Το Βέλγιο μπαίνει στη δίκη της Γάζας: Παρέμβαση στη Χάγη χωρίς ταύτιση με τις κατηγορίες

Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης γνωστοποίησε την Τρίτη 23 Δεκεμβρίου ότι το Βέλγιο προσχώρησε στη διαδικασία που έχει κινήσει η Νότια Αφρική, η οποία κατηγορεί το Ισραήλ για τη διάπραξη γενοκτονίας στη Λωρίδα της Γάζας. Η κίνηση των Βρυξελλών δεν συνεπάγεται υιοθέτηση των θέσεων της Νότιας Αφρικής ούτε, αντιστρόφως, υπεράσπιση του Ισραήλ, αλλά αποσκοπεί στη συμβολή του Βελγίου με τη δική του νομική ερμηνεία του διεθνούς δικαίου στο πλαίσιο της υπόθεσης.

Το Βέλγιο προστίθεται σε έναν ήδη διευρυμένο κατάλογο κρατών που έχουν ενταχθεί στον φάκελο ενώπιον του ανώτατου δικαστικού οργάνου του ΟΗΕ, με έδρα τη Χάγη, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγονται η Βραζιλία, η Ιρλανδία, η Βολιβία, η Κολομβία, η Λιβύη, η Ισπανία και το Μεξικό.

Υπενθυμίζεται ότι με απόφαση που προκάλεσε διεθνή αίσθηση τον Ιανουάριο του 2024, τέσσερις μήνες μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 της Χαμάς σε ισραηλινό έδαφος, η οποία αποτέλεσε την αφετηρία του πολέμου στη Γάζα, το Διεθνές Δικαστήριο κάλεσε το Ισραήλ να λάβει μέτρα για την αποτροπή της γενοκτονίας. Στο σκεπτικό του προειδοποιούσε για «πραγματικό και άμεσο κίνδυνο» πρόκλησης «ανεπανόρθωτης βλάβης» στον παλαιστινιακό πληθυσμό.

Χωρίς να έχει αποφανθεί επί της ουσίας της υπόθεσης, το δικαστήριο έχει εκδώσει σειρά προσωρινών μέτρων, ζητώντας μεταξύ άλλων να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα και να προλαμβάνεται και να τιμωρείται κάθε δημόσια υποκίνηση σε πράξεις γενοκτονίας. Παρότι οι αποφάσεις και οι διαταγές του είναι νομικά δεσμευτικές, το Διεθνές Δικαστήριο δεν διαθέτει μηχανισμό επιβολής της συμμόρφωσης.

Η ισραηλινή κυβέρνηση έχει απορρίψει εξαρχής τη διαδικασία, καταγγέλλοντας τις κατηγορίες ως αβάσιμες. Ο πόλεμος ξέσπασε στις 7 Οκτωβρίου 2023, όταν η Χαμάς εξαπέλυσε επίθεση στο νότιο Ισραήλ, με αποτέλεσμα τον θάνατο περισσότερων από 1.200 ανθρώπων, στην πλειονότητά τους αμάχων, σύμφωνα με στοιχεία που βασίζονται σε επίσημα δεδομένα. Έκτοτε, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Λωρίδα της Γάζας έχουν στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 70.369 ανθρώπους, κυρίως γυναίκες και παιδιά, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς, αριθμούς που ο ΟΗΕ θεωρεί αξιόπιστους, ενώ σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού του παλαιστινιακού θύλακα, περίπου 2,2 εκατομμύρια άνθρωποι προπολεμικά, έχει εξαναγκαστεί σε εκτοπισμό.

Τον Σεπτέμβριο, το Βέλγιο, η Γαλλία και άλλες χώρες ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να προχωρήσουν στην αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους. Ωστόσο, στο Βέλγιο η νομική αναγνώριση δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί, καθώς οι αρχές στις Βρυξέλλες θέτουν ως προϋπόθεση την απομάκρυνση της Χαμάς από την εξουσία στα παλαιστινιακά εδάφη πριν από την υπογραφή της σχετικής βασιλικής διαταγής.