Ρύθμιση καταπατημένων: Μεγάλες εκπτώσεις, μικρή συμμετοχή

Παρά τις εκπτώσεις που φθάνουν έως 80% στο τίμημα εξαγοράς και τη δυνατότητα εξόφλησης σε έως 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις, οι ιδιώτες που κατέχουν καταπατημένα ακίνητα του Δημοσίου εμφανίζουν περιορισμένο ενδιαφέρον για τη ρύθμιση. Από τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2024, όταν τέθηκε σε λειτουργία η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την υπαγωγή, έχουν υποβληθεί μόλις 5.260 αιτήσεις, ενώ τα ακίνητα που θεωρούνται καταπατημένα εκτιμώνται σε περίπου 90.000, με αποτέλεσμα το ποσοστό συμμετοχής να μην ξεπερνά το 6%. Η χαμηλή ανταπόκριση οδήγησε το υπουργείο Οικονομικών σε παράταση της προθεσμίας κατά έναν χρόνο, ώστε οι αιτήσεις μέσω gov.gr να υποβάλλονται έως τις 11 Σεπτεμβρίου 2026, αντί των αρχικών προθεσμιών που έληγαν το φθινόπωρο του 2025 ανά περιοχή.

Οι ενδιαφερόμενοι εισέρχονται στην πλατφόρμα με κωδικούς Taxis και με την υποβολή της αίτησης καταβάλλουν παράβολο 300 ευρώ, το οποίο συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς ή επιστρέφεται αν η αίτηση απορριφθεί. Μαζί με την αίτηση οφείλουν να προσκομίσουν τοπογραφικό διάγραμμα του προς εξαγορά δημοσίου ακινήτου με συνημμένη δήλωση μηχανικού, φύλλο προσδιορισμού αντικειμενικής αξίας οικοπέδου ή γηπέδου, βεβαίωση όρων δόμησης από την αρμόδια υπηρεσία δόμησης, τυχόν οικοδομική άδεια, τίτλους από τους οποίους προκύπτει η κατοχή και συνοδευτικό σημείωμα που την αποτυπώνει, υπεύθυνη δήλωση για την έκταση των προς εξαγορά δημοσίων ακινήτων, έγγραφο για τη χρήση του ακινήτου και αντίγραφα των εντύπων Ε1 και Ε9.

Βασική προϋπόθεση για το δικαίωμα εξαγοράς είναι η αδιάλειπτη κατοχή επί τριάντα τουλάχιστον χρόνια με τίτλο ή επί σαράντα χρόνια χωρίς τίτλο, υπό την προϋπόθεση ότι ο αιτών χρησιμοποιεί το ακίνητο ως κύρια κατοικία ή ως βοηθητικό χώρο αυτής ή για την άσκηση τουριστικής, βιοτεχνικής, βιομηχανικής, εμπορικής ή αγροτικής δραστηριότητας, καθώς και ότι το ακίνητο δηλώνεται στο έντυπο Ε9 για τα πέντε τελευταία έτη πριν από την αίτηση. Εφόσον η αίτηση εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή, εντός πέντε ημερών εκδίδεται πιστοποιητικό αποδοχής που κοινοποιείται στον αιτούντα και περιλαμβάνει την περιγραφή του εξαγοραζόμενου ακινήτου με εμβαδόν και όρια, τα στοιχεία του αιτούντος, το τίμημα εξαγοράς και το ποσό της εφάπαξ ή τμηματικής καταβολής.

Το τίμημα εξαγοράς ορίζεται στο 100% της αντικειμενικής αξίας του οικοπέδου ή του γηπέδου και επί αυτού προβλέπονται κλιμακωτές εκπτώσεις ανάλογα με τη νομική και πραγματική κατάσταση του ακινήτου. Παρέχεται έκπτωση 50% όταν ο ιδιώτης έχει αναγνωριστεί πρωτόδικα ως κύριος ή έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές και έχει ασκηθεί αγωγή από το Δημόσιο ή δεν έχει παρέλθει η σχετική προθεσμία, έκπτωση 70% όταν έχει ασκηθεί ένδικο μέσο κατά δικαστικής απόφασης για την αναγνώριση της κυριότητας έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 και έκπτωση 80% όταν το ακίνητο καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούντος ή του αρχικού δικαιοπαρόχου ως αποτέλεσμα μαζικής εγκατάστασης πληθυσμιακών ομάδων πριν από το 1964. Η εξόφληση του τιμήματος μπορεί να γίνει εφάπαξ με επιπλέον έκπτωση 10% ή τμηματικά σε έως 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις, με ελάχιστη δόση 100 ευρώ.