Αναδρομικά έως 8.500 ευρώ για χιλιάδες συνταξιούχους – Πότε και πώς θα πληρωθούν

Περισσότεροι από 50.000 συνταξιούχοι περιμένουν με αγωνία την καταβολή των αναδρομικών που δικαιούνται, αποτέλεσμα επανυπολογισμών συντάξεων και επιστροφής παλιών μνημονιακών περικοπών. Τα ποσά που προβλέπονται φτάνουν, κατά μέσο όρο, έως και τα 8.500 ευρώ, ωστόσο οι πληρωμές δεν θα γίνουν εφάπαξ. Ο ΕΦΚΑ σχεδιάζει σταδιακή καταβολή, με στόχο την πρώτη μεγάλη δόση να γίνεται στα τέλη Ιουνίου, όταν και αναμένονται οι μαζικές έκτακτες πληρωμές. Παράλληλα, ενδιάμεσα προβλέπεται να γίνονται και εμβόλιμες πληρωμές, με βάση τις δυνατότητες του συστήματος. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των χρημάτων αφορά περίπου 40.000 συνταξιούχους που έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης. Οι συντάξεις τους έχουν επανυπολογιστεί με τα βελτιωμένα ποσοστά αναπλήρωσης που ισχύουν από το 2020, κάτι που οδηγεί σε σημαντικές διαφορές υπέρ των ασφαλισμένων. Οι επιστροφές, αν και καθυστερημένες, αποτελούν αναγνώριση υποχρεώσεων του κράτους απέναντι σε ανθρώπους που εργάστηκαν για δεκαετίες και δικαιούνται τώρα όσα τους αναλογούν.

Χιλιάδες συνταξιούχοι, ανάμεσά τους και μεγάλος αριθμός αποστράτων των Ενόπλων Δυνάμεων, περιμένουν με αγωνία τις επιστροφές αναδρομικών που προκύπτουν από επανυπολογισμούς συντάξεων και κρατήσεων, κυρίως λόγω της εφαρμογής του νόμου 4093/2012. Οι επιστροφές αυτές, σε ορισμένες περιπτώσεις, αγγίζουν ακόμη και τα 12.000 με 15.000 ευρώ. Η διαδικασία αφορά στοχευμένα μικρές ομάδες ασφαλισμένων, όπως περίπου 40.000 συνταξιούχους με πάνω από 30 έτη ασφάλισης, των οποίων οι συντάξεις επανυπολογίζονται με τα βελτιωμένα ποσοστά αναπλήρωσης που ισχύουν από το 2020, αλλά και σε απόστρατους, των οποίων εξετάζονται αναλυτικά οι κρατήσεις που επιβλήθηκαν κατά τα μνημονιακά χρόνια.

Η καταβολή αυτών των χρημάτων δεν θα είναι άμεση και συνολική. Ο ΕΦΚΑ σχεδιάζει οι πρώτες έκτακτες πληρωμές να πραγματοποιηθούν μαζικά στο τέλος Ιουνίου, ενώ ενδιάμεσα θα γίνονται και εμβόλιμες καταβολές. Όμως, πίσω από την προσδοκία για ενίσχυση του εισοδήματος, παραμονεύει μια σημαντική παγίδα: για κάθε σύνταξη που επανυπολογίζεται, επανυπολογίζονται και οι αυξήσεις που έχουν δοθεί την τριετία 2023-2025, με βάση το νέο ποσό της κύριας σύνταξης. Αν από τον νέο υπολογισμό προκύψει προσωπική διαφορά, τότε ο συνταξιούχος κινδυνεύει να μην εισπράξει τις αυξήσεις ή να λάβει μόνο μέρος τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αύξηση θα συμψηφίζεται με την προσωπική διαφορά και το όφελος θα μηδενίζεται έως ότου αυτή αποσβεστεί πλήρως. Αντίθετα, εάν ο επανυπολογισμός δεν δημιουργήσει προσωπική διαφορά, τότε ο συνταξιούχος θα δει τις αυξήσεις να φτάνουν κανονικά στην τσέπη του.

Από τα τέλη Ιουνίου μέχρι τις αρχές Ιουλίου ξεκινά η σταδιακή καταβολή των αναδρομικών σε χιλιάδες συνταξιούχους, με πρώτους στη σειρά τους απόστρατους των Ενόπλων Δυνάμεων. Οι συγκεκριμένοι δικαιούχοι αναμένεται να λάβουν επιστροφές έως και 2.700 ευρώ, ποσά που αφορούν τις κρατήσεις του νόμου 4093/2012, οι οποίες επιβάλλονταν στις κύριες συντάξεις για το διάστημα από 1 Ιανουαρίου 2021 έως 31 Μαρτίου 2023, δηλαδή για 27 μήνες.

Οι κρατήσεις αυτές είχαν επιβληθεί με βάση το άθροισμα κύριας σύνταξης και μερίσματος όταν ξεπερνούσε τα 1.000 ευρώ. Από τον Απρίλιο του 2023, όμως, η κράτηση καταργήθηκε για τα μερίσματα και μειώθηκε σε αρκετές κύριες συντάξεις, καθώς χωρίς το μέρισμα αρκετοί συνταξιούχοι πέρασαν σε χαμηλότερη κλίμακα παρακράτησης. Αυτός είναι και ο λόγος που προκύπτουν οι επιστροφές: τα ποσά που παρακρατήθηκαν ήταν υψηλότερα από αυτά που αντιστοιχούσαν τελικά, με βάση τις νέες ρυθμίσεις.

Μετά τους αποστράτους, θα ακολουθήσουν οι επιστροφές για συνταξιούχους από 29 φορείς κύριας ασφάλισης, με τη μερίδα του λέοντος να αφορά ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ-ΤΕΒΕ, του ΙΚΑ και του Δημοσίου. Η διαδικασία πληρωμών δεν θα είναι ενιαία για όλους. Αντίθετα, οι καταβολές θα γίνονται σταδιακά, καθώς απαιτείται επανυπολογισμός σύνταξης ανά ασφαλιστικό ταμείο και ανά κατηγορία δικαιούχων, γεγονός που επηρεάζει τον χρόνο και τη μορφή της τελικής πληρωμής. Παρά τις καθυστερήσεις και την πολυπλοκότητα, τα ποσά που επιστρέφονται θεωρούνται σημαντική οικονομική ανάσα για χιλιάδες απόμαχους της εργασίας.

Η καταβολή των αναδρομικών για χιλιάδες συνταξιούχους θα γίνεται σταδιακά, μέσω έκτακτων πληρωμών, αμέσως μόλις ολοκληρώνονται οι απαραίτητοι επανυπολογισμοί. Η διαδικασία είναι σύνθετη και εξατομικευμένη, καθώς κάθε σύνταξη έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά: από ελλιπή στοιχεία για χρόνους ασφάλισης και αποδοχές, μέχρι περιπτώσεις διαδοχικής ή παράλληλης ασφάλισης που ακόμη δεν έχουν επανυπολογιστεί. Αυτή η πολυπλοκότητα καθυστερεί τον ενιαίο προγραμματισμό πληρωμών και καθιστά τις καταβολές αναγκαία εμβόλιμες και αποσπασματικές.

Παρά τις τεχνικές δυσκολίες, η διοίκηση του ΕΦΚΑ εκτιμά ότι έως το φθινόπωρο θα έχει ολοκληρωθεί το σύνολο των πληρωμών για τις εκκρεμότητες από επανυπολογισμούς συντάξεων. Τα ποσά που αντιστοιχούν σε αυτούς μπορεί να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν τις 15.000 ευρώ ανά περίπτωση. Ήδη, έχουν καταβληθεί αναδρομικά σε συγκεκριμένες επαγγελματικές κατηγορίες, όπως οι συνταξιούχοι της πρώην Ολυμπιακής Αεροπορίας και πρώην τραπεζοϋπάλληλοι, ενώ εντός των επόμενων εβδομάδων αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλοι συνταξιούχοι των ίδιων ομάδων.

Το τοπίο των πληρωμών παραμένει ρευστό, αλλά η προτεραιότητα είναι σαφής: κάθε σύνταξη που επανυπολογίζεται οδηγεί σε επιστροφή χρημάτων, αρκεί να έχει ολοκληρωθεί η σχετική επεξεργασία. Με τα πακέτα αναδρομικών να κυμαίνονται από λίγες εκατοντάδες μέχρι και δεκαπέντε χιλιάδες ευρώ, η διαδικασία αυτή μετατρέπεται σε μια κρίσιμη προσπάθεια αποκατάστασης δικαιωμάτων για χιλιάδες πολίτες που περιμένουν να δουν στην πράξη το αποτέλεσμα χρόνιων εκκρεμοτήτων.