«Το ΝΑΤΟϊκό Άρθρο 5 δεν υπόσχεται σωτηρίες: Η Ουκρανία, ο Τραμπ και οι αυταπάτες της Δύσης»

Η συζήτηση γύρω από το αν η Ουκρανία θα ήταν ασφαλέστερη ως πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ επανέρχεται κάθε φορά που διεθνείς αναλυτές επιχειρούν να αποκωδικοποιήσουν το σχέδιο Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου και την ευρωπαϊκή αντιπρόταση που απαιτεί ρητά «εγγύηση τύπου Άρθρου 5». Ωστόσο, όπως επισημαίνουν Διεθνή μέσα, ακόμη κι αν το Κίεβο είχε ενταχθεί στη Συμμαχία πριν ξεκινήσει η ρωσική «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», δεν υπάρχει ούτε νομικός ούτε λογικός λόγος να πιστεύει κανείς ότι τα κράτη μέλη θα έκαναν κάτι πέρα από όσα ήδη κάνουν: παροχή χρημάτων, οπλισμού και πληροφοριών, χωρίς άμεση εμπλοκή σε πόλεμο με τη Ρωσία. Η ίδια η αξία του Άρθρου 5, του περίφημου «όλοι για έναν», μοιάζει για πολλούς δύσκολο να δικαιολογήσει το τεράστιο κόστος συμμετοχής στο ΝΑΤΟ, οικονομικό και στρατηγικό, ειδικά όταν αφορά συγκρούσεις με χώρες που δεν απειλούν κανένα κράτος-μέλος.

Το κείμενο του Άρθρου 5 δείχνει ξεκάθαρα ότι η «υποχρέωση» κάθε μέλους είναι να λάβει «όποια μέτρα θεωρεί απαραίτητα», συμπεριλαμβανομένης ή μη της χρήσης ένοπλης βίας – μια διατύπωση που από μόνη της αφήνει ανοιχτό κάθε ενδεχόμενο και καταρρίπτει την ιδέα της αυτόματης στρατιωτικής προστασίας. Υπενθυμίζεται, έτσι, πως ακόμη κι αν η Ουκρανία ήταν ήδη στο ΝΑΤΟ, η πραγματικότητα δεν θα άλλαζε: η Δύση θα κινούνταν όπως κινείται σήμερα, στηρίζοντας χωρίς να πολεμά η ίδια.

Στη συζήτηση για τις διεθνείς εγγυήσεις, προβάλλεται το παράδειγμα του Ομάν το 1992, όταν ο Σουλτάνος Καμπούς, παρά μια απόφαση διεθνούς διαιτησίας που τον δικαίωνε απόλυτα σε συνοριακή διαφορά με την Υεμένη, παραχώρησε εδάφη για να στερήσει από τον αντίπαλο κάθε κίνητρο σύγκρουσης. Παράλληλα, αναφέρεται πως η πραγματική απειλή των ΗΠΑ από το πυρηνικό οπλοστάσιο της Βόρειας Κορέας δεν έγκειται στην ύπαρξή του, αλλά στο εάν η Πιονγκγιάνγκ έχει λόγο να το χρησιμοποιήσει. Αντί για ασκήσεις εισβολής και απαιτήσεις αφοπλισμού, τονίζεται ότι η Ουάσινγκτον θα μπορούσε να εξουδετερώσει τον κίνδυνο εγκαθιδρύοντας φυσιολογικές, συνεργατικές διπλωματικές και οικονομικές σχέσεις που θα εξαφάνιζαν κάθε κίνητρο επίθεσης.

Το ίδιο, υποστηρίζουν οι αναλυτές, ισχύει και για τον πόλεμο στην Ουκρανία: εάν οι ηγεσίες όλων των εμπλεκομένων έβαζαν τα πραγματικά συμφέροντα των λαών τους πάνω από τις προσωπικές πολιτικές τους σκοπιμότητες, θα μπορούσαν να αντλήσουν έμπνευση από την αρχή της αποτροπής που βασίζεται στην εξάλειψη των κινήτρων σύγκρουσης. Γιατί, όπως δείχνει η ιστορία, η αληθινή ασφάλεια δεν εξασφαλίζεται από τυπικές «εγγυήσεις», αλλά από τη μείωση των λόγων που ωθούν έναν αντίπαλο να προτιμήσει τον πόλεμο αντί της ειρήνης.