Το καλοκαίρι του 2025 δεν μοιάζει με κανένα άλλο. Ενώ παραδοσιακά η θερινή περίοδος σηματοδοτεί μια παύση από τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις, με τους πολίτες να στρέφονται στις παραλίες και την ξεκούραση, φέτος η ατμόσφαιρα είναι τελείως διαφορετική. Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, με την πολιτική σκηνή να χαρακτηρίζεται από αστάθεια, την κοινωνία να βιώνει απογοήτευση και τα μέσα ενημέρωσης να πρωταγωνιστούν σε ένα παιχνίδι επιρροής και συμφερόντων. Το φετινό καλοκαίρι δεν είναι απλώς μια περίοδος χαλάρωσης, αλλά ένας προάγγελος δραματικών εξελίξεων που ίσως αλλάξουν το τοπίο ενόψει μιας παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου.
Η εικόνα της Ελλάδας το 2025 δεν είναι καθόλου ευοίωνη. Παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης να παρουσιάσει μια εικόνα σταθερότητας και προόδου, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη. Το πολιτικό σύστημα εμφανίζεται κατακερματισμένο και δυσλειτουργικό, με την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη να επιβιώνει, όχι λόγω της δικής της δυναμικής, αλλά εξαιτίας της αδυναμίας της αντιπολίτευσης να αποτελέσει αξιόπιστη εναλλακτική. Οι θεσμοί, από το δικαστικό σώμα μέχρι τις ανεξάρτητες αρχές, έχουν χάσει την εμπιστοσύνη του κοινού, ενώ η διεθνής θέση της χώρας έχει υποχωρήσει σε επίπεδα που θυμίζουν δύσκολες περιόδους του παρελθόντος.
Η κοινωνία, από την πλευρά της, βρίσκεται σε μια κατάσταση αδιεξόδου. Οι πολίτες, αν και απογοητευμένοι από την οικονομική στασιμότητα, την αύξηση των ανισοτήτων και την έλλειψη προοπτικής, παραμένουν σε μεγάλο βαθμό απαθείς. Οι διαμαρτυρίες είναι σποραδικές και περιορίζονται σε συγκεκριμένα γεγονότα, όπως η τραγωδία των Τεμπών, που συνεχίζει να προκαλεί οργή, ή διεθνή ζητήματα, όπως ο πόλεμος στη Γάζα. Ωστόσο, η απουσία μαζικής κινητοποίησης δίνει την εντύπωση μιας κοινωνίας που έχει συμβιβαστεί με την κρίση, αν και η δυσαρέσκεια παραμένει διάχυτη.
Στο οικονομικό πεδίο, η κατάσταση δεν είναι λιγότερο προβληματική. Τα δισεκατομμύρια του Ταμείου Ανάκαμψης, που υποτίθεται ότι θα έδιναν ώθηση στην πραγματική οικονομία, φαίνεται να κατευθύνονται κυρίως σε ημετέρους, θυμίζοντας πρακτικές του παρελθόντος, όπως η κακοδιαχείριση των κονδυλίων του Σχεδίου Μάρσαλ. Η διαφθορά και τα σκάνδαλα, αντί να αντιμετωπίζονται, μοιάζουν να έχουν ενσωματωθεί στην καθημερινότητα, με την κυβέρνηση να αποτυγχάνει να πείσει ότι μπορεί να αλλάξει την πορεία.
Η πολιτική σκηνή είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα της κρίσης που διαπερνά τη χώρα. Η Νέα Δημοκρατία, παρά την πρωτιά της στις δημοσκοπήσεις, δεν εμπνέει εμπιστοσύνη ούτε στους ίδιους της τους ψηφοφόρους. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αν και καταφέρνει να διατηρεί την εξουσία, δείχνει σημάδια φθοράς. Οι εσωκομματικές τριβές, με τον Αντώνη Σαμαρά να αποτελεί κεντρικό πρόσωπο, εντείνουν την αίσθηση ότι η ενότητα του κόμματος είναι εύθραυστη. Πρόσφατες δηλώσεις του πρώην πρωθυπουργού, με αιχμές για την εξωτερική πολιτική, έχουν πυροδοτήσει φήμες για τη δημιουργία νέου πολιτικού σχηματισμού, που θα μπορούσε να απευθυνθεί στους δυσαρεστημένους δεξιούς ψηφοφόρους, οι οποίοι σήμερα επιλέγουν την αποχή.
Η αντιπολίτευση, από την άλλη, βρίσκεται σε ακόμα πιο δύσκολη θέση. Η κεντροαριστερά, ιδιαίτερα, είναι κατακερματισμένη, με τον ΣΥΡΙΖΑ να μην έχει καταφέρει να ανακτήσει τη δυναμική του παρελθόντος και το ΠΑΣΟΚ να παλεύει να εδραιωθεί ως βασικός πόλος. Οι συζητήσεις για συνεργασίες μεταξύ μικρότερων κομμάτων ή ανεξάρτητων πολιτικών δυνάμεων εντείνονται, με φόντο τον φόβο πρόωρων εκλογών. Ωστόσο, αυτές οι κινήσεις μοιάζουν περισσότερο με αγωνιώδεις προσπάθειες επιβίωσης παρά με ουσιαστική στρατηγική για την επόμενη μέρα. Ο Αλέξης Τσίπρας, παρά τις πιέσεις να επιστρέψει στην πρώτη γραμμή, φαίνεται να διστάζει, γνωρίζοντας ότι μια νέα ήττα θα μπορούσε να σημάνει το πολιτικό του τέλος.
Η ρευστότητα του πολιτικού σκηνικού ενισχύεται από την πιθανότητα πρόωρων εκλογών. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αν και δηλώνει ότι σκοπεύει να εξαντλήσει την τετραετία, δεν αποκλείεται να επιλέξει τον αιφνιδιασμό, αν κρίνει ότι αυτό θα του δώσει πλεονέκτημα. Η ιστορία, άλλωστε, δείχνει ότι οι πρωθυπουργοί σπάνια προαναγγέλλουν τέτοιες κινήσεις, καθώς ο παράγοντας του αιφνιδιασμού είναι κρίσιμος. Σε αυτό το πλαίσιο, το καλοκαίρι του 2025 φαντάζει ως μια περίοδος έντονης κινητικότητας, με όλους τους παίκτες να προετοιμάζονται για κάθε ενδεχόμενο.
Σε αυτό το εκρηκτικό πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον, τα μέσα ενημέρωσης παίζουν καθοριστικό ρόλο. Ωστόσο, αντί να λειτουργούν ως φύλακες της δημοκρατίας, πολλά από αυτά εμφανίζονται συνδεδεμένα με ισχυρά οικονομικά συμφέροντα, επηρεάζοντας την κοινή γνώμη με τρόπο που εξυπηρετεί συγκεκριμένες ατζέντες. Οι πρόσφατες εξελίξεις στον χώρο των ΜΜΕ ενισχύουν αυτή την εικόνα. Για παράδειγμα, οι φήμες για την πώληση της ιστορικής εφημερίδας «Καθημερινή» έχουν προκαλέσει αίσθηση, ενώ η ανακοίνωση της παύσης λειτουργίας του περιφερειακού τηλεοπτικού σταθμού Attica TV, που είχε περάσει υπό τον έλεγχο επιχειρηματικών συμφερόντων, υπογραμμίζει τις ανακατατάξεις στον χώρο. Το Action 24, από την άλλη, φαίνεται να αναδεικνύεται σε βασικό παίκτη, με πιο φιλοκυβερνητική στάση.
Αυτές οι εξελίξεις δεν είναι τυχαίες. Τα μέσα ενημέρωσης αποτελούν πεδίο μάχης για την επιρροή, με νέες συμμαχίες να διαμορφώνονται και παλιούς πρωταγωνιστές να αντικαθίστανται. Η σύνδεση των ΜΜΕ με επιχειρηματικά συμφέροντα εντείνει την αίσθηση ότι η ενημέρωση δεν είναι πλέον ανεξάρτητη, αλλά μέρος ενός ευρύτερου παιχνιδιού εξουσίας. Σε αυτό το πλαίσιο, η κοινή γνώμη παραμένει ευάλωτη σε χειραγώγηση, με τα μέσα να διαμορφώνουν την ατζέντα αντί να την αντικατοπτρίζουν.
Η αίσθηση ότι το καλοκαίρι του 2025 θα είναι «προεκλογικό» είναι διάχυτη. Ακόμα κι αν οι εκλογές δεν έρθουν άμεσα, η έντονη κινητικότητα και οι διεργασίες υποδηλώνουν ότι η Ελλάδα εισέρχεται σε μια παρατεταμένη περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας. Οι πολιτικοί παίκτες, από την κυβέρνηση μέχρι την αντιπολίτευση, προετοιμάζονται για κάθε ενδεχόμενο, ενώ οι επιχειρηματικοί και μιντιακοί κύκλοι κινούνται με στόχο να διαμορφώσουν τις εξελίξεις.
Η πίεση από τα δεξιά, με τον Αντώνη Σαμαρά να αποτελεί πιθανό καταλύτη, προσθέτει ακόμα μεγαλύτερη ρευστότητα. Ένα νέο κόμμα που θα απευθύνεται στους δυσαρεστημένους ψηφοφόρους της Νέας Δημοκρατίας θα μπορούσε να αλλάξει τους συσχετισμούς, ακόμα κι αν δεν καταφέρει να αποσπάσει μεγάλο ποσοστό. Από την άλλη, η κεντροαριστερά παλεύει να βρει τη συνοχή της, με τις συζητήσεις για συνεργασίες να εντείνονται αλλά να μην οδηγούν, προς το παρόν, σε συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Η Ελλάδα του 2025 βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι. Η πολιτική αστάθεια, η κοινωνική απογοήτευση και η επιρροή ισχυρών συμφερόντων δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε απρόβλεπτες εξελίξεις. Το καλοκαίρι αυτό δεν είναι απλώς μια περίοδος αναμονής, αλλά ο προάγγελος μιας νέας φάσης, όπου οι αποφάσεις που θα ληφθούν –ή δεν θα ληφθούν– θα καθορίσουν το μέλλον της χώρας. Είτε μέσω πρόωρων εκλογών είτε μέσω μιας παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου, το 2025 θα είναι μια χρονιά που θα δοκιμάσει τις αντοχές του πολιτικού συστήματος και της κοινωνίας.
