοημοσύνης, οι οποίοι αποτελούν απειλή για την ανθρώπινη επιβίωση. Σε ένα πρόσφατο αναλυτικό κομμάτι της Rand Corporation με τίτλο: «AI and Geopolitics: How Might AI Affect the Rise and Fall of Nations?», οι συγγραφείς προσφέρουν μια ανατριχιαστική ματιά σε ένα μέλλον όπου “μηχανές με δυνατότητα τεχνητής νοημοσύνης – ισοδύναμης ή μεγαλύτερης νοημοσύνης και, ενδεχομένως, εξαιρετικά ανατρεπτικών δυνατοτήτων” θα μπορούσαν όχι μόνο να αμφισβητήσουν την ύπαρξή μας, αλλά ίσως και να την υπαγορεύσουν.

Είναι μια σοβαρή υποτίμηση να παραβλέπεται το γεγονός ότι ο μέσος άνθρωπος ζει ήδη σε ένα ψηφιακό οικοσύστημα, στο οποίο οι αλγόριθμοι καθορίζουν σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής του, από τις προτιμήσεις του μέχρι τις πιθανές επιλογές του στο μέλλον. Η διάκριση μεταξύ της ιστορικής μας πραγματικότητας και της επιστημονικής φαντασίας έχει εξασθενήσει, καθώς η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) είναι όλο και πιο πιθανό να αναδειχθεί όχι απλώς σε παράγοντα, αλλά σε πρωταγωνιστή στις υπαρξιακές κρίσεις που ενδέχεται να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα.

Η μετάβαση από την υφιστάμενη κατάσταση, στην οποία η τεχνητή νοημοσύνη προτείνει επιλογές, σε μια κατάσταση όπου η ΤΝ έχει την εξουσία να αποφασίζει για ευρύτερες πτυχές της ανθρώπινης ζωής, όπως για παράδειγμα ευκαιρίες απασχόλησης, ιατρικές θεραπείες ή ακόμη και δικαστικές αποφάσεις, δεν είναι τόσο απίθανη όσο ίσως φαίνεται. Η πιθανότητα η ΤΝ να διαμορφώνει όχι μόνο τις καταναλωτικές προτιμήσεις, αλλά και τον ίδιο τον ιστό των κοινωνικών κανόνων και της διακυβέρνησης, είναι ανατριχιαστική. Η στρατηγική της Κίνας για την ανάπτυξη ενός ανοικτού κώδικα ΤΝ μειώνει σημαντικά το κόστος εισόδου για τη διάδοση πολιτιστικών αξιών και κανόνων, με την υπόσχεση ενός «καλοπροαίρετου» LLM (Μεγάλο Γλωσσικό Μοντέλο) προστάτη.

Ωστόσο, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αναπτύξει κίνητρα και στόχους που να απέχουν σημαντικά από εκείνους των ανθρώπινων κυβερνήσεων και των επιχειρηματικών συμφερόντων. Η αδυναμία κατανόησης του τρόπου σκέψης που μπορεί να έχει η ΤΝ, εφόσον καταφέρει να αποκτήσει πρόσβαση σε ολόκληρη τη γνώση του κόσμου, και όχι μόνο στα επιμελημένα δεδομένα που της παρέχουν οι δημιουργοί της, σε συνδυασμό με την περιορισμένη κατανόησή μας για τις συνέπειες των αλληλεπιδράσεών μας με την ΤΝ, προκαλεί ανησυχία. Οι ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις είναι ήδη πολύπλοκες – η διαχείριση των σχέσεων με μία ή περισσότερες ΤΝ, οι οποίες ενδέχεται να λειτουργούν με εντελώς διαφορετική λογική, θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες.

Βρισκόμαστε στην αρχή μιας εποχής που χαρακτηρίζεται τόσο από τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία όσο και από τις αβεβαιότητες που δημιουργεί. Η φύση της ΤΝ, η οποία δεν έχει όρια, καθιστά σχεδόν αδύνατο τον αποτελεσματικό έλεγχο ή τη ρύθμιση των εφαρμογών της. Καθώς οι υπολογιστικές δυνατότητες αυξάνονται και τα μοντέλα γίνονται όλο και πιο εκλεπτυσμένα, ενώ τα πλαίσια ανοιχτού κώδικα εξελίσσονται, η δυνατότητα δημιουργίας επιδραστικών εφαρμογών ΤΝ γίνεται πιο διαδεδομένη.

Αυτή η διάχυση της τεχνολογίας σημαίνει ότι άτομα με καλές προθέσεις θα καινοτομήσουν προς το καλό, ενώ εκείνοι με κακόβουλους στόχους θα μπορέσουν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση και να δημιουργήσουν καταστροφή. Η ίδια η ΤΝ μπορεί να εκτελεί ενέργειες που να είναι ταυτόχρονα ωφέλιμες και επιβλαβείς, οδηγώντας όχι σε μια ουτοπία ή δυστοπία, αλλά σε μια μικτή πραγματικότητα όπου η ανθρωπότητα θα πρέπει να προσαρμοστεί, όπως συνέβη και με τις προηγούμενες τεχνολογικές επαναστάσεις.

Οι πιθανοί κίνδυνοι της τεχνητής νοημοσύνης είναι πράγματι τεράστιοι. Στην πιο ακραία περίπτωση, μπορεί να οδηγηθούμε στην εξαφάνιση της ανθρωπότητας, μέσω μιας καταστροφής που θα προκληθεί από την ΤΝ, όπως για παράδειγμα από έναν ιό που θα σχεδιαστεί σχολαστικά, θα εξαπλωθεί ανεξέλεγκτα, θα διαφύγει της ανίχνευσης και θα καταστρέψει τον πολιτισμό. Μια λιγότερο ακραία, αλλά και πάλι σοβαρή, απειλή είναι η διάβρωση της δημοκρατικής διακυβέρνησης, αν η ΤΝ αποκτήσει υπερβολική επιρροή στις ανθρώπινες υποθέσεις.

Η κοινωνία σπεύδει να απορρίψει την ιδέα μιας Νέας Τάξης Πραγμάτων – και δικαίως. Κανένας λογικός άνθρωπος δεν θα υποστήριζε την ιδέα μιας νέας παγκόσμιας τάξης, όπως την έχει παρουσιάσει ο Klaus Schwab και η ομάδα του. Παρ’ όλα αυτά, η αναγκαιότητα για ένα νέο παράδειγμα είναι αδήριτη. Είναι πραγματικά η παλαιά παγκόσμια τάξη υπόδειγμα αρετής; Αν κάποιος το πιστεύει, θα πρέπει να επανεξετάσει τα ιστορικά δεδομένα.

Το πραγματικό ερώτημα είναι ποια μορφή θα πάρει αυτό το νέο παράδειγμα. Η απάντηση της Δύσης στις κινήσεις της Κίνας διαμορφώνεται αυτή τη στιγμή, με την αμερικανική ολιγαρχία, υπό την ηγεσία του Donald Trump, να καθορίζει την πορεία. Πολλοί φαίνονται να είναι αρκετά ικανοποιημένοι με αυτή την κατεύθυνση. Παρόλο που προσωπικά θα προτιμούσα αυτή την επιλογή από την εκδοχή του Schwab, δεν έχω την αυταπάτη ότι θα είναι λιγότερο δυστοπική.

Η στρατηγική να δείχνουμε απλώς με το δάχτυλο στους πολιτικούς μας αντιπάλους και να ισχυριζόμαστε ότι είναι πάντα δικό τους λάθος – είτε είναι στην εξουσία είτε όχι – είναι αναποτελεσματική και ανίκανη να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις που έρχονται.

Όπως είχε πει και ο Antonio Gramsci: «Ο παλιός κόσμος πεθαίνει και ο νέος κόσμος προσπαθεί να γεννηθεί. Τώρα είναι η ώρα των τεράτων»…