Τουρισμός: Την ώρα που σε πολλές χώρες του Νότου της Ευρώπης —όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία— διογκώνονται τα κινήματα ενάντια στον μαζικό τουρισμό, με συνθήματα του τύπου «Tourists go home», στην Ελλάδα η πολιτική και επικοινωνιακή ρητορική επιμένει να παρουσιάζει την αθρόα άφιξη επισκεπτών ως πανάκεια για την οικονομία. Το 2024, περίπου 36 εκατομμύρια τουρίστες επισκέφθηκαν τη χώρα, αφήνοντας σύμφωνα με επίσημα στοιχεία περίπου 21 δισεκατομμύρια ευρώ. Όμως, ο ενθουσιασμός με τον οποίο υποδέχονται οι κυβερνητικοί φορείς αυτήν την εξέλιξη συσκοτίζει σοβαρά προβλήματα που προκύπτουν από τη μονοδιάστατη οικονομική εξάρτηση από τον τουριστικό τομέα.
Αρχικά, το γεγονός ότι ο τουρισμός συμβάλλει μόλις 10% στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) καταρρίπτει τον μύθο ότι πρόκειται για τη «βαριά βιομηχανία» της χώρας. Επιπλέον, ένα μεγάλο μέρος των εσόδων δεν παραμένει εντός συνόρων, καθώς πολλές επιχειρήσεις είναι ξένων συμφερόντων και αρκετά προϊόντα που καταναλώνουν οι επισκέπτες (τρόφιμα, ποτά, ακόμα και πρώτες ύλες) είναι εισαγόμενα, λόγω της παρατεταμένης υποχώρησης του πρωτογενούς τομέα της χώρας — της γεωργίας και της κτηνοτροφίας.
Επιπρόσθετα, η άνοδος του τουρισμού δεν συνοδεύεται μόνο από οικονομικά οφέλη, αλλά και από υπολογίσιμες κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνέπειες. Οι υποδομές της χώρας, ήδη πιεσμένες από τη χρόνια υποεπένδυση, καλούνται να υποστηρίξουν πληθυσμούς πολλαπλάσιους από τον μόνιμο —ειδικά στις τουριστικές περιφέρειες και τα νησιά. Το κυκλοφοριακό, η συλλογή απορριμμάτων, τα συστήματα βιολογικού καθαρισμού, καθώς και το σύστημα Υγείας υφίστανται σημαντική επιβάρυνση, η οποία επιδεινώνεται με κάθε τουριστική περίοδο.
Παράλληλα, τα κοινωνικά προβλήματα που συνδέονται με τη διαχείριση του μαζικού τουρισμού λαμβάνουν ανησυχητικές διαστάσεις. Η στεγαστική κρίση επιτείνεται σε πολλές περιοχές, λόγω της εξάπλωσης της βραχυχρόνιας μίσθωσης τύπου Airbnb, που έχει εκτινάξει τα ενοίκια σε ασύμφορα επίπεδα για τους ντόπιους κατοίκους. Οι επενδυτικές πρακτικές όπως η Golden Visa οδηγούν σε υπερτίμηση της αγοράς ακινήτων, καθιστώντας ακόμα πιο δύσκολη την πρόσβαση στην ιδιοκατοίκηση για τους Έλληνες, ιδιαίτερα για τις νεότερες γενιές.
Η ελληνική πολιτεία συνεχίζει να προβάλλει τον τουρισμό ως «σωτηρία», χωρίς να εξετάζει στρατηγικά τη βιωσιμότητά του σε βάθος χρόνου, τόσο σε κοινωνικό όσο και σε περιβαλλοντικό επίπεδο. Ενώ οι οικονομικοί δείκτες φαίνονται θετικοί σε πρώτο επίπεδο, οι μακροπρόθεσμες συνέπειες από την υπερεξάρτηση στον τουρισμό και την υποβάθμιση των άλλων παραγωγικών τομέων (ιδίως της γεωργίας, της βιομηχανίας και της μεταποίησης) προμηνύουν έναν επικίνδυνο μονόδρομο.
Σε ένα διεθνές πλαίσιο όπου ολοένα και περισσότερες τοπικές κοινωνίες εξεγείρονται ενάντια στην τουριστική υπερφόρτωση, εγείρεται το ερώτημα: πόσο ακόμα μπορεί να αντέξει η Ελλάδα τον τουρισμό όπως τον γνωρίζουμε; Και κυρίως: πότε και πώς θα ξεκινήσει μια σοβαρή συζήτηση για τα όρια, τις προτεραιότητες και τις αντοχές αυτής της χώρας;
