Το αδιέξοδο στην Ουκρανία χρηματοδοτείται με ρωσικά κεφάλαια…
Ουκρανία: Πριν από λίγες ημέρες και πριν την ορκωμοσία της νέας αμερικανικής Διοίκησης υπό τον Ντ. Τραμπ, η Κομισιόν ανακοίνωσε την εκταμίευση της πρώτης δόσης, ύψους 3 δισ. ευρώ, από το συνολικό ποσό των 18,1 δισ. ευρώ, το οποίο αντιπροσωπεύει το μερίδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2025 στην πρωτοβουλία δανείων του G7 προς την Ουκρανία, με συνολικό ύψος 45 δισ. ευρώ.
Τα 45 δισ. ευρώ δεν θα επιστραφούν από την Ουκρανία, αλλά από τις αποδόσεις των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, ύψους περίπου 300 δισ. δολαρίων, που βρίσκονται στις χώρες του G7 (ΗΠΑ, Καναδάς, Βρετανία, Ιαπωνία, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία).
Η πλειονότητα των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων (210 από τα 300 δισ.) βρίσκεται στην Ευρώπη, με το Euroclear να ανακοινώνει ότι το 2023 εισέπραξε 4,4 δισ. ευρώ από τους τόκους των χρεογράφων αυτών, τα οποία έχουν δεσμευτεί από το 2022 εκτός ρωσικής επικράτειας. Παράλληλα, τον περασμένο Αύγουστο παραχωρήθηκε στην Ουκρανία μια προκαταβολή 1,5 δισ. ευρώ, επίσης από ρωσικούς τόκους.
Αυτό το ποσό των 45 δισ. ευρώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί από την Ουκρανία για την αγορά οπλικών συστημάτων, πυρομαχικών, την εκπαίδευση του στρατού και την αποκατάσταση των κατεστραμμένων υποδομών λόγω των πολεμικών συγκρούσεων. Έτσι, τα ρωσικά κεφάλαια θα αξιοποιηθούν για την αγορά μέσων που θα ενισχύσουν τις επιθέσεις κατά των ρωσικών δυνάμεων, καταστρέφοντας ρωσικές εγκαταστάσεις και εξασθενώντας την ισχύ της Ρωσίας.
Τα χρήματα αυτά δεν θα φτάσουν απευθείας στην Ουκρανία, αλλά θα διοχετευθούν σε ευρωπαϊκές αμυντικές βιομηχανίες, οι οποίες θα παράγουν το πολεμικό υλικό για τις ουκρανικές δυνάμεις. Έτσι, όλοι, εκτός από τους Ρώσους που προκάλεσαν την εισβολή χωρίς να εξασφαλίσουν την επιστροφή των περιουσιακών τους στοιχείων, θα έχουν κέρδος. Οι Ρώσοι φαίνεται να πίστευαν ότι οι Δυτικοί θα τους άφηναν να εισπράττουν τους τόκους των περιουσιακών τους στοιχείων για να χρηματοδοτούν τον πόλεμο τους, μια πλάνη με μεγάλο κόστος.
Από την αρχή της ρωσικής εισβολής, οι ΗΠΑ έχουν χορηγήσει περίπου 200 δισ. δολάρια και τα κράτη μέλη της ΕΕ άλλα 131 δισ. ευρώ στην Ουκρανία. Αυτά τα κεφάλαια χρηματοδότησαν την αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού, τη στήριξη της οικονομίας της Ουκρανίας και την πληρωμή μισθών δημοσίων υπαλλήλων και στρατιωτικών, ενώ ταυτόχρονα μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις (όπως η Blackrock) έχουν επενδύσει στην Ουκρανία, αγοράζοντας υποδομές, επιχειρήσεις και περίπου το 30% της καλλιεργήσιμης γης.
Μετά από τρία χρόνια πολεμικών συγκρούσεων, είναι σαφές ότι ούτε η Ουκρανία μπορεί να εκδιώξει τις ρωσικές δυνάμεις από τα εδάφη που έχουν καταλάβει, ούτε η Ρωσία μπορεί να πετύχει πλήρη νίκη και να θέσει την Ουκρανία υπό τον έλεγχό της. Ο πόλεμος, εκτός από τους πυραύλους και τα drones, έχει εξελιχθεί σε πόλεμο χαρακωμάτων, όπως στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, στρατιωτικό υλικό και οικονομικές συνέπειες είναι τεράστιες και για τις δύο πλευρές. Η εκεχειρία, και όχι η ειρήνη, φαίνεται να είναι η αναπόφευκτη λύση.
Οι Δυτικοί έχουν επενδύσει τεράστια ποσά στην Ουκρανία και θα επιθυμούν να διασφαλίσουν την επιστροφή των επενδύσεών τους. Αυτό καθιστά την εύρεση μιας λύσης πολύ δύσκολη. Η νέα Διοίκηση Τραμπ, ακόμα κι αν το επιθυμεί, δεν μπορεί να αγνοήσει τα ποσά που έχουν ήδη διοχετευτεί στην κυβέρνηση του Κιέβου, και αυτά τα κεφάλαια θα συνεχίσουν να αυξάνονται για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας μετά την όποια εκεχειρία.
Το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι η Ουκρανία θα διαιρεθεί σε ανατολική και δυτική, με την ανατολική να έχει ήδη τυπικά ενσωματωθεί στη Ρωσία, ενώ η δυτική θα παραμείνει ένα ανεξάρτητο κράτος, αλλά ουσιαστικά υπό την επιρροή των δυτικών δανειστών της.
Οι αρχικοί στόχοι της ρωσικής εισβολής, δηλαδή η αποτροπή της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και η απο-ναζιστικοποίηση, απέτυχαν. Το ΝΑΤΟ είναι ήδη ουσιαστικά παρόν στην Ουκρανία, με πυραύλους και drones να πλήττουν στόχους μέσα στη ρωσική επικράτεια. Η προσχώρηση της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ ενίσχυσε την άμεση απειλή για τη Ρωσία, η οποία βλέπει τώρα να αυξάνεται η νατοϊκή παρουσία και από τα βόρεια σύνορά της.
Οι Ρώσοι έκαναν λάθη στην αρχή του πολέμου. Εισέβαλαν με περιορισμένες δυνάμεις και χωρίς στρατηγικό σχέδιο, καταλαμβάνοντας το 20% της Ουκρανίας, αλλά στη συνέχεια αναδιπλώθηκαν. Στη συνέχεια, ανέθεσαν σε διάφορες ομάδες, όπως οι Τσετσένοι του Καντίροφ και οι μισθοφόροι της Βάγκνερ, την ηγεσία του πολέμου, δίνοντας χρόνο στην Ουκρανία να οργανώσει την άμυνά της και στο ΝΑΤΟ να τη βοηθήσει με εξοπλισμό. Επίσης, η Ρωσία καθυστέρησε τις αντιδράσεις της, επιτρέποντας στις ευρωπαϊκές χώρες να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις ρωσικές ενεργειακές προμήθειες.
Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Χίτλερ κατέλαβε την Ουκρανία σε περίπου δύο μήνες, χρησιμοποιώντας τακτικές κυκλωτικής κίνησης και όχι με πόλεμο χαρακωμάτων. Εάν ο Πούτιν είχε διαθέσει έναν στρατηγό σαν τον Γκουντέριαν, ίσως να μην είχε πληρώσει τόσο μεγάλο κόστος.
Σήμερα, ο συμβιβασμός φαίνεται να είναι μονόδρομος. Ένας συμβιβασμός που θα περιλαμβάνει τα εδάφη, τα όπλα, τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία και τις οικονομικές κυρώσεις, αλλά όχι τις ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν στον πόλεμο.
