Πώς οι οθόνες κλέβουν τον εγκέφαλό σας – Το απόλυτο όπλο συμμόρφωσης και ύπνωσης

Το ερώτημα αν η τηλεόραση επηρεάζει τη λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου δεν είναι νέο. Η σύντομη απάντηση, σύμφωνα με όσα υποστηρίζονται και τεκμηριώνονται σε σχετικό οπτικοακουστικό υλικό, είναι καταφατική.

Η παρακολούθηση τηλεόρασης συνδέεται με τη μετάβαση του εγκεφάλου σε διαφορετική κατάσταση εγκεφαλικών κυμάτων, η οποία περιγράφεται συνήθως ως κατάσταση άλφα, ύπνωσης ή έκστασης.

Το ουσιαστικό ζήτημα δεν περιορίζεται στην ονομασία αυτής της κατάστασης, αλλά αφορά τις επιπτώσεις της στη συμπεριφορά, στην αντίληψη και στη δυνατότητα αυτόνομης σκέψης.

Η ύπνωση, όπως περιγράφεται σε αυτό το πλαίσιο, δεν αποτελεί μια μυστικιστική ή θεατρική εμπειρία. Πρόκειται για μια κατάσταση μειωμένης ψυχικής και σωματικής ισχύος, κατά την οποία ο οργανισμός μεταβάλλει τον τρόπο με τον οποίο επιχειρεί να προστατεύσει τον εαυτό του.

Το ανθρώπινο σώμα λειτουργεί διαρκώς με βασικό στόχο την επιβίωση. Ρυθμίζει αυτόματα ζωτικές λειτουργίες, όπως την καρδιακή λειτουργία, την πέψη, την κυκλοφορία του αίματος και την αποβολή άχρηστων ουσιών, χωρίς τη συνειδητή συμμετοχή του ατόμου.

Το σύστημα άμυνας και επιβίωσης του ανθρώπινου οργανισμού αξιολογεί συνεχώς το περιβάλλον. Εξετάζει την παρουσία πιθανών απειλών και τις συσχετίζει με τις πραγματικές δυνατότητες του ατόμου να ανταποκριθεί.

Σε αυτή τη διαδικασία, καθοριστικό ρόλο παίζει αυτό που περιγράφεται ως «συντελεστής δύναμης», δηλαδή η πραγματική σωματική και ψυχική ικανότητα αντιμετώπισης κινδύνων. Ο οργανισμός πραγματοποιεί αυτή την αξιολόγηση με μεγαλύτερη ακρίβεια από ό,τι η συνειδητή αυτοεικόνα του ανθρώπου.

Πολλοί άνθρωποι τείνουν να υπερεκτιμούν τις δυνατότητές τους, θεωρώντας ότι θα μπορούσαν να αντιδράσουν αποτελεσματικά σε μια απειλητική κατάσταση. Το σώμα, όμως, βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα και όχι σε υποκειμενικές εκτιμήσεις.

Όταν διαπιστώνει ότι οι διαθέσιμες δυνάμεις δεν επαρκούν για άμεση αντίδραση, ενεργοποιεί εναλλακτικές στρατηγικές άμυνας χωρίς τη συνειδητή συναίνεση του ατόμου.

Η στάση του σώματος, το επίπεδο εγρήγορσης και η γενική φυσική κατάσταση παίζουν κρίσιμο ρόλο σε αυτή την αξιολόγηση. Ένα άτομο σε όρθια θέση, σε εγρήγορση και με αυξημένη κινητικότητα αξιολογείται ως περισσότερο ικανό να ανταποκριθεί σε απειλές.

Αντίθετα, όταν το σώμα βρίσκεται καθιστό, χαλαρό και χωρίς ετοιμότητα για δράση, ο οργανισμός αντιλαμβάνεται μειωμένες δυνατότητες άμυνας.

Σε αυτό το σημείο ενεργοποιούνται οι βασικές αμυντικές στρατηγικές του σώματος. Όταν ο οργανισμός εκτιμά ότι διαθέτει πλεονέκτημα ισχύος, ενεργοποιεί τη σωματική κινητοποίηση και τις ανώτερες λειτουργίες του εγκεφάλου, όπως η ταχεία σκέψη, η ανάλυση και η λήψη αποφάσεων.

Όταν εκτιμά ότι βρίσκεται σε μειονεκτική θέση, περιορίζει αυτές τις λειτουργίες και στρέφεται σε μια δευτερεύουσα στρατηγική, η οποία βασίζεται στη συμμόρφωση, την προσαρμογή και την αποφυγή σύγκρουσης.

Η παρακολούθηση τηλεόρασης τοποθετεί τον οργανισμό στη δεύτερη αυτή κατάσταση. Το σώμα είναι χαλαρό, καθιστό και μη ετοιμοπόλεμο. Ως αποτέλεσμα, ενεργοποιούνται μηχανισμοί προσαρμογής και συμμόρφωσης, με στόχο τη μείωση του κινδύνου.

Σε αυτή την κατάσταση, ο εγκέφαλος τείνει να απορροφά πληροφορίες χωρίς έντονη κριτική επεξεργασία, συνδέοντας και μιμούμενος πρότυπα, ιδέες και συμπεριφορές που προβάλλονται στην οθόνη.

Οθόνες, επιρροή και κοινωνικός έλεγχος

Η συγκεκριμένη λειτουργία της ανθρώπινης ψυχοφυσιολογίας καθιστά τις οθόνες ιδιαίτερα ισχυρό μέσο επιρροής. Όταν μεγάλος αριθμός ανθρώπων εκτίθεται καθημερινά σε τηλεοπτικό περιεχόμενο υπό συνθήκες μειωμένης εγρήγορσης, διαμορφώνεται ένα περιβάλλον στο οποίο η μετάδοση ιδεών, προτύπων και συμπεριφορών γίνεται με έμμεσο και αποτελεσματικό τρόπο.

Σε αυτό το πλαίσιο, το τηλεοπτικό περιεχόμενο δεν λειτουργεί μόνο ως ψυχαγωγία ή ενημέρωση. Εκπομπές, ταινίες, διαφημίσεις και δελτία ειδήσεων συμβάλλουν στη διαμόρφωση τρόπων σκέψης, κοινωνικών στάσεων και αντιλήψεων για τη ζωή.

Η επιρροή αυτή δεν απαιτεί άμεση επιβολή ή καταναγκασμό. Λειτουργεί μέσω επανάληψης, συναισθηματικής σύνδεσης και σταδιακής εσωτερίκευσης.

Όταν ο εγκέφαλος βρίσκεται σε κατάσταση μειωμένης κριτικής λειτουργίας, αυξάνεται η τάση μίμησης και αποδοχής. Οι θεατές τείνουν να υιοθετούν αφηγήσεις και πρότυπα συμπεριφοράς χωρίς ενεργό αξιολόγηση.

Η διαδικασία αυτή γίνεται ιδιαίτερα αποτελεσματική όταν συνδυάζεται με εικόνα, ήχο και συναισθηματική φόρτιση.

Σύμφωνα με σχετικές αναφορές που παρουσιάζονται σε ευρύτερα ντοκιμαντέρ, η παρακολούθηση οθονών συνδέεται και με περιορισμό της δραστηριότητας του μετωπιαίου λοβού του εγκεφάλου, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη σύνθετη σκέψη, τον σχεδιασμό, την αυτορρύθμιση και τη λήψη αποφάσεων.

Όταν αυτή η περιοχή υπολειτουργεί, η ικανότητα κριτικής επεξεργασίας και μακροπρόθεσμου σχεδιασμού μειώνεται αισθητά.

Η απενεργοποίηση ή αποδυνάμωση αυτών των λειτουργιών δεν εκδηλώνεται άμεσα με εμφανή συμπτώματα. Πρόκειται για μια σταδιακή διαδικασία, η οποία επηρεάζει τη συνολική ποιότητα ζωής, την αίσθηση προσανατολισμού και την ικανότητα ανάληψης πρωτοβουλιών.

Η καθημερινή έκθεση σε περιεχόμενο που προβάλλει συγκεκριμένους τρόπους ζωής, προσδοκίες και αξίες διαμορφώνει ένα πλαίσιο στο οποίο οι επιλογές εμφανίζονται περιορισμένες και προκαθορισμένες.

Η συζήτηση αυτή δεν αφορά αποκλειστικά την τηλεόραση, αλλά κάθε μορφή παθητικής κατανάλωσης οθονών. Το ζήτημα δεν είναι η πλήρης αποχή, αλλά η κατανόηση των μηχανισμών επιρροής και η συνειδητή διαχείριση της προσοχής.

Χωρίς αυτή τη γνώση, ο άνθρωπος παραμένει ευάλωτος σε επιδράσεις που διαμορφώνουν τη σκέψη και τη συμπεριφορά του χωρίς τη συνειδητή του συμμετοχή.

Η λειτουργία της κοινωνίας υπό συνθήκες μαζικής παθητικής έκθεσης σε οθόνες δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα για τη σχέση μεταξύ εξουσίας, ενημέρωσης και ατομικής ευθύνης. Όταν η κριτική σκέψη υποχωρεί, η δυνατότητα ουσιαστικής αυτοδιάθεσης περιορίζεται.

Η ποιότητα ζωής συνδέεται άμεσα με τη διατήρηση της εγκεφαλικής λειτουργίας σε κατάσταση εγρήγορσης και όχι μόνιμης παθητικότητας.

Η κατανόηση αυτών των μηχανισμών αποτελεί βασική προϋπόθεση για μια ζωή με περισσότερη αυτονομία, επίγνωση και πραγματική επιλογή.

Όλα όσα κάνουν η κυβέρνηση και τα μέσα ενημέρωσης (όσον αφορά τον έλεγχο του νου) υπάρχουν για να διασφαλίσουν ότι είστε πιο αδύναμοι και επομένως πιο εύκολο να σας κυβερνούν, να σας λένε ψέματα, να σας κυβερνούν, να σας χειραγωγούν, να σας ελέγχουν και να σας κλέβουν.