Ρωσία και ΗΠΑ τελειώνουν τον Ζελένσκι με εκλογές, όχι σε παρουσία ΝΑΤΟ σε Ουκρανία, άμεση άρση κυρώσεων
Οι συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν στο Ριάντ μεταξύ του Ρώσου Υπουργού Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, και του Αμερικανού ομολόγου του, Μάρκο Ρούμπιο, αποτελούν σημαντικό βήμα για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων και την πιθανή απομάκρυνση των εμποδίων που υπάρχουν μεταξύ των δύο χωρών. Η συνάντηση περιλάμβανε επίσης και τη συμμετοχή του απεσταλμένου του πρώην προέδρου Τραμπ στη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, και του συμβούλου του Πούτιν για την εξωτερική πολιτική, Γιούρι Ουσάκοφ, υπογραμμίζοντας τη σημασία του διαλόγου και της συνεργασίας σε επίπεδο υψηλής διπλωματίας.
Κύρια σημεία των συζητήσεων:
Δημιουργία ομάδων για διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία: Οι δύο πλευρές συμφώνησαν να δημιουργήσουν δύο ομάδες που θα αναλάβουν την έναρξη των συζητήσεων για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Αυτό αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τη διαπραγμάτευση μιας ειρηνικής λύσης, ωστόσο η διαδικασία παραμένει ασαφής και πολύπλοκη λόγω των διαφορετικών συμφερόντων και επιδιώξεων των εμπλεκομένων μερών.
Μελλοντική συνεργασία σε οικονομικά ζητήματα: Εκτός από τη συζήτηση για την Ουκρανία, η Ρωσία και οι ΗΠΑ επιθυμούν να βρουν τρόπους συνεργασίας και σε οικονομικά ζητήματα. Η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για τη βελτίωση των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων, αν και αυτό θα απαιτήσει την εξομάλυνση των κυρώσεων και τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος εμπιστοσύνης.
Αποκατάσταση των διπλωματικών αποστολών: Ο Λαβρόφ και ο Ρούμπιο συμφώνησαν επίσης να αποκαταστήσουν το προσωπικό στις πρεσβείες τους, κάτι που δείχνει την πρόθεση για την απομάκρυνση των διπλωματικών εμποδίων. Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα για την αναθέρμανση των σχέσεων και την αποκατάσταση των διπλωματικών διαύλων επικοινωνίας, οι οποίοι είχαν περιοριστεί λόγω της σύγκρουσης στην Ουκρανία και άλλων διπλωματικών εντάσεων.
Η Ρωσία έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα αποδεχτεί την οποιαδήποτε ανάπτυξη δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, θεωρώντας την κίνηση αυτή ως απαράδεκτη. Επιπλέον, ο Λαβρόφ υποστήριξε ότι το αίτημα για ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ήταν μία από τις κύριες αιτίες που οδήγησαν στη σύγκρουση, τονίζοντας ότι αν ο Τραμπ ήταν πρόεδρος, ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν θα είχε συμβεί.
Αυτό το σχόλιο υπογραμμίζει τις διαφορετικές θέσεις που υπάρχουν μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας για το ζήτημα του ΝΑΤΟ και την επέκτασή του προς την Ανατολή, κάτι που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τη Μόσχα. Από την άλλη πλευρά, η αμερικανική πλευρά επικεντρώθηκε στη στρατηγική ανάγκη να περιληφθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση στις διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία, κάτι που όμως η Ρωσία θεωρεί αδικαιολόγητο, καθώς πιστεύει ότι η Ευρώπη θέλει να συνεχίσει τον πόλεμο αντί να τον τερματίσει.
Το θέμα της παρουσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις διαπραγματεύσεις παραμένει ασαφές. Η αμερικανική πλευρά επανέλαβε την ανάγκη να εμπλέκεται η ΕΕ στις διαπραγματεύσεις, θεωρώντας την απαραίτητη για τη διαμόρφωση μιας λύσης που να είναι αποδεκτή από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, περιλαμβανομένων της Ουκρανίας, της Ρωσίας και των ευρωπαϊκών κρατών. Ωστόσο, η Ρωσία είναι αντίθετη σε αυτό το σενάριο, απορρίπτοντας οποιαδήποτε ανάπτυξη ευρωπαϊκών ειρηνευτικών δυνάμεων στην Ουκρανία, θεωρώντας τη στάση αυτή ως μια επέμβαση στη σύγκρουση.
Η επικέντρωση στις οικονομικές συνεργασίες και τη διαχείριση των κυρώσεων αναδεικνύει την ανάγκη για έναν νέο θεσμικό διάλογο, αν και η πρόοδος στις οικονομικές σχέσεις εξαρτάται από την πορεία των διαπραγματεύσεων για την Ουκρανία και την εξομάλυνση των πολιτικών διαφορών.
Ο Μάρκο Ρούμπιο, από την πλευρά των ΗΠΑ, τόνισε την ανάγκη για συμφωνία όλων των εμπλεκομένων στη σύγκρουση στην Ουκρανία σε μια κοινή λύση που να είναι αποδεκτή από όλους, και ιδιαίτερα από την Ουκρανία, τη Ρωσία και την Ευρώπη. Η διαπίστωση ότι το μέλλον της Ουκρανίας είναι συνυφασμένο με τη διεθνή συνεργασία και συμφωνία δείχνει την προσήλωση της αμερικανικής πλευράς στην ανάγκη για συνολική αποδοχή μιας ειρηνικής λύσης.
Οι συζητήσεις αυτές, αν και φαίνεται να ανοίγουν ένα παράθυρο για ειρηνικές λύσεις, αποκαλύπτουν τις πολλές και βαθιές διαφορές μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ, καθώς και τον αβέβαιο ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην όλη διαδικασία. Η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων και η αναζήτηση για μια συμφωνία στον τομέα της Ουκρανίας και των οικονομικών συνεργασιών είναι σημαντικά, αλλά θα απαιτηθούν περαιτέρω βήματα και υποχωρήσεις από όλες τις πλευρές για την επίτευξη μίας βιώσιμης ειρηνικής λύσης.
Συμπερασματικά:
Η πρώτη Διάσκεψη ΗΠΑ-Ρωσίας στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας δεν απέδωσε τελικές συμφωνίες, αλλά υπήρξαν σημαντικές εξελίξεις και συμφωνίες σε βασικά σημεία, αν και η διαδικασία παραμένει σε αρχικό στάδιο και χωρίς πλήρη συμφωνία.
1) Χρονοδιάγραμμα για κατάπαυση πυρός και εκλογές στην Ουκρανία
Η συμφωνία προβλέπει την έναρξη κατάπαυσης πυρός και τη διεξαγωγή εκλογών στην Ουκρανία, με τον νέο Πρόεδρο να υπογράψει την τελική συμφωνία ειρήνης. Η Ρωσία και οι ΗΠΑ συμφώνησαν ότι ο Πρόεδρος Ζελένσκι δεν μπορεί να υπογράψει τη συμφωνία, καθώς η Ρωσία επιμένει ότι δεν πρόκειται να συνομιλήσει μαζί του. Η ιδέα είναι ότι η Ουκρανία μπορεί να αποκτήσει έναν φιλορώσο Πρόεδρο, κάτι που θεωρείται από τις ΗΠΑ ως αποδεκτό.
2) Εκλογές στην Ουκρανία και πιθανότητα φιλορώσου Προέδρου
Η συμφωνία προβλέπει εκλογές στην Ουκρανία χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, αν και αναφέρεται η 26η Οκτωβρίου 2025. Παράλληλα, οι ΗΠΑ φαίνονται ανοιχτές στην πιθανότητα εκλογής ενός φιλορώσου Προέδρου, παρά τις αντιφάσεις που δημιουργεί αυτό στην Ουκρανία, όπου η Ανατολή είναι φιλορωσική ενώ η Δύση είναι αντίθετη στη Ρωσία.
3) Επιθυμία των ΗΠΑ και Ρωσίας για απομάκρυνση του Ζελένσκι
Η Ρωσία και οι ΗΠΑ φαίνεται να θέλουν να απομακρύνουν τον Ζελένσκι από την εξουσία μέσω εκλογών, ενώ η Ρωσία ξεκαθαρίζει ότι δεν σκοπεύει να συνομιλήσει με τον Ουκρανό Πρόεδρο.
4) Τελεσίγραφο στον Ζελένσκι
Η Διάσκεψη στο Ριάντ ενέτεινε τις πιέσεις προς τον Ζελένσκι, δίνοντάς του ουσιαστικά τελεσίγραφο να δεχτεί τη συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου και τη διαχείριση των ουκρανικών πόρων. Ο Ζελένσκι δεν αποδέχεται τις απαιτήσεις και προγραμματίζει να επισκεφτεί τη Σαουδική Αραβία τον Μάρτιο.
5) Άρση κυρώσεων κατά της Ρωσίας
Η συμφωνία περιλαμβάνει τη συμφωνία των ΗΠΑ για την άρση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, ένα σημαντικό βήμα που μπορεί να βελτιώσει τις διπλωματικές και οικονομικές σχέσεις.
6) Δημιουργία μηχανισμού διαβούλευσης
Οι Υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ και της Ρωσίας, Ρούμπιο και Λαβρόφ, συμφώνησαν στη δημιουργία ενός μηχανισμού για την επίλυση ευαίσθητων ζητημάτων και τη σύσταση ομάδων υψηλού επιπέδου για να δουλέψουν πάνω στο ζήτημα της Ουκρανίας.
7) Εξομάλυνση των διπλωματικών σχέσεων
Η συμφωνία προβλέπει την αναζήτηση εξομάλυνσης των διπλωματικών σχέσεων, αλλά τονίζεται ότι μία μόνο συνάντηση δεν είναι αρκετή για να λυθεί το ζήτημα της Ουκρανίας. Οι δύο χώρες συμφώνησαν να συνεργαστούν σε γεωπολιτικά και οικονομικά ζητήματα μετά το τέλος του πολέμου.
8) Διαφωνίες για παραχωρήσεις
Η Ρωσία έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να κάνει εδαφικές παραχωρήσεις στην Ουκρανία, κάτι που καθιστά τις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου ιδιαίτερα δύσκολες.
9) Η ΕΕ και η συμμετοχή της στις διαπραγματεύσεις
Οι ΗΠΑ προτείνουν τη συμμετοχή της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις για τη λύση του Ουκρανικού, κάτι που η Ρωσία αντιτίθεται, θεωρώντας την ΕΕ υπεύθυνη για τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Οι ΗΠΑ επιθυμούν να δράσουν γρήγορα και να βρουν μια μόνιμη λύση.
10) Όχι ΝΑΤΟ στην Ουκρανία
Οι ΗΠΑ και η Ρωσία συμφώνησαν ότι δεν θα υπάρξει παρουσία του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία υπό οποιαδήποτε μορφή, ακόμα και ως ειρηνευτικό σώμα.
11) Αντίδραση του Ζελένσκι
Ο Ζελένσκι αντέδρασε έντονα στις πιέσεις και ανακοίνωσε ότι δεν θα πάει στο Ριάντ στις 19 Φεβρουαρίου, αλλά θα επισκεφτεί τη Σαουδική Αραβία στις 10 Μαρτίου. Επίσης, δήλωσε ότι η Ουκρανία δεν πρόκειται να αναγνωρίσει τα αποτελέσματα αυτών των διαπραγματεύσεων.
12) Οι ταπεινωτικοί όροι για την Ουκρανία
Η συμφωνία που παρουσιάστηκε περιλαμβάνει όρους που είναι αυστηροί και επικριτικοί για την Ουκρανία:
Το ήμισυ των εσόδων από την εξόρυξη πόρων θα πηγαίνει στις ΗΠΑ.
Ένα «επενδυτικό ταμείο για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας» θα διοικείται από την Ουάσιγκτον.
Η Ουκρανία θα πρέπει να παρέχει στις ΗΠΑ δικαιώματα για εξαγωγές και να ακολουθεί νομικά τις αμερικανικές αποφάσεις.
Υπάρχουν και άλλοι όροι που περιορίζουν τη νομική κυριαρχία της Ουκρανίας και επιτρέπουν στις ΗΠΑ να ελέγχουν όλες τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές.
13) Αμερικανική πίεση και η συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία
Η συμφωνία που προτάθηκε στον Ζελένσκι θυμίζει εκείνη που υπεγράφη πρόσφατα με τη Σαουδική Αραβία, στην οποία οι ΗΠΑ επέβαλαν αυστηρούς οικονομικούς και πολιτικούς όρους για την εκμετάλλευση πόρων.
