Προστασία των ελαφιών της Πάρνηθας μέσω «εκτροφείου» λόγω παρουσίας λύκων

Στην ανατολική πλαγιά της Πάρνηθας, ο πληθυσμός των ελαφιών αντιμετωπίζει σοβαρές απειλές από την παρουσία των λύκων. Τα ζώα προσπαθούν να αποφύγουν τους θηρευτές, συχνά με κίνδυνο της ζωής τους, ενώ οι αγέλες των λύκων κινούνται σε περιοχές που γειτνιάζουν με κατοικημένα σημεία, προκαλώντας ανησυχία στις αρχές και στους κατοίκους. Η ανάγκη για προστασία των ελαφιών έχει οδηγήσει σε μέτρα διαχείρισης, με στόχο τη μείωση των απωλειών και τη διατήρηση του είδους.

Ο πληθυσμός των ελαφιών στην Πάρνηθα έχει μειωθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες. Από περίπου 1.300 άτομα στο μέγιστο της φέρουσας ικανότητας της περιοχής πριν μερικά χρόνια, σήμερα υπολογίζεται ότι έχουν απομείνει μόλις 50-60 ζώα, σύμφωνα με ανεπίσημες εκτιμήσεις. Οι λύκοι που εγκαταστάθηκαν στο όρος ακολουθώντας τα αγριογούρουνα έχουν στρέψει μεγάλο μέρος της θηρευτικής δραστηριότητάς τους στα ελάφια, με αποτέλεσμα οι απώλειες να είναι σημαντικές. Παράλληλα, η παρουσία λύκων σε κατοικημένες περιοχές, όπως η Ιπποκράτειος Πολιτεία και η Ζοφριά, έχει αυξήσει την ανησυχία για πιθανές επιθέσεις σε κατοίκους και οικόσιτα ζώα. Πρόσφατα, λύκοι κατασπάραξαν έναν σκύλο σε περιοχή κοντά στο σχέδιο πόλης, γεγονός που έφερε το θέμα ξανά στο επίκεντρο.

Με εντολή του εισαγγελέα Περιβάλλοντος έχει ξεκινήσει επιχείρηση για την εξισορρόπηση της φύσης στην Πάρνηθα. Η δράση περιλαμβάνει την απομάκρυνση λύκων και αγριογούρουνων από περιοχές που γειτνιάζουν με κατοικημένα σημεία, καθώς και τη λήψη μέτρων προστασίας των ελαφιών. Το βασικό μέτρο που εξετάζεται είναι ο περιορισμός των ελαφιών σε ένα περιφραγμένο καταφύγιο, γνωστό ως Εκτροφείο Ελαφιών, το οποίο είναι φυλασσόμενο και προστατευμένο από θηρευτές. Το Εκτροφείο θα επιτρέψει την αναπαραγωγή και τη διατήρηση ενός ασφαλούς πληθυσμού, ενώ μακροπρόθεσμα εξετάζεται η δυνατότητα επανεισαγωγής των ελαφιών σε άλλες δασικές και ορεινές περιοχές της Αττικής και της χώρας.

Στο πλαίσιο της επιχείρησης, τοποθετούνται επίσης ειδικές παγίδες απώθησης στους πρόποδες του βουνού, σχεδιασμένες όχι για τη σύλληψη, αλλά για να τρομάζουν τους λύκους και να τους αποτρέπουν από το να πλησιάζουν κατοικημένες περιοχές. Κάποια από τα μέλη των αγελών έχουν εντοπιστεί και παρακολουθούνται με κολάρα που μεταδίδουν πληροφορίες για τις κινήσεις τους στις αρμόδιες αρχές, ώστε να εξασφαλιστεί η ασφαλής διαχείριση της παρουσίας τους. Οι επιστημονικοί φορείς καταγράφουν ταυτόχρονα τις διαδρομές και τους πυρήνες όπου κινούνται τα ελάφια, προκειμένου να εξαχθούν συμπεράσματα για τη συμπεριφορά τους και να σχεδιαστούν αποτελεσματικά μέτρα προστασίας.

Η συνεργασία των δήμων, των δασικών υπηρεσιών και των περιβαλλοντικών οργανώσεων θεωρείται απαραίτητη για την εφαρμογή των μέτρων. Οι πολίτες καλούνται να μην αφήνουν τροφή κοντά σε κάδους απορριμμάτων ή σε περιοχές που γειτνιάζουν με δάση, να ελέγχουν την κατάσταση των κάδων και να ενημερώνουν τις αρχές για οποιαδήποτε εμφάνιση άγριων ζώων ή για νεκρά ζώα που πιθανόν έχουν πέσει θύματα επιθέσεων. Οι ειδικοί τονίζουν ότι ο περιορισμός της επαφής των άγριων ζώων με τον άνθρωπο και η αποφυγή εξοικείωσης με ανθρώπινες δραστηριότητες αποτελούν σημαντικά μέτρα για τη μείωση κινδύνων ατυχημάτων.

Παρά τις διαφωνίες που υπάρχουν μεταξύ επιστημόνων, τοπικών αρχών και οργανώσεων, όλοι συμφωνούν ότι η προστασία των ελαφιών και η λειτουργία του Εκτροφείου είναι αναγκαία. Οι επιστήμονες προτείνουν, εκτός από τη διατήρηση του ασφαλούς πληθυσμού στο Εκτροφείο, τη διασπορά ελαφιών σε άλλες περιοχές ώστε το είδος να αποκτήσει παρουσία και εκτός της Πάρνηθας. Με τον τρόπο αυτό, μειώνεται ο κίνδυνος οριστικής εξαφάνισης ενός πληθυσμού που είναι απομονωμένος και ιδιαίτερα ευάλωτος σε φυσικές καταστροφές, ζωονόσους ή λαθροθηρία.

Στην Πάρνηθα, οι τρεις αγέλες λύκων, συνολικά 50-60 ζώων, συνεχίζουν να κυνηγούν τα ελάφια, ενώ τμήμα της διατροφής τους αποτελείται επίσης από σκουπίδια ή κατοικίδια ζώα που βρίσκονται κοντά σε κατοικημένες περιοχές. Οι επιστήμονες παρακολουθούν τις αγέλες και καταγράφουν τις επιθέσεις τους, ενώ οι αρμόδιοι φορείς συνεχίζουν να τοποθετούν παγίδες απώθησης και να λαμβάνουν μέτρα για τον περιορισμό των κινδύνων. Παράλληλα, εξετάζεται η καλύτερη διαχείριση των αγριογούρουνων, τα οποία αποτελούν επίσης μέρος της τροφής των λύκων και έχουν αυξηθεί σε αριθμό.

Σε άλλες περιοχές της χώρας, όπως στη Χαλκιδική, παρατηρούνται επιθέσεις λύκων σε ανθρώπους, γεγονός που ενισχύει την ανάγκη παρακολούθησης και ελέγχου. Στην περιοχή του Νέου Μαρμαρά, ένα ζευγάρι λύκων επιτέθηκε σε ένα παιδί, με αποτέλεσμα να κηρυχθούν «καταζητούμενοι» από τις αρμόδιες αρχές. Το αρσενικό συνελήφθη και τοποθετήθηκε πομπός για παρακολούθηση, ενώ η θηλυκή λύκαινα που προκάλεσε την επίθεση αναμένεται να συλληφθεί και να απομακρυνθεί για να μην μεταδώσει επιθετική συμπεριφορά στα λυκάκια της.

Η επιστημονική παρακολούθηση των λύκων στην Πάρνηθα περιλαμβάνει τη μελέτη των αγελών και της συμπεριφοράς τους, με στόχο την προστασία των ελαφιών. Η διατήρηση του πληθυσμού των ελαφιών μέσω του Εκτροφείου και η σταδιακή επανεισαγωγή τους σε άλλες περιοχές θεωρούνται ουσιαστικά μέτρα για την επιβίωση του είδους. Οι επιστημονικοί φορείς υπογραμμίζουν ότι η ισορροπία μεταξύ των θηρευτών και των θηραμάτων είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της φυσικής ισορροπίας και της βιοποικιλότητας στην Πάρνηθα.

Με τον συνδυασμό περιορισμού των ελαφιών σε προστατευμένες περιοχές, παρακολούθησης και διαχείρισης των λύκων, αλλά και ενημέρωσης των πολιτών, οι αρχές και οι επιστήμονες επιδιώκουν να διασφαλίσουν τη μακροχρόνια επιβίωση των ελαφιών, αποτρέποντας την οριστική εξαφάνιση του είδους και προστατεύοντας παράλληλα την ασφάλεια των κατοίκων και της άγριας πανίδας.